تدوين؛ محمد باقري،
عبدالرضا يزداني
امام حسين(عليه السلام) بر اثر تهاجم عمّال حكومت ناچار شد از مدينه خارج گردد، در هنگام حركت خود از مدينه اهداف خود را اين گونه شرح داد:
1 . من از روي خودخواهي و خوشگذراني و يا براي فساد و ستمگري قيام نكردم، من فقط براي اصلاح در امّت جدّم از وطن خارج شدم. مي خواهم امر به معروف و نهي از منكر كنم و به سيره و روش جدّم و پدرم علي بن ابيطالب عمل كنم. در اين سخن چند نكته مهمّ، شايان توجّه است: 1 ـ اصلاح امّت، 2 ـ امر به معروف و نهي از منكر، 3 ـ تحقّقِ سيره و روش پيامبر و علي(عليهم السلام).
۲ . آن حضرت در مقام ديگري فرموده است: بار خدايا! تو مي داني كه آنچه از ما اظهار شده براي رقابت در كسب قدرت و دستيابي به كالاي دنيا نبوده، بلكه هدف ما اين است كه نشانه هاي دينت را به جاي خود برگردانيم و بلادت را اصلاح نماييم، تا ستمديدگان از بندگانت امنيت يابند و به واجبات و سنّتها و دستورهاي دينت عمل شود. در اين سخن هم چند نكته قابل توجّه است:
۱.برگرداندن نشانه و علائم دين به جاي اصلي خود
۲. اصلاحات در همه شهرها
۳ . ايجاد امنيت براي مردم
۴. فراهم ساختن زمينه عمل به واجبات و مستحبّات و احكام الهي
آثار مجالس عزاداري
۱. زنده نگهداشتن اسلام.
۱. نمايان ساختن چهر? واقعي اسلام.
۲. محوريت اهل بيت عليهم السلام در مجالس.
۳. پايداري عشق حسيني عليه السلام
۴. پيام رساني، پيامهاي عاشورا: زدودن غبار جهل و ناداني، امر به معروف و نهي از منكر، اصلاح طلبي، پرهيز از ذلت، آزادمنشي، مبارزه با ظلم و ستم، دفاع از حق در برابر باطل، اخلاص، آگاهي دادن به مردم و...
۵. بيان فرهنگ و ارزشهاي الهي و فضايل ائمه عليهم السلام. امام باقر(عليه السلام) فرمود: به درستي كه در مجالس شما و سخن گفتنتان احياي (امر) ما مي باشد و بهترين مردم پس از ما كسي است كه ما را در يادها قرار دهد و امر ما را در آن محافل مطرح كند و مردم را به سوي اهل بيت (عليهم السلام) فرا بخواند.(مقتل مقرم)
۶. معرفي چهره واقعي امويان: اگر نبود فداكاري پاسدار عظيم الشأن اسلام حضرت سيدالشهدا(عليه السلام) و شهادت جوانمردانه پاسداران و اصحاب فداكار او، اسلام در خفقان بني اميه و رژيم ظالمانه آنان وارونه معرّفي مي شد و زحمات نبي اكرم (صلي الله عليه وآله) و اصحاب فداكارش به هدر مي رفت.(امام خميني 9/4/58)
۷. عزت و سربلندي
۸ . معرفي مؤمنان واقعي و مسلمان نمايان: امام حسين(عليه السلام) در يكي از سخنانش فرمود: به راستي كه مردم همگي دنياپرستند و دين بر سر زبان آنان است و تا هنگامي كه براي آنان وسيل? زندگي است، مي چرخانندش و آن گاه كه به بلا آزموده شدند، دينداران اندكند.(تحف العقول‎/۲۴۹)
۹. نترسيدن از كمي پيروان: امام علي (عليه السلام) فرمود: در رفتن به راه هدايت از اندك بودن پيروان، هيچ گاه ترس و هراس نداشته باشيد.(بحار‎/۲-266)
۱۰. عمل به تكليف
