براساس تازه ترين بررسي هاي صورت گرفته، 41 ميليون نفر در ايران از كمبود ويتامين ريبوفلاوين B2 رنج مي برند. اين آماري است كه چندي پيش، مدير كل دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت اعلام كرد؛ آماري كه نشان مي دهد تقريباً از هر۱۰ نفر، 6 نفر از ما دچار كمبود ويتامين B2 هستيم.
اگرچه دكتر صفوي تأكيد كرده كه اين كمبود در برخي از مناطق كشور بيشتر است و همين باعث شده آمار كشوري آن تا اين حد بالا باشد و اگر چه اين كمبود، با يك تغذيه سالم و كامل، قابل پيشگيري و درمان است، اما شما كنجكاو نيستيد كه بدانيد اين ويتامين B2 چيست كه ايراني ها با آن ميانه خوبي ندارند؟
* *  *
دكتر كيمياگر- متخصص تغذيه و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي- با اشاره به اينكه منبع اصلي ويتامين B2 لبنيات است و با نگاهي به سرانه مصرف آن در كشور مي توان دليل اين كمبود را مشخص كرد، مي گويد: در استاني مثل بوشهر، سرانه مصرف شير 50 گرم يعني نصف استكان در روز است كه اين در واقع متوسط دريافت است. يعني برخي از افراد همين ميزان را هم دريافت نمي كنند و ميزان دريافتشان در حد صفر است، طبيعتاً در چنين وضعيتي كمبود اين ماده مغذي پيش خواهد آمد.
دكتر سيد علي كشاورز- مدير گروه تغذيه و بيوشيمي دانشگاه علوم پزشكي تهران- نيز معتقد است: ما خانواده هاي ايراني بيشتر نان خور هستيم و مصرف لبنيات در رژيم غذايي ما اندك است. چنانكه براساس آخرين آمار موجود سرانه مصرفي لبنيات در كشور 85-80 ليتر در سال است، البته ممكن است برخي از افراد 3-2 برابر ميزان نياز لبنيات مصرف كنند و برخي بسيار كمتر از حد مورد نياز.
وي در ادامه به سياست هاي وزارت بهداشت اشاره مي كند و مي گويد: سعي بر اين است كه مصرف سرانه به 160 ليتر برسد اما اين مقدار در هلند 480 ليتر و در آلمان 400 ليتر است و هنوز خيلي با آنها فاصله داريم.
البته متخصصان تغذيه به منابع ديگر ريبوفلاوين هم اشاره مي كنند و از گوشت، ميوه، سبزي و حبوبات به عنوان منابع ديگري براي ويتامين B2 ياد مي كنند كه مي تواند اين كمبود را جبران كند. اما مگر اين مواد غذايي هم به اندازه كافي مصرف مي شود؟
زياد حرف نزنيد
كمبود ويتامين B2 عوارض پر سر و صدا ايجاد نمي كند، برخلاف كمبود كلسيم كه باعث پوكي استخوان مي شود، يا كمبود آهن كه كم خوني فقر آهن ايجاد مي كند و يا بيماري اسكوربوت كه در نتيجه كمبود ويتامين C عارض مي شود؛ به همين خاطر هم در بسياري از موارد از تشخيص زود هنگام آن غافل مي شوند.
دكتر كيمياگر با اشاره به اينكه براي كمبود ويتامين B2 گروه هاي در معرض خطر، بيشتر خانم ها و كودكان در حال رشد هستند، مي گويد: اين كمبود در كساني كه زياد حرف مي زنند زودتر آشكار مي شود چرا كه يكي از عوارض آن، ايجاد زخم در گوشه لبهاست.
دكتر سيمين وثوق- عضو هيأت علمي دانشگاه علوم و تحقيقات- نيز در زمينه عوارض كمبود ريبوفلاوين مي گويد: كمبود اين ويتامين كه در اثر كمبود ثانويه ساير مواد مغذي و يا به دنبال محروميت غذايي و مصرف ناكافي پروتئين هاي حيواني و سبزي هاي برگي هم ايجاد مي شود، علائم مشخصه اي مثل: زخم شدن گوشه لب ها، ترك خوردگي لب ها، زخم شدن داخل دهان و زبان و تورم و بزرگي زبان دارد. رشد مويرگ هاي خوني در بخش سفيد چشم يا احساس وجود شن در چشم كه باعث متورم شدن عروق قرنيه مي شود نيز از ديگر علائم كمبود ريبوفلاوين است.
