فيزيوتراپي رشته