۱۱. حمايت از ولي امر
۱۲. راضي بودن به رضاي حق تعالي
۱۳. تقويت عاطفه
شهيد مطهري در همين باره مي نويسد: اين بسيار نظر بزرگ و عميقانه اي بوده است. يك دورانديشي فوق العاده عجيب و معصومانه اي بوده كه گفته اند، براي هميشه اين چاشني را شما از دست ندهيد. چاشني عاطفه، ذكر مصيبت حسين بن علي (عليه السلام) اميرالمومنين عليه السلام امام حسن عليه السلام يا ائمه ديگر، يا حضرت زهرا عليها السلام اين چاشني عاطفه را حفظ و نگهداري بكنيم. (سيره نبوي 58)
۱۴. حضور فعال در مباحث روز
امام صادق(عليه السلام) در يكي از سفارشات خود به شيعيان چنين فرمود: اي داود، به دوستان و شيعيانمان سلام برسان و مي گويم: خداوند بيامرزد بندگاني را كه گرد يكديگر جمع شوند و درباره ما گفت وگو كنند كه در اين صورت نفر سوم آنان فرشته اي خواهد بود كه براي آن دو طلب آمرزش مي نمايد و هرگاه دو نفر جمع شوند تا درباره ما سخن گويند خداوند به وجودآنان بر ملائكه مباهات مي كند، اگر اجتماع كرديد و مشغول دستورات ما شديد، چرا كه اجتماع كردن شما سبب زنده شدن دستورات ما مي باشد. بهترين مردم كساني هستند كه در اجتماع خود پيرامون ما سخن بگويند و مردم را نيز بدين كار فراخوانند.(وسايل الشيعه 16/348ح 21731)
۱۵. جلوه گري شكوه و عظمت مؤمنين (مجالس پررونق)
۱۶. همدلي، اتحاد و يكپارچگي مؤمنين با تكيه بر ريسمان محبت اهل بيت (عليه السلام)
۱۷. ايجاد شور و حرارت و غيرت ديني در جهت جانفشاني و از خودگذشتگي براي پاسداري و حفظ اسلام و قرآن و ارزشهاي معنوي
۱۸. تعميق عشق و محبت ائمه معصومين(عليهم السلام) با افزايش شناخت و معرفت نسبت به ايشان
۱۹. ترويج روحيه شهادت طلبي، فداكاري و جهاد در راه خدا.
عزاداري مطلوب
عزاداري هرچند با اخلاص همراه باشد تأثير آن در نفوس آدمي و جامعه اسلامي بيشتر است، برخي از ويژگي هاي عزاداري مطلوب عبارتند از:
۱. رنگ خدايي دادن به جامعه
۲. معرّفي صحيح اسلام و اشاعه فرهنگ حسيني و ارزشهاي عاشورايي
۳. توجّه دادن به هدف از آفرينش انسان
۴. هدايت و ارشاد مردم
۵. معرّفي الگوها
۶. محزون بودن
۷. واداشتن مستمعين به تفكر و انديشه در مورد نهضت حسيني.
۸. ازدياد علاقه مندي به اهل بيت (عليه السلام).
۹.رعايت موازين شرعي و آداب عزاداري و تبليغ ارزشهاي ديني، فضايل ديني و آموزه هاي اسلام ناب محمدي(صلي الله عليه وآله وسلم)
۱۰. بهره جستن از افراد باتجربه
۱۱. همراهي با عزاداران
(تماشاي عزاداران، عزاداري به حساب نمي آيد. بنابراين، افرادي كه در پياده روها و حاشيه خيابانها توقف مي كنند، بايد به جمع عزاداران بپيوندند، تا از آنان به شمار آيند.)
۱۲. تسليت گفتن
پيامبر اكرم صلي الله وعليه وآله وسلم هرگاه مي خواست به كسي تسليت بگويد مي فرمود:
آجَرَكُمُ اَللهَ وَ رَحِمَكُم يعني، خداوند شما را پاداش دهد و بيامرزد.
۱۳. دسته عزاداري به عنوان نماد و سمبل احياء مقاصد اهل بيت(عليه السلام).
آسيب زدايي از مراسم عزاداري
تاريخ شيعه مملو از تلاشهاي علماي متعهد در جهت احياء و گسترش مجالس عزاداري سيدالشهداء و آسيب زدايي از آن مي باشد. استاد شهيد مطهري قدس سره در حماسة حسيني به گونه اي مفصل به موضوع پرداخته است. امام خميني(ره) در اين زمينه فرموده است: (ما و هيچ يك از دينداران نمي گوئيم كه با اين اسم (عزاداري) هركس هركاري مي كند، خوب است. چه بسا علماي بزرگ و دانشمندان بسياري از اين كارها را، ناروا دانسته و به نوبت خود از آن جلوگيري كرده اند. چنانچه همه مي دانيم كه در بيست و چند سال پيش از اين، عالم عامل بزرگوار مرحوم شيخ عبدالكريم كه از بزرگترين روحانيون شيعه بود، در قم شبيه خواني را منع كرد و يكي از مجالس بسيار بزرگ را مبدل به روضه خواني كرد و روحانيون و دانشمندان ديگر هم چيزهايي را كه برخلاف دستور دين بوده، منع كرده و مي كنند).(صحيفه نور ج۱۵‎/۲۰۵)
در اين بخش از اين نوشته به برخي موارد از رفتارها و نكات كه در راستاي آسيب زدايي از مراسم عزاداري مي باشد اشاره شده است.
۱. اعمال و رفتار ما موجب وهن اسلام و مذهب شيعه نشود.
۲. خودداري از افراط و تفريط در گفتار و كردار.
۳. پرهيز از بيان مطالب دروغ.
۴ . جلوگيري از مسدود شدن معابر و گذرگاه ها در هنگام عزاداري
۵. جلوگيري از اذيت و آزار مردم.
۶. ممانعت از ترويج و گسترش خرافات.
۷. پرهيز از افسانه سازي در مورد حماسه آفريني هاي شخصيت ها و شهداء كربلا.
۸. نبايد امام حسين عليه السّلام را فقط پناهگاه گنهكاران معرّفي كرد.
۹. شهادت را نفله شدن ندانيم. غلط ترين غلط ها اين است كه ما امام حسين عليه السّلام را نفله حساب كنيم، امام حسين عليه السّلام به عكس، با هر قطر? خون خود يك دنيا ارزش دارد. (حماس? حسيني 3/82-84).
۱۰. تأكيد بر خلوص نيت به جاي پرداختن به رقابتهاي منفي.
۱۱. مراعات امور شرعي
۱۲. پرهيز از نصب شمايل و تصاويري كه اساس صحيحي ندارد و علما و مراجع نصب و ترويج آن را نهي كرده اند.
13. اجتناب از هرگونه رفتار، گفتار و ارائه مطالب و ترويج مسائلي كه به نوعي با شئونات مراسم عزاداري سيدالشهداء (عليه السلام) متناسب نيست.
نكات مهم در مداحي و مرثيه خواني
الف) ارزش مداحي از منظر مبارك اهل بيت(عليه السلام)
در اين بخش علاوه بر نقل چند روايت در باب مداحي و مرثيه سرايي به نكاتي آسيب شناسانه در اين زمينه اشاره مي نماييم كه حائز اهميت است و رعايت اين نكات بر غنا و معنويت مجلس مي افزايد.
امام صادق عليه السّلام به جعفربن عفان فرمود:
هيچ كس نيست كه درباره حسين عليه السّلام شعري بسرايد و بگريد و با آن بگرياند مگر آن كه خداوند، بهشت را بر او واجب مي كند و او را مي  آمرزد. (رجال شيخ طوسي، ص 289)
قال الصّادق عليه السّلام: مَنْ قالَ فينا بَيتَ شِعْرٍ بَنَي اللّهُ لَهُ بَيتاً في الْجَنَّةِ.
امام صادق عليه السّلام: هر كس در راه ما و براي ما يك بيت شعر بسرايد، خداوند براي او خانه اي در بهشت، بنا مي كند.
(وسائل الشيعه، ج 10، ص 467)
قال الصّادق عليه السّلام: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذي جَعَلَ في النّاسِ مَنْ يفِدُ اِلَينا وَ يمْدَحُنا وَ يرْثي لَنا.
امام صادق عليه السّلام فرمود: خدا را سپاس كه در ميان مردم، كساني را قرار داد كه به سوي ما مي آيند و بر ما وارد مي شوند و ما را مدح و مرثيه مي گويند. (وسائل الشيعه ، ج 10، ص 469)
ب) مداحي از منظر مقام معظم رهبري(توصيه ها)
۱. اولِ مداحي قدري نصيحت كنيد يا به جاي نصايح معارف اسلامي و مناقب اهل بيت عليهم السلام را بيان كنيد.
۲. خودتان را پالايش دروني كنيد، همة ما احتياج داريم و من به اين پالايش بيشتر از شما احتياج دارم.
۳. مداحي ادامة راه ستايشگران برجسته اهل بيت در دوران اختناق اموي و عباسي است. قضيه، فقط قضية شعرخواني نيست، بلكه مساله، مسالة پراكندن مدايح و فضايل و حقايق در قالبي است كه براي همة شنوندگان، قابل فهم و درك و در دل آنها داراي تأثير است.
۴. اگر مداحي بتواند يك شعر خوب را كه داراي مضمون و محتواي خوبي باشد، با صداي خوبي بخواند، اين خدمت بزرگي است.
۵. شما پيوند عاطفي مردم با ائمه (عليهم السلام) را حفظ كنيد كه يك بخش آن هم مسائل اخلاقي است.
۶. به اعتقاد بنده، مجالس عزاداري حسيني(عليه السلام) بايد از سه ويژگي برخوردار باشد: زياد شدن محبت اهل بيت (عليهم السلام)، ايجاد معرفت بيشتر، تقويت معارف ديني.
۷. برويد اشعار قوي فارسي را در كتابهاي گوناگون پيدا كنيد و آنهايي را كه براي تفهيم مفاهيم و عقايد و اخلاق اسلامي و يا بينش سياسي و يا هر آنچه كه امروز جامعة اسلامي به آن نياز دارد مناسب است، برگزينيد و بياوريد در محافل بخوانيد.
۸. يكي از چيزهايي كه بايد در اين اشعار باشد، عبارت از مفاهيم بلند اسلامي- مثلاً در باب توحيد و نبوت است. بهترين اشعار قدما در باب توحيد و نبوت، همين مداحي است كه شعراي بزرگ ما در مقدمة ديوانها و مثنويهايشان ذكر كرده اند.
۹. شما مداحان امتيازتان بر گوينده نثر اين است كه براي تفهيم و القاي مطلب، از دو هنر- هنر شعر و هنر خوانندگي- استفاده مي كنيد. اين دو چيز مهمي است. البته خوانندگي در مقام مدح هم هنر خاصي است. معنايش هم فقط صداي خوب نيست. اين هنر را بايد ياد گرفت.
۱۰. بدانيد كه مداحي و ستايشگري ائمه (عليهم السلام) در حقيقت ستايشگري نيكي و معنويت و جهاد است، ستايشگري خورشيد امامت و ولايت، خورشيد حقيقتي كه سعي شد آن را بپوشانند، اما همين زبانهاي گويا نگذاشتند.
ج) ويژگي هاي مداحي مطلوب
۱. محتواي اشعار، بايد از متانت، دقت، اعتبار و استناد برخوردار باشد و از سخنان سست و بي مدرك، يا دروغ و مطالب ضعيف و گاهي وهن آميز، نسبت به معصومين عليهم السلام به شدت پرهيز شود.
۲. از آن جا كه اشعار مدح و مرثيه، عامل انتقال فرهنگ است، بايد سطح آن بالا و ارزشمند، پرمغز و عميق باشد تا بتواند در جامعه اسلامي و هواداران امامان (عليه السلام) بينش و آگاهي ژرفي در فهم و درك آنان ايجاد نمايد.
۳. اشعار در عين اين كه بايد استوار و محكم باشد، نبايد بدان گونه پيچيده و غامض باشد كه براي شنوندگان و خوانندگان، گويايي و رسايي خود را از دست بدهد و نتواند با عموم مردم ارتباط برقرار نمايد.
۴. به بهانه ديني و مذهبي بودن اشعار، نبايد اجازه داد تا شعرهاي ضعيف و سست و فاقد قوت ادبي و صلاحيت شعري رواج يابد.
۵. شاعران بايد با درك اهميت و والاييشان و منزلت خويش، در اندازه مطلوب، خلوص، تقوا، ثبات قدم، عقيده و عشق والايي به امامان عليهم السلام باشند.
۶. شاعران اهل بيت عليهم السلام بايد همواره با توجّه به زمان، مكان، شرايط، رسالت اجتماعي و تعهد شيعي خود را به اثبات رسانند و سروده هايشان داراي پيام و جهت باشد.
۷. شاعران بايد اهل مطالعه متون و منابع باشند، شور و شعور را در اشعار خويش درآميزند و شعرهاي پربار و مايه دار بسرايند.
۸. تأكيد مي شود در بين قرائت فرازهاي زيارت عاشورا و ادعيه اي كه از امام معصوم(عليه السلام) نقل است از مداحي يا خواندن روضه پرهيز شود .(ذكر مصيبت و مداحي در ابتدا يا در پايان متن زيارت نامه يا ادعيه بيان شود.)
در زمينه مداحي و مرثيه سرايي منابع معتبري وجود دارد كه به منظور آگاهي و مطالعة علاقه مندان به تعدادي از آنها اشاره مي شود (گرچه پرداختن به اين موضوع و گزينش آثار مناسب به مطالعه و تحقيق جدي نياز دارد.)
لهوف، سيد ابن طاووس / مقتل الحسين(عليه السلام)، عبدالرزاق المقرّم، مكتبه بصيرتي، قم / نفس المهموم، محدث قمي، مكتبه بصيرتي، قم / خصائص الحسينيه، شيخ جعفر شوشتري / ارشاد، شيخ مفيد / اعيان الشيعه، سيد محسن امين / حماسه حسيني، استاد شهيد مرتضي مطهري / مقتل مطهر، استاد شهيد مرتضي مطهري / فرهنگ سخنان امام حسين(عليه السلام)، دارالمعروف، قم / فرهنگ عاشورا، جواد محدثي، قم نشر معروف / كامل الزيارات، ابوالقاسم جعفربن محمد قولويه قمي، صدوق، تهران / مواعظ، شيخ جعفر شوشتري / پيام هاي عاشورا، جواد محدثي، قم نشر تحسين / مقتل الحسين (عليه السلام ) خوارزمي، مكتبة المفيد، قم / مقتل الشمس ، محمد جواد صاحبي، نشر هجرت / منتهي الآمال، شيخ عباس قمي، نشر جاويدان / بررسي تاريخ عاشورا، محمد ابراهيم آيتي، كتابخانه صدوق / مدرسه حسيني، مصطفي دلشاد تهراني، نشر دريا 1379 / ديوان مؤيد، سيد رضا مؤيد، نگاره، 1375 / اي قلبها بسوزيد، ژوليده نيشابوري، سنايي ۱۳۷۶، / نخل ميثم۴ جلد، نشر حق بين، قم، 1378 / اصول مداحي 2جلد، ناصري نژاد، نصايح، 1382 / ديوان بيدل دهلوي، كتابفروشي اسلاميه / دل سنگ آب شد، علي انساني، نشر جمهوري، 1382 / گنجينه اسرار عمان ساماني، سنايي، 1379 / ديوان شفق، نشر هاتف، 1384 / ديوان طالع، اسماعيل ولي خواني، تدوين نادعلي كربلايي، خزر، 1375 / نويد رحمت سيدمحمدعلي فخرايي، گلشهر، 1380 / چراغ صاعقه، از مدينه تا مدينه، علي انساني، جمهوري، 1382
نكاتي كاربردي در برپايي مجالس عزاداري
براي بهتر برگزار شدن مراسم عزاداري، پيشنهاداتي ارائه مي گردد، اميد مي رود مفيد واقع شود و سبب بهبودي و اصلاح مراسم سوگواري ها و عزاداري ها شود.
۱. دسته هاي عزاداري با پرچم و پرده هيئت (سينه زنان و زنجيرزنان) در خيابانها به حركت درآيند.
۲. با علماء و بزرگان گفت وگو شود، تا در جلوي هيئت ها حركت كنند، زيرا سبب تشويق ديگران مي شود.
۳. سادات نيز در صورت امكان دسته هاي جداگانه تشكيل دهند.
۴. نوجوانان و جوانان با آرم خادم الحسين به راهنمايي و خدمات بپردازند.
۵. از سوي گويندگان منابع معتبر و قابل استفاده، درباره قيام امام عليه السّلام معرّفي شود و كتابهايي كه به نقل خرافات و مطالب دروغ پرداخته، نقد و بررسي و معرّفي گردد.
۶. توجيه مردم از طريق بيانيه ها و دستگاههاي ارتباط جمعي و ايجاد حساسيت لازم نسبت به وقايع دروغ و ساختگي، تا اين كه خود مردم در حركتهاي منفي شركت نكنند.
۷. تأكيد بر بيشترين استفاده از مجالس عزاداري در جهت ارشاد و هدايت مردم، به ويژه در روزهاي تاسوعا و عاشورا، كه اجتماعات بيشتر است و فرصت تبليغ ممكن مي باشد.
۸. رعايت احكام و مقررات اسلام و توجّه اهميت آن در عزاداري ها، حتّي دستورات مستحبي مانند: نماز اول وقت، نماز جماعت، نپوشيدن لباسهاي بدن نما در مجامع عمومي و رعايت حال فقيران و مستمندان در هنگام غذا دادن ها.
۹. مبارزه تبليغاتي نسبت به حركتهاي مخالف شئون اسلام، مانند: قمه زني و برخي از شبيه خواني ها و نوحه خواني ها و اشعار.
۱۰. دعوت از رؤساي هيئت ها و دسته عزاداري، در جهت تبيين اهداف و پيشگيري از كارهايي كه سبب تضعيف اسلام گردد.
۱۱. تشويق شاعران و بيان كردن مسئوليت و پاداش آنان درباره اشعار و سروده ها و مطالبي كه نقل مي كنند. هم چنين، بايد اشعارشان سوزناك و داراي معاني بلندي باشد كه مطابق با روح نهضت عاشورا است.
۱۲. كتابچه و بروشور براي همه هيئت ها تهيه و در اختيار آنان قرار داده شود.
۱۳. عزاداران همواره با مساجد در تمام سال در ارتباط باشند و حركت آنان از مساجد باشد و در دهه محرم تا هفتمين روز شهادت امام حسين (عليه السلام) مجالس ادامه داشته باشد.
۱۴. در هيئت ها صندوقهاي امدادرساني تشكيل شود تا در موارد لزوم به كمك نيازمندان بپردازند و همچنين به ازدواج جوانان كمك كنند.
۱۵. هيئت ها با نظم ويژه اي به عزاداري بپردازند.
۱۶. خواندن زيارت عاشورا، سپس سخنراني توسط افراد برجسته.
۱۷. تمام عزاداران پس از مراسم از غذاي متبرك، در زماني كوتاه و با نظمي خاص و رعايت بهداشت استفاده كنند.
۱۸. براي آموزش قرآن، نماز، احكام و ديگر مسايل اسلامي در حسينيه ها كلاس هايي برگزار شود.
۱۹. امر به معروف و نهي از منكر، از كارهاي افراد هيئتي باشد.
۲۰. مداحان و شاعران تلاش كنند، اهداف و باورهاي شيعي را در قالب اشعاري زيبا، براي نوجوانان و جوانان و ديگر اقشار مردم به شعر درآورند و در جلسات خود آن را بخوانند.
۲۱. نوجوانان و جوانان را فرصت دهند تا اشعار و مطالب خود را در جلسات بخوانند و آنان را بدين وسيله آموزش دهند.
۲۲. اعضاي هيئت ها به يكديگر احترام گزارند، به ويژه به بزرگترهاي جلسه و شخصيت هاي بزرگ ديني و مذهبي با احترام برخورد نمايند و بزرگترها نيز، به افراد كوچكتر احترام نمايند.
۲۳. جلساتي كه برگزار مي شود، سبب تعظيم شعاير مذهبي باشد، نه اين كه خداي ناخواسته سبب دستاويزي براي دشمنان اسلام و انقلاب گردد.
۲۴. ارزشهاي قيام امام حسين عليه السّلام و همچنين ارزشهاي انقلاب اسلامي، براي اعضاي هيئت ها توسط گويندگان، مداحان و شاعران بيان گردد.
۲۵. بين افراد و مسئولين هيئت هاي گوناگون اتحاد و الفت ايجاد گردد و به يكديگر در موارد گوناگوني كمك و ياري رسانند و در حل مشكلات با يكديگر مشورت كنند.
۲۶. فرهنگ وقف و نذر را گسترش دهند، اموالي را افراد ثروتمند وقف نمايند، تا در موارد لزوم از آن براي حل مشكلات هيئت بهره برداري شود.
۲۷. اشعاري كه توسط افراد خوانده مي شود، داراي مضامين خلاف واقع و مضمون لهوي نباشند.
۲۸. وقايع و حوادث كربلا را بدان گونه كه رخ داده ترسيم كنند، نه بدان گونه كه برخي از روي ناآگاهي، يا غرضهاي خاصي براي ما تعريف كرده اند.
۲۹. در اجتماعات زنان و مردان احكام اسلامي را مراعات نمايند.
۳۰. مردان از پوشيدن لباس زنان در مراسم تعزيه خواني ها خودداري كنند.
۳۱. اهداف و آثار قيام امام عليه السّلام توسط گويندگان توضيح داده شود.
۳۲. آغاز حركت هيئت ها با خواندن قرآن مجيد همراه گردد.
۳۳. بر انجام واجبات اهميت دهند و هنگام تزاحم واجبات با مستحبات، مستحبات را ترك نمايند.
۳۴. گويندگان و نويسندگان و برپاكنندگان مراسم عزاداري، توجّه داشته باشند، مطالبي كه در كتابها نقل شده و با اصول اعتقادي و مباني فقهي شيعه سازش ندارد، يا آن كه مضامين آنها بر خلاف عقل و منطق مي باشد بيان نكنند.
۳۵. در جلسات هيئت ها احكام ديني به زباني ساده براي مردم گفته شود تا واجبات را بياموزند.
۳۶. به جاي نصب شمايل و تصاويري كه اساس صحيحي ندارند تصاوير گنبد، ضريح و صحن مطهر اباعبدالله (عليه السلام) حضرت ابوالفضل (عليه السلام) و تابلوي عصر عاشورا كه تاثير به سزايي در عظمت مراسم عزاداري دارد بر سردر هيئآت نصب شود.
۳۷. به منظور تكريم بانوان و دختران در اجتماع، هيئت ها و حسينيه ها به گونه اي برنامه خود را تنظيم نمايند تا زمان خاصي را به منظور مجلس عزاداري و موعظه ويژه خواهران اختصاص دهند. اين جلسات با هماهنگي صرفاً توسط خواهران متعهد و مسئول اداره شود.
اطعام و پذيرايي از عزاداران حسيني
از سنت هاي رايج در جامعه اسلامي نذري دادن و اطعام عزاداران در هيئت ها مي باشد. هر كس نسبت به نيت قلبي خود غذا، گوشت و يا پولي را به عنوان نذري هر ساله به اين كار اختصاص مي دهد و با رضايت خاطر و نيت صادق آن را به ياد فداكاري ها و رشادتهاي آقا اباعبدالله الحسين و يارانش(عليه السلام) به هيئت ها يا حسينيه ها يا مساجد هديه مي كنند. اين سنت هر سال در ايام محرم يا ساير مناسبت ها رواج دارد البته نذركردن شرايط خاصي دارد كه احكام آن در رساله مراجع تقليد موجود است علاقه مندان مي توانند با مراجعه به رساله مرجع خود و مطالعه آن در اين زمينه مطلع شوند .
در اين باره در نظر داشتن نكاتي حائز اهميت است.
الف) نكات مهم در زمان طبخ غذا
۱. با نيت خالص و جلب رضايت خدا و تقرب به امام كار كنيم.
۲. در طول كار همواره با وضو باشيم.
۳. بهداشت را در هنگام طبخ غذا رعايت كنيم.
۴. نظم و انضباط در كارها رعايت شود.
۵. سعي كنيم در انجام كارها مسئوليت پذير باشيم.
۶. از اسراف مواد غذايي جداً خودداري نمائيم.
۷. رعايت نكات ايمني فراموش نشود، وجود كپسول اطفاء حريق در محل طبخ غذا لازم است.
ب) نكات مهم هنگام پذيرايي و توزيع غذا
۱. تكريم مهمانان از هر قشري كه باشند بر خادمين لازم است.
۲. سعي شود افرادي كه كار توزيع غذا را به عهده دارند صبور، خوش برخورد و با متانت باشند.
۳. خواهران، كودكان و افراد بزرگسال مورد التفات بيشتر قرار گيرند.