شنبه ۱ مهر ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۰۹۱ - Sep 23, 2006
ميهمان ناخوانده تا پنج سال بعد هم نمي رود
ادامه بحران شانه دار مهاجم در خزر
علي نقي دلدار
همه چيز از مشاهده جانوري شروع شد كه سال 1378 در درياي خزر و پيش تر از آن در درياي سياه مشكلات زيادي را به وجود آورده بود، جانوري با بدني شفاف و ژله اي كه به صورت شناور و معلق در آب دريا زندگي كرده و به طور سيري ناپذيري از جانداران معلق و پلانكتوني ديگر تغذيه مي كند. اين شانه دار موجودي دوجنسي بوده و به تنهايي مي تواند توليد مثل كرده و در مدت كوتاهي تبديل به 6 تا 8 هزار شانه دار جديد شود و همين مسأله نگراني پژوهشگران را بيشتر كرد.
اين جانور به ظاهر زيبا كه كيلكا را مي خورد، مهاجم شانه دار نام گرفت و توانست جمعيت پلانكتون هاي درياي خزر را به شكل چشمگيري كاهش دهد. اين كاهش، خصوصاً در ذخاير كيلكا خود را نشان داد و كم كم صيادان را نيز متوجه اين مسأله كرد.
همچنين موسسه تحقيقات شيلات ايران كه متوجه اين تغيير زيست محيطي شده بود، مرتب مشغول اندازه گيري و پايش ميزان و وضعيت صيد كيلكا شد و با اين تحقيقات، تغييرات جدي در محيط زيست درياي خزر در اثر حضور فعالانه اين شانه دار مشاهده گرديد.
حسين نگارستان، عضو هيأت علمي موسسه تحقيقات شيلات ايران مي گويد: مطالعات انجام شده در درياي سياه نشان داده بود امكان مبارزه شيميايي و يا مكانيكي با اين شانه دار وجود ندارد و مبارزه باكتريايي و يا انگلي با اين جانور نيز در دسترس نبود، ضمن اينكه ممكن بود خطراتي را متوجه محيط كند، بنابراين موسسه تحقيقات شيلات راه مبارزه بيولوژيك از طريق يك جاندار را در كنترل شانه دار مهاجم موثر دانست، بنابراين مطالعه روي گونه اي به نام V.Ovata دنبال شد و سرانجام موفق شديم نوع شانه داري را كه بتواند به شانه دار مهاجم حمله كند در آب درياي خزر زنده نگه داريم و به طريق مصنوعي آن را تكثير كنيم. اين اقدامات خيلي حياتي و در عين حال بسيار شگفت انگيز بود.
از سوي ديگر، خبرگزاري بي بي سي در گزارشي آورده، كشورهاي حاشيه درياي خزر نتوانسته اند براي مقابله با جانوري كه حيات ماهيان خاوياري و كيلكا را به خطر انداخته، توافق كنند و اين در حالي است كه تحقيقات درباره نحوه مبارزه با اين جانور مهاجم دو سال پيش با حضور پژوهشگران كشورهاي ساحلي خزر و كارشناسان بين المللي در موسسه مطالعات شيلات ايران انجام شده و نمايندگان كشورهاي ساحلي خزر با آن موافقت كرده اند.
قرار بود بعد از توافق سران كشورهاي حاشيه خزر، مبارزه با اين جانور مهاجم آغاز شود ولي اكنون به درستي مشخص نيست به چه دليل پنج كشور حاشيه خزر نتوانسته اند در اين زمينه توافق كنند.رئيس موسسه تحقيقات شيلات ايران درباره علت عدم شروع مبارزه با اين جانور مي گويد، درياي خزر بين پنج كشور ساحلي مشترك است و اين گونه اقدامات بايد با هماهنگي همه كشورها باشد.
تنها راه مبارزه با اين مهاجم مبارزه بيولوژيك است و گفته شده تا پايان سال مشكل شانه دار مهاجم رفع خواهد شد، البته برخي از كارشناسان بر اين باورند كه دوره مبارزه با اين جانور از پنج سال كمتر نخواهد بود و بعد از آن نيز چند سالي وقت لازم است تا وضع به حالت سابق باز گردد.

چشم انداز
007089.jpg
سال 1378صياداني كه در ساحل جنوبي درياي خزر مشغول ماهيگيري بودند، با بالاكشيدن تورهاي خود، با جانوران ناشناخته اي در حدود 5 ميلي متر تا حداكثر 6 سانتي متر روبه رو شدند، اما كمتر كسي تصور به خطر افتادن حيات آبزيان خزر را توسط اين جانور مي كرد. اين جانور، صيد ماهي كيلكا را كه در آن سال به 96 هزار تن در سال مي رسيد، در سال 1381 به كمتر از 27 هزار تن تقليل داد، ماهي اي كه صرف نظر از جايگاه آن در سبد غذايي خانواده، به آرد ماهي تبديل شده و به خوراك دام و طيور نيز مي رسد.
مهاجم شانه دار كه پيش از اين در سال 1982 اكوسيستم درياي سياه را برهم زده و بعدها در درياي آزوف نيز خسارات فراواني به بار آورده بود، احتمالا از طريق آب كشتي ها يا از مسير كانال ولگا دن وارد خزر شده است، اين مهمان ناخوانده، تعداد زيادي از لنج هاي ماهيگيري را بي استفاده گذارد و صيادان فراواني را نيز بيكار كرد.

