| شماره2978 ،Feb. 9, 2003 بهمن1381 ، يكشنبه 20 |
|
|
|
نيست تهران فقط تهران
تهران شهري مجموعه طرح دستاوردهاي با آشنايي تصويب به دولت هيات در سال 1374 در كه مصوبه‌اي اساس بر "تهران شهري مجموعه طرح" و اطراف در دهه 70 اوايل در كه بود مسائلي مصوبه اين شكل‌گيري زمينه‌هاي.شد تعريف رسيد مسئولان توجه حاصل واقع در يعني ;بود افتاده اتفاق ديگر بزرگ شهر چند و تهران شهر حاشيه و مشهد شهر اطراف در دهه 70 ابتداي در كه بود تنشهايي و اجتماعي مسائل به شهري مديران و .كرد بروز تهران سپس ومديريت برنامه‌ريزي عرصه كه‌در است آن شود اشاره بدان بايد اينجا در كه نكته‌اي آن در كه داريم "نام تغيير قانون" يك فقط:هستيم محدوديت داراي قانوني لحاظ به شهري براي هم اهدافي و شده داده سرزمين آمايش طرح همچنين و تفصيلي طرح و جامع طرح از تعريفي مورد در كه بحثي هر بخواهيم اگر يعني.طرحهاست اين قانوني پايه كه شده‌اند قائل آنها اين چارچوب در بايد فعلا شود تبديل برنامه به قانوني لحاظ از مي‌شود ، مطرح شهري مسائل و - است محدود بسيار قانوني بستر اصطلاح به اين چون و گيرد خود به تحقق صورت قانون كه توجهي نتيجه در.نمي‌شود برخورد درست مسائل اين با -است كالبدي و فيزيكي بسيار نگاهش بستر محدوديت دليل به شد ، جلب كلانشهرها موضوع به اجتماعي مسائل زاويه از اساسا طرح" تهيه به ، آن اطراف شهرهاي و تهران براي مجزا جامع طرحهاي تهيه جاي به قانوني ، توسعه هدايت البته هم طرح اين اصلي هدف.شد منجر "آن اطراف شهرهاي و تهران شهري مجموعه .بود منطقه كالبدي و فيزيكي زيرا دارد ، زيادي بسيار اهميت آمد ، پديد ما كشور در سال 1374 از كه نگرش و توجه اين با ما پس آن از.شد مطرح كشور اجرايي سطح بالاترين در شهري مجموعه‌هاي موضوع حال هر به اصلي شهر يك از است عبارت كه منطقه‌اي.شديم روبه‌رو كلانشهري منطقه عنوان به پديده‌اي .دارند ارتباط هم با كه اطرافش در ديگر شهرهاي و فعاليت و جمعيت متعدد كانونهاي و بزرگ برنامه‌ريزي ، حوزه در "كلانشهري مناطق" بحث اصولا كه چرا بود ، مهم اتفاق اين خود ديگر ، دركشورهاي يعني.است افتاده جا بحثي ديگر كشورهاي در شهري مديريت و طرح‌ريزي و برنامه‌ريزي مديريت ، عرصه در -كلانشهر صرف نه و -كلانشهري مناطق ما از پيشتر خيلي بندرعباس در طرحهايي دهه 1360 سالهاي در نيز ايران در البته.است بوده مطرح طرح‌ريزي كلانشهري منطقه جامع طرح عنوان به) اصفهان در هم و ،(بندرعباس منطقه جامع طرح عنوان به) تنشهاي آن كه زماني تا نكرد پيدا گسترش فرصت نگرش و روش اين اما.شد مطرح (اصفهان .نگرشي چنين شدن مطرح سابقه از اجمالي بود اين.افتاد اتفاق كرديم اشاره كه اجتماعي يا و تهران مانند شهري كه شد پذيرفته كشور اجرايي و مديريتي حوزه در آنكه كلام خلاصه مورد در است ممكن اما.هستند هم با مجموعه اين قاعدتا و دارد ارتباط اطرافش با مشهد يا و چيست ارتباط اين معني و باشند داشته ارتباط هم با بايد چگونه شهرها اين اينكه درك يا نباشد توافق فعلا كرد مديريت را آنها و برنامه‌ريزي آنها براي بايد چگونه اينكه .باشد نشده حاصل باشد همه توافق مورد كه درستي نتيجه‌گيري ناگزير ، به و آگاهي و شهري مجموعه طرح" كه شد مامور مسكن وزارت دولت ، هيات مصوبه آن اساس بر حال ، هر به همين كه ديگري بزرگ شهرهاي براي شد قرار همچنين.كند تهيه را "آن اطراف شهرهاي و تهران طرحهاي دارند جمعيت نفر ميليون يك بالاي كه شهرهايي مشخص طور به و دارند را ويژگيها ويژگيهاي كه باشند هم ديگري شهرهاي آينده در اگر كه شد پيش‌بيني حتي.شود تهيه مشابه اين تهيه.شود تهيه برايشان مشابه طرحهاي مصوبه همان موجب هم باز كنند ، پيدا كلانشهري .شد سپرده "ايران معماري و شهرسازي تحقيقات و مطالعات مركز" به مسكن وزارت در نيز طرح پايه نقشه‌هاي و اطلاعات‌آماري گردآوردن مانند كارهايي:شد طرح مقدمات تهيه صرف مدتي مدت طي و سال 1376 اوايل از.مي‌شد انجام بايد كه مطالعاتي و مسئله تعريف و نياز مورد سال اواخر در آنكه تا كردند كار طرح اين روي مختلف تخصصهاي با گروهي سال ، حدود 3 زماني در زيادي مدت طرح ، تازگي دليل بهشد عرضه تصميم‌گيري مراجع به و آماده طرح 1378 اما.شد متوقف طرح به رسيدگي روند هم مدتي آن ، از پس.شد بحث آن سر بر استان شهرسازي تصويب به شورا آن در جاري سال اوايل در و رفت شهرسازي عالي شوراي به طرح اين گذشته سال .رسيد طرح يافته‌هاي مطالعات حاصل نيز و شد تهران شهر به خاص نگرش نوع اين پيدايش به منجر كه مسائلي اما آباديها شهرها ، با يعني خود ، اطراف با تهران شهر كه داد نشان را نكته اين ما شده انجام شهري مجموعه ديگر بياني بهدارد روزمره و مستمر ارتباطي پيرامونش ، فعاليت كانونهاي و اين اجزاي و عناصر سرنوشت آن در كه مي‌دهد تشكيل را كار و سكونت واحد بازار يك تهران اثر يكديگر بر و نيستند جدا هم از (تهران و كرج ، اسلامشهر مانند شهرهايي يعني) مجموعه و برنامه‌ريزي مديريت ، حوزه در و گذشته سال طي 30 ما كه است نكته‌اي اين.مي‌گذارند دهه دوم نيمه از كه داد نشان ما به مطالعات واقع در.بوديم نكرده توجه آن به طرح‌ريزي سال تا ديگر ، عبارت به.است آمده وجود به آن اطراف و تهران شهر در جديد پديده‌اي 1340 پهلوي دوره آغاز در هزارنفري دويست شهر يك از و بود شده بزرگ تهران آنكه رغم به 1345 ، زمان اين از.نداشت زيادي تاثير خود اطراف بر هنوز بود ، رسيده ميليوني شهر 7/2 يك به شهرهاي و آباديها و قرچك اسلامشهر ، كرج ، تدريج به كه هستيم آن شاهد ما كه است بعد به برنامه چون و مي‌گيرد شكل محدوده اين در فعاليت و جمعيت استقرار و مي‌آيد وجود به ديگر حال در آنچه بر نيز كنترلي و هدايت گونه هيچ نبود ، دست در آن مديريت براي طرحي و وارد هنگامي تنها برنامه‌ريزي و اجرايي و مديريتي دستگاههاي.نداشت وجود بود شكل‌گيري .بود گذشته كار از كار كه مي‌شدند ماجرا حوزه در خسارتهايي:آمد وجود به خسارتهايي مي‌داد ، روي اتفاقات اين كه سالي سي در ظرفيت ;رفت بين از زمينهايي و رسيد كشاورزي اراضي به آسيبهايي ;شد وارد زيست محيط پراكندگي و ;يافت كاهش شدند ساكن اطرافشان در مردم آنكه دليل به شهري بيرون راههاي كم گروههاي تمركز محل شهر حاشيه.شود گران بسيار خدمات‌رساني كه شد سبب سكونت كانونهاي .ندارند اجتماعي و اقتصادي تنوع خود متراكم جمعيت رغم به كانونها اين.شد فقير و درآمد كار محل به رسيدن براي روز هر آنها فقير جمعيت و ندارد وجود آنها در اشتغال امكانات حدود روزها افراد بعضي.بپردازد را آمد و رفت اين زياد هزينه و باشد راه در ساعتها بايد بسياري منشا كه گرفته شكل محروم جامعه يك اينجا در نتيجه ، در !راهند در ساعت يا 6 5 شرايط در هم مردم اين خود اينكه ضمن ;گرفتاريهاست ديگر و اجتماعي ناهنجاريهاي و مسائل شهري مجموعه كليت كاركرد كه شد سبب استقرارها گونه اينميكنند زندگي نامطلوبي بسيار .باشد مشكل و پرهزينه گران ، وضع بهبود براي اقدام نوع هر و بيفتد خطر به تهران منطقه و گرفته شكل كه است سال 30;دارد وجود پديده‌اي چنين كه داد نشان طرح مطالعات به بر علاوه كه گرفت انجام هدف اين با مطالعاتاست شده مشكلات و مسائل اين دچار تهران پيدا براي.آيد دست به آينده از هم تصوري داده ، رخ كه اتفاقاتي از روشن تصويري دادن دست جايگاهي و نقش چه ملي سطح در تهران شهر كه شد مي معلوم بايد ناچار آينده از تصوري كردن در چنداني مطالعات كه آنجا از.باشد داشته بايد يا و باشد داشته مي‌تواند داشت ، خواهد در احتمالاتي چه كه شود روشن تا شد آن صرف مطالعات از بخشي بود ، نگرفته صورت زمينه اين دارد بيشتري تحقق امكان كه احتمالاتي در و دارد وجود آن توسعه و ايران آينده مورد رفع موضوع و تهران از تمركززدايي موضوع كه داشت وجود تصور اين.چيست تهران جايگاه با كه بود اين پرسش.بود خواهد كارها دستور از يكي همواره كشور ديگر مناطق از محروميت وسعت ، نظر از كم دست ;بود خواهد چه تهران حداقل نقش ايران ، آينده وضعيت و نقش به توجه حداقلي جايگاه و نقش يافته‌ها اين به توجه با كه بود اين هدف.اينها نظاير و جمعيت تا شهر جمعيت كه است بديهي.آيد دست به آينده جمعيت ميزان مثال ، براي.شود تعيين تهران در تحولات و موجود جمعيت از متاثر نيز حدودي تا و جايگاه و نقش اين از متاثر نيز حدودي ;مي‌رود سمتي چه به جمعيت طبيعي رشد كه مي‌شد معلوم بايد.است آن ساختار و اندازه .بود خواهيم مواجه -باري چه جمعيتي‌يا چه با اول وهله در و است چگونه اقتصادي تحولات مردم اين مثلا يعني ;داشت خواهد ساختاري چه اقتصادي ، و اجتماعي لحاظ به جمعيت ، اين مردم اين رفتار كه مي‌شد معلوم مي‌بايست سپس چه؟ يا بود خواهند فقير بود ، خواهند مرفه لحاظ به چه مكان‌گزيني ، براي گرايشهايشان يا و امكاناتشان تمايلاتشان ، يعني ;چيست بدين بود؟ خواهيم مواجه تقاضايي و فشار چه با و است چگونه اسكان ، لحاظ به چه و فعاليت .دست‌آيد به تصويري جمعيت ساختار از هم و جمعيت اندازه از هم كه بود لازم ترتيب تمركززدايي ضرورت محيط كه شد آن يافتن صرف ديگري بخششد اطلاعات گونه اين كسب صرف مطالعات از بخشي -طبيعي منابع و محيطي زيست ظرفيتهاي لحاظ به هم ;دارد محدوديتهايي و امكانات چه طبيعي .است زلزله و لرزه‌خيزي مهمترينش كه -طبيعي مخاطرات لحاظ به هم و -است آب مهمترينش كه ديگر نكته دارد؟ امكاناتي و محدوديتها چه تهران جغرافيايي و طبيعي بستر مشخص طور به بررسيهاي طبقكجاست تا مداخله حدود و است ممكن و مطلوب وضعيتي چه كه بود آن دقيق تعريف ;شد برآورد سال 1400 در تهران شهري مجموعه براي جمعيت نفر ميليون حدود 7/17 شده انجام از هم بيني خوش يعني -خوشبينانه فرض يك در.بود نفر ميليون سال 1375 ، 35/10 در كه رقمي كنترل سياستهاي موفقيت لحاظ از هم و ملي و كلان سطح در تمركززدايي سياستهاي موفقيت جهت به ميليون بالاي 19 رقمهاي هم بدبينانه فرض در.مي‌آمد دست به ميليون رقم 5/16 -جمعيت با شهرسازي عالي شوراي در البته.شد پيشنهاد ميانگين عنوان به رقم 7/17 كه مي‌آمد ، دست سقف 15 -آب منابع محدوديت ويژه به -متعدد محدوديتهاي دليل به و نشد موافقت رقم اين و است پرمسئله‌اي بسيار شهر تهران اينكه به توجه باشد تصويب سال 1400 براي نفر ميليون و هدفها از يكي است ، فشار معرض در جمعيتش از بيش و است جمعيت داراي ظرفيتش از بيش اين از بيش تا شود كنترل تهران بايد يعني ;شود تمركززدايي تهران از كه است آن راهبردها بيرون يعني ;شود استفاده بيرون ظرفيتهاي از بايد نتيجه در.نشود اضافه آن روي بر بار چرا دارد وجود شهر بيرون به گرايش البته.شود زندگي قابل و مجهز جمعيت پذيرش براي شهر آنجا به بوده‌اند ناگزير اجتماعي ، و اقتصادي ضرورتهاي دليل به جمعيت ، از زيادي بخش كه باشد ، نداشته وجود تهران براي هم محدوديتي هيچ اگر حتي كه بود اين مهم بسيار نكته.بروند و شد نخواهند ساكن تهران در بيشتر نفر ميليون 5/8;جمعيت ميليون اين 7/17 از آينده در زندگي قابل بايد شهر خارج ناگزير پس.است افراد اقتصادي توان و زمين قيمت از ناشي اين داده سوق تهران اطراف به تمركز و شود تمركززدايي تهران از كه بود اين سياست و هدف.شود از بايد ديگر عبارت به.شود گرفته بي‌رويه استقرار در مرج و هرج و پراكندگي جلوي و شود وجود به تهران اطراف در جمعيتي‌اي كانونهاي نتيجه درشود استفاده موجود پتانسيل‌هاي .بسنده‌اند خود حتي‌الامكان و نيستند وابسته و معطوف تهران به چندان كه آمد خواهد از تعادلي هم بايد.دارد وجود ارتباط كانونها اين خود بين است ممكن كه جايي تا همچنين ارتقا ممكن حدود تا كيفيت هم و آيد وجود به منطقه عرصه در جمعيت استقرار و اسكان لحاظ .يابد برنامه‌ريزي در اصلي عناصر از سطح اين در و مقياس اين در كارها اين انجام براي كه داد نشان بررسيها در.شد نزديك هدف به مي‌توان كرد دخالت زمينه پنج -چهار در بتوان اگر برنامه‌ريزي ، كجاها جمعيت اينكه يعني است ، جمعيت اسكان موضوع نخست:دارد وجود اصلي عنصر پنج اينجا راههاي شبكه سوم.است صنعتي فعاليتهاي عمدتا و فعاليتها استقرار ديگري.شوند مستقر كنند هدايت را جمعيت مي‌توانند كه هستند عاملي راهها شبكه هميشه چون ;است منطقه‌اي اصلي مناسب نقاط و سبز و باز فضاهاي چهارمبگذارند تاثير جمعيت استقرار جهت‌گيري بر و دنياست جاي همه در كلانشهرها طرحهاي اصلي عناصر از يكي واقع در كه است "سبز كمربندهاي" حفظ بلكه نيست ، مصنوعي جنگلكاري‌هاي فقط سبز كمربندهاي از منظور كه است روشن البته باغداري و كشاورزي و روستايي قابليت و پتانسيل كه نواحي آن يعني ;هست هم روستايي نواحي كه جاهايي از يكي اتفاقا.گيرند قرار استفاده مورد و شوند نگهداري و حفاظت بايد دارند مصرف بازار به زيرا كلانشهرهاست ، نزديكي در است صرفه به مقرون كشاورزي فعاليت لحاظ به تامين آن اطراف در تهران مصرفي مواد از بسياري مي‌دانيم ، كه چنان.است نزديك خيلي .مي‌شود تقريبا محدوده‌اش كه بود تهران شهري منطقه كل حوزه‌بندي بود ، مطرح كه ديگري مطلب اين و مي‌شد وضع زمين از استفاده براي مقرراتي و ضوابط بايد.است تهران استان معادل است ، كشاورزي نواحي جاهايي مثلا ;مي‌بود مختلف بخشهاي خصوصيات براساس بايد ضوابط نواحي مثل است ، فراغت اوقات ياگذران و توريستي قابليت و پتانسيل داراي نواحي جاهايي تحولات مناطق اين از كدام هر در شود معلوم تا مي‌شد تفكيك هم از اينها بايد.كوهستاني مشروط يا و محدود مجاز ، چيزهايي چه كجاها در واقع در يعني ;كرد هدايت مي‌توان چگونه را نوعي به بايد مطلوب وضعيت به رسيدن براي كه است اين مهم بسيار بحث امابود خواهد و يابد ارتقاء زندگي كيفيت و شود ايجاد منطقه‌اي تعادل نوعي بايد.زد دست تمركززدايي لحاظ به هم و اقتصادي لحاظ به هم تهران اطراف جمعيتي كانونهاي كه است آن همه اين لازمه از خوابگاه مثل فقط مردم كه باشند جاهايي بايد كانونها اين.شوند زندگي قابل اجتماعي طرح در منظور اين به.شده‌اند رانده حاشيه به كه مردمي مثل يا و نكنند استفاده آنها اين مديريت بايد كه اقداماتي نيز و عمراني زمينه‌هاي در سرمايه‌گذاري براي راهبردهايي مردم به اينكه صرف به كه چرا.شد پيش‌بيني كند زندگي قابل را آنها تا دهد انجام مناطق به ;نمي‌روند آنجا به مردم بسازند مسكن آنجا در و بخرند زمين مكان يك در كه شود گفته كه نيست معلوم بروند كه هم فرض مي‌شد اجتماعي اقتصادي لحاظ از پيش‌بيني‌هايي طرح در بايد حال هر به.آمد خواهد پيش چه .شوند زندگي قابل تهران اطراف جمعيتي كانونهاي تا غمامي مجيد دارد ادامه 
|
|
