تاريخ بشر با جنگ بيگانه نيست. اما ما بر اين عقيده ايم كه جنگ ما با تمام يا اغلب جنگ هاي تاريخ بشر تفاوت دارد. جنگ هايي كه در پي كشورگشايي، مال اندوزي، طمع برده داري، خودخواهي پادشاهان و اميران و واليان شكل گرفتند، چه ارزشي دارند؟ درباره ي جنگ هايي كه براي مردم شوربختي و تلخكامي و ويراني و آشوب و فقر و مرض و جنون ارمغان آوردند چه مي توان گفت جز اين كه باعث تأسف و دل مردگي اند؟
ما در جنگ در پي كشورگشايي و مال اندوزي و طمع و برده داري و خودخواهي نبوديم، جنگ براي ما ايستادگي بود. ايستادگي اي كه اگر نبود، خوشبختي، شادكامي، آبادي، سامان، رفاه، سلامت جسمي و روحي ممكن نمي شد.
ما در جنگ در سايه ي پايداري مردم گمنامي زيستيم كه امروز دوباره به عمق گمنامي رفته اند. حتي سرداراني مانند همت و باقري كه نامشان را بر جاهاي مختلف نهاده اند و كتاب ها درباره شان نوشته اند هنوز ناشناخته مانده اند. اگر كسي در اين مورد شك دارد، از آنان كه ديده اند و بوده اند بپرسد.
اين گمنامان قهرمان، نه دانشكده ي نظام ديده بودند، نه تجربه ي جنگ داشتند، نه ميلي به تيرانداختن و كشتن و زخمي كردن. اينان بيش تر دوست داشتند در همان جايگاه پيش از جنگشان بمانند، گمنام زندگي كنند و بيش تر مفيد باشند تا اين كه ديده شوند. محمد ابراهيم همت معلمي دوست داشتني بود، حسن باقري خبرنگاري جست وجوگر و فعال، ديگراني هم كه ما ديديم و شما ديديد كم وبيش از اين دست بودند.
آن چه اينان را به جنگ و به دفاع و ايستادگي كشاند، دفاعي كه هم از منظر نظامي و هم از منظر انساني در جهان بي نظير بود، احساس وظيفه بود. احساس وظيفه نيز در تك تك اينان بر پايه ي ايمان شكل گرفته بود. اينان انسان هايي قائم به تكليف بودند و احساس رسالتي عميق داشتند.
انكار اين كه ما امروز هر چه عزت و آبرو داريم در سايه ي ايمان آن بزرگواران به دست آورده ايم جز بي انصافي نيست. هر چند ايمان آنان ايماني نبود كه سروصدا داشته باشد، بلكه بيش از سروصدا و ريا، ايمانشان به عمل صالح انجاميده بود. دعا كنيم ايمان ما نيز از اين دست باشد و حاصلي مانند ايمان آنان داشته باشد.