بد نيست اين را هم بدانيد كه در حيوان ماده باردار اگر كمبود B2 وجود داشته باشد، نوزاد به احتمال بسيار بالا لب شكري خواهد شد. البته اين علائم به شكل معمول به سرعت با دريافت مكمل هاي دارويي ويتامينB2 بهبود مي يابد و در بسياري از موارد مصرف مولتي ويتامين هاي حاوي ويتامين هاي گروه B مؤثرتر از دريافت ويتامين B2 به تنهايي است.
تغذيه متعادل بهترين درمان است
ويتامين B2 يكي از انواع ويتامين هاي محلول در آب است كه در سوخت و ساز كربوهيدرات ها، پروتئين ها و چربي ها در بدن نقش مؤثري دارد. براي تكثير، رشد و ترميم پوست، مو، ناخن و مفاصل ضروري است و همچنين با ارتقاي سيستم ايمني، بدن را در مقابل بيماري ها حفاظت مي كند. البته اثرات ديگري نظير برطرف كردن سردردهاي ميگرني و پيشگيري از وقوع آب مرواريد و درمان كم خوني را نيز به آن نسبت مي دهند.دكتر كيمياگر، حد استاندارد مصرف لبنيات را معادل روزانه 2 ليوان شير دانسته و معتقد است مصرف اين ميزان از شير و لبنيات بخصوص در نوجوانان مي تواند از كمبود اين ويتامين پيشگيري كند.
دكتر كشاورز هم از لبنيات به عنوان بهترين منابع ويتامينB2 ياد مي كند و مي گويد: تأكيد و آموزش بر مصرف لبنيات نه تنها به برطرف كردن كمبود ريبوفلاوين كمك مي كند، بلكه سبب برطرف شدن مشكلات ديگر از جمله كمبود كلسيم و پوكي استخوان خواهد شد. فراموش نكنيد كه حدود 80درصد خانم ها بعد از سن 35 سالگي دچار پوكي استخوان مي شوند. دكتر صفوي نيز تنوع در مصرف مواد غذايي روزانه را گام مؤثري در برطرف كردن كمبود ريزمغذي ها مي داند و مي گويد: ريبوفلاوين در گوشت، ميوه، سبزي و حبوبات هم وجود دارد و مصرف 3-2 وعده ميوه، 5-3 وعده سبزي و 6 سهم گوشت در نوجوانان، 3-2سهم گوشت در بزرگسالان، در رفع كمبود بسيار مفيد است. هر سهم گوشت برابر 30 گرم از انواع گوشت ها، يك عدد تخم مرغ و يك دوم ليوان حبوبات نظير لوبيا، عدس، نخود و ماش است.
ويتامين را پاس بداريم!
ويتامين B2 نسبت به حرارت، اكسيداسيون و اسيد مقاوم است، بنابراين در شيرهاي استرليزه و هموژنيزه، ماست، پنير و كشك از بين نمي رود ولي در محيط قليايي و در معرض نور (به ويژه اشعه ماوراء بنفش نور خورشيد) تجزيه شده و از بين مي رود.
دكتر ناصر رجب زاده- متخصص صنايع غذايي- در اين زمينه مي گويد: به عنوان مثال افزودن جوش شيرين به غذا براي پخت گوشت، سبزي ها و يا حبوبات موجب تخريب ويتامين B2 موجود در آن مي شود يا نوع و شكل بسته بندي شير و ماست كه باعث نفوذ نور خورشيد در آن مي شود، مقدار اين ويتامين را به شدت كاهش مي دهد. به همين دليل توصيه مي شود كه از لبنيات يا بسته بندي هاي پاكتي (غيرقابل نفوذ نور) استفاده شود. همچنين پخت حبوبات و دور ريختن آب پخت تا حد زيادي موجب اتلاف اين ويتامين مي شود. بنابراين بهترين راه براي حفظ اين ويتامين بخارپز كردن مواد غذايي، استفاده از آب كم براي پخت و نيز استفاده از آب پخت در غذاست.
دكتر كشاورز نيز حل مشكل كمبود مواد مغذي نظير ريبوفلاوين و كلسيم را از سه راه امكان پذير مي داند و مي گويد: در مرحله اول با افزايش توليد و ايجاد تنوع در محصولات لبني مي توان گروه مصرف كننده را افزايش داد و در مراحل بعدي آگاه سازي افراد و آموزش در زمينه تغذيه صحيح، نقش چشمگيري در روند بهبود دارد. همچنين با هدفمند كردن رايانه ها و سوق دادن آنها به سمت خانواده هاي كم درآمد مصرف لبنيات نه تنها در شهرهاي بزرگ بلكه در نواحي كه كمبود وجود دارد نيز افزايش مي يابد و در كنار حل كمبود B2 باعث پيشگيري از چاقي و بيماري هاي قلبي و عروقي خواهد شد.
از عدم تحمل لاكتوز تا شير سويا
متخصصان تغذيه مي گويند ويتامين B2 اگر به صورت همراه با غذا وارد بدن شود حدود 70 درصد آن جذب مي شود، ولي اگر با معده خالي و به صورت دارو دريافت شود فقط 15 درصد آن جذب مي شود. همچنين غذاهاي حاوي نشاسته، فيبر و لاكتوز، سنتز (ساخته شدن) ويتامين B2 را در روده تسريع مي كنند (تأكيدي مجدد بر لزوم مصرف لبنيات و حبوبات) و بر عكس آن رژيم هاي غني از چربي است كه اين ساخت و ساز را كاهش مي دهد.
دكتر كشاورز در زمينه مصرف شيرهاي طعم دار به عنوان راهي براي ترغيب افراد به مصرف شير، مي گويد: شيرهاي طعم دار مثل شير توت فرنگي يا موز و حتي شير كاكائو، مشكلي در جذب ريبوفلاوين ايجاد نمي كنند و تنها شير كاكائو مشكل كاهش جذب كلسيم را داراست.
وي در ادامه به كساني كه دچار مشكل عدم تحمل لاكتوز هستند و مصرف شير ايجاد مشكلات گوارشي در آنها مي كند، اشاره كرده و مي گويد: خوشبختانه امروزه شيرهاي كم لاكتوز يا بدون لاكتوز توسط كارخانه هاي داخلي براي كساني كه مشكل عدم تحمل لاكتوز دارند توليد مي شود، همچنين اين افراد مي توانند از شيرهاي سويا به شرطي كه با ويتامين B2 غني شده باشد، استفاده كنند.

گروه سلامت- البته اين تبليغ يك آموزشگاه زبان نيست، حرف محققان است. آنها مي گويند شروع زوال عقل در افرادي كه كاملاً دو زبانه هستند، يعني در بيشتر عمر خود هر روز با دو زبان صحبت مي كنند، نسبت به افرادي كه تنها يك زبان مي دانند، مي تواند تا چهار سال عقب بيفتد.
گروه تحقيقاتي كانادايي، وضعيت 184بيمار مسن مبتلا به نشانه هاي زوال عقل را بررسي كردند. اينها افرادي بودند كه بين سال هاي 2002و 2005به كلينيك حافظه تورنتو مراجعه كرده بودند. از اين گروه ??نفر تنها به يك زبان صحبت مي كردند و 93نفر ديگر دو زبانه بودند.
بررسي ها نشان داد كه متوسط سن آغاز نشانه هاي زوال عقل در گروه يك زبانه ها ??/?سال و در گروه دو زبانه ها ??/?سال بود، يعني حدود 4 سال ديرتر. اين تفاوت حتي پس از در نظر گرفتن تأثير احتمالي تفاوت هاي فرهنگي، مهاجرت، تحصيلات رسمي، وضعيت استخدام و حتي جنسيت افراد كه در نتايج تأثير مي گذارند، همچنان وجود داشت. به گزارش پايگاه اينترنتي رويترز، اين محققان گفته اند تلاش اضافه در استفاده از بيش از يك زبان، موجب افزايش عرضه خون به مغز مي شود و سالم ماندن ارتباطات عصبي را تضمين مي كند. احتمالاً اين دو عامل، روي هم، باعث مي شود زوال عقل براي مدتي عقب بيفتد.
عامل اصلي زوال عقل در ميان افراد مسن، بيماري آلزايمر است كه به تدريج حافظه شخص را از بين مي برد. هنوز هيچ درمان شناخته شده اي براي اين بيماري وجود ندارد.
بچه هاي بدخواب افسرده مي شوند
گروه سلامت- آدم افسرده، خواب و بيدارش به هم مي خورد. حالا اگر سنش هم پايين باشد كه ديگر بدتر، ممكن است توي خواب راه برود و يك بلاهايي هم سر خودش بياورد. احتمال مشكل خواب هم براي او بيشتر است. اين را محققان دانشگاه پيتسبورگ پنسيلوانيا گفته اند.
آنها متوجه شده اند سه چهارم بچه هايي كه افسرده هستند، بي خوابي دارند يا توي خواب راه مي روند. وقتي اين بچه ها را با ساير بچه هاي افسرده مقايسه كردند، ديدند شدت افسردگي اين بچه هاي بدخواب خيلي بيشتر و نگران كننده تر است، به خصوص اين كه افسردگي آنها با اضطراب هم همراه بود.خبرگزاري رويترز كار اين محققان را چنين گزارش داده كه آنها 533 كودك را كه به طور متوسط 7/11 سال سن داشتند، بررسي كردند. اين بچه ها در فاصله سال هاي 2000 تا 2004 به دليل افسردگي تحت درمان سرپايي بودند. در پرسشنامه اي از آنها خواسته شد مشكل هاي خواب خود را بيان كنند. مثلاً كيفيت خواب خود را توضيح دهند، بگويند كه آيا در طول روز چرت مي زنند، شب ها دير به خواب مي روند و نيمه هاي شب از خواب بيدار مي شوند، توي خواب راه مي روند يا نه؟ بررسي ها نشان داد 53 درصد اين بچه ها بي خوابي دارند، 9 درصد توي خواب راه مي روند و حدود 10 درصد هر دو مشكل را باهم دارند. در بچه هايي كه مشكل خواب نداشتند، متوسط شدت بيماري پايين تر بود.

ادويه و سبزي هاي معطر
براي سلامت
همشهري آنلاين: اضافه كردن ادويه جات و سبزي هاي معطر به رژيم غذايي مي تواند براي سلامت شما مفيد باشد.
به گزارش هلث دي نيوز، دكتر سوزانا زيك، متخصص طب طبيعي و پژوهشگر نظام بهداشتي دانشگاه ميشيگان در اين باره مي گويد: افزودن اين گياهان معطر به غذاها مي تواند به حفظ وزن طبيعي كمك  كند. به علاوه آنها مي توانند به پيشگيري از برخي سرطان ها كمك كنند و حتي فشارخون را كاهش دهند، به كنترل قند خون كمك كرده و سلامت قلب و عروق را بهبود بخشند.
با جايگزيني چاشني هاي معمول كه حاوي قند، نمك و چربي هستند با اين گياهان معطر مي توان هم به حفظ سلامتي كمك كرد و همه به غذا رايحه بخشيد.
دكتر زيك اين 10 نكته را براي انتخاب بهترين گياهان معطر توصيه مي كند:
- نمك را با گياهان معطر جايگزين كنيد. گياهان معطري مانند مرزنگوش، آويشن، رزماري، جعفري و سير مي توانند رايحه  طبيعي غذاها را بيرون بكشند.
- از سير تازه استفاده كنيد. سير مي تواند فشارخون و كلسترول را پايين بياورد.
دكتر زيك مي گويد: براي به دست آوردن حداكثر منافع لازم است دست كم سه پر سير متوسط تازه در روز مصرف كنيد. سير خشك يا سيري كه مدت ها مانده باشد، خواص خود را از دست مي دهد.
- رزماري بخوريد. رزماري حاوي مواد آنتي اكسيدان است كه تصور مي رود حافظه را بهبود بخشد و احتمالا به پيشگيري از سرطان كمك كند.
- با كمك ريحان، مرزنگوش و رزماري با سرماخوردگي مبارزه كنيد. اسانس هاي روغني موجود در اين گياهان ممكن است بتواند در مبارزه با سرماخوردگي و آنفلوآنزا به شما كمك كند.
- سرفه مزمن را با آويشن درمان كنيد. زيك مي گويد: منافع بهداشتي آويشن بي نظير هستند. اين گياه به طور سنتي براي درمان سرفه، حتي سياه سرفه استفاده مي شده است.
- براي كمر درد زردچوبه بخوريد. پژوهشگران دريافته اند كه ماده اي به نام كوركومين كه در زردچوبه يافت مي شود، داراي خواص ضدالتهابي است. زردچوبه مي تواند به تنهايي و اضافه شده به ادويه كاري مورد استفاده قرار گيرد.
- با كاري با سرطان بجنگيد. همچنين معلوم شده است كه كوركومين باعث كوچك شدن پوليپ هاي روده بزرگ پيش  سرطاني مي شود.
- شكر را با ادويه جايگزين كنيد. ادويه جاتي مانند دارچين و جوز بويا را به جاي شكر براي شيرين كردن تنقلات استفاده كنيد.