جنگل هاي گيلان، 25 بار در آتش
007092.jpg
گروه شهري خسارت وقوع 25 مورد آتش سوزي در جنگل هاي استان گيلان يك ميليارد و 500 ميليون ريال تخمين زده شده است .
فتح الله رمضانيان، معاون حفاظت و امور اراضي منابع طبيعي گيلان با بيان اين مطلب به خبرگزاري ميراث فرهنگي گفت: در طول پنج ماهه نخست امسال تمامي موارد آتش سوزي در سطح جنگل و مراتع استان گيلان با تلاش ماموران منابع طبيعي و با حداقل امكانات مهار شد .اين مسئول اظهار داشت: 5/14 هكتار از آتش سوزي ها به صورت سطحي اتفاق افتاد .
رمضانيان گفت: اكثر آتش سوزي هاي داخل جنگل ها، مراتع و پارك هاي جنگلي ناشي از بي احتياطي رهگذران است كه براي رفع نياز خود اقدام به روشن كردن آتش كرده ولي قبل از خاموش كردن كامل آن محل را ترك مي كنند .
وي افزود: كمبود بارندگي در ماه هاي اخير و خزان زودرس درختان به علت خشكسالي و وزش بادهاي گرم موسمي نيز شرايط را براي بروز حريق در طبيعت آسان تر كرده است .

كاوش ديوار بزرگ گرگان
007095.jpg
گروه شهري هيأت مشترك باستان شناسي ايران و بريتانيا، كاوش بر دومين ديوار طولاني آسيا در مسير ديوار در شهرهاي كلاله، گنبدكاووس و بندرتركمن را آغاز كردند.
به گزارش خبرگزاري ميراث فرهنگي، اين هيأت متشكل از 17 نفر از كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان گلستان و بريتانيا در رشته هاي باستان شناسي، زمين شناسي، ژئوفيزيك، باستان شناسي محيط، تاريخ، معماري و طراحي، قوم باستان شناسي، گاه نگاري و مطالعات آزمايشگاهي است.
حميد عمراني، سرپرست هيأت باستان شناسي ايران و بريتانيا مدت كاوش روي ديوار بزرگ گرگان را 45 روز اعلام كرد.
اين ديوار كه 200 كيلومتر طول دارد در قسمت غربي به درياي مازندران وصل مي شود اما هنوز نقطه آغازين اين ديوار در قسمت شرقي مشخص نيست.

نگاه دوم
با ادامه حفاري هاي غيرمجاز
خطر تخريب قلعه دختر
007098.jpg
گروه شهري - با ادامه حفاري هاي غيرمجاز در قلعه دختر، دير يا زود شاهد تخريب اين اثر باستاني خواهيم بود.
اميرپيروز دقوقي اصفهاني- مدير پايگاه ميراث فرهنگي فيروزآباد- ضمن بيان اين مطلب به ايسنا گفت:  حفاري هاي غيرمجاز در اين منطقه، همچنان ادامه دارد.
بخش حقوقي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان فارس و يگان حفاظت درباره حفاري هاي غيرمجاز اين منطقه بارها اقدام كرده اند، اما مشخص نيست كه چرا اين حفاري ها متوقف نمي شوند و چرا بايد قانون اين قدر ضعيف باشد كه از چنين تجاوزهايي به عرصه و حريم آثار تاريخي نتواند جلوگيري كند. دقوقي ادعا كرد:  اين افراد كه حفاري غيرمجاز انجام مي دهند، ظاهرا در گذشته مجوزي را از وزارت صنايع و معادن گرفته اند و با وجود اينكه اعتبار اين مجوز تمام شده است، همچنان در عرصه و حريم قلعه دختر به حفاري، انفجار و استخراج سنگ كوه ها مشغولند.
وي با اشاره به اينكه اين قضيه در شوراي تامين استان نيز مطرح و پيگيري شده است، افزود: متاسفانه هنوز شاهد اين هستيم كه اين افراد كه از يك خانواده هستند، با تهديدهاي مختلف مراقب محوطه، كارشان را شبانه و حتي در روز ادامه مي دهند و در صورت ادامه اين روند، قلعه دختر تخريب خواهد شد.
او با بيان اينكه اين افراد بدون هيچ مجوزي و كاملا غيرقانوني در حال حفاري و انجام انفجار در اين منطقه هستند، اضافه كرد: از لحاظ قانوني و با ارائه گزارش، آنچه را كه مي توانستيم، تاكنون  انجام داده ايم ولي هنوز از طريق قانون از ادامه اين كار نتوانستيم جلوگيري كنيم و بايد يك حركت اساسي در اين زمينه انجام شود.

زادبوم
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
بين الملل
سياسي
شهر تماشا
شهري
ورزش
يادداشت
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  سياسي   |   شهر تماشا   |   شهري   |   ورزش   |   يادداشت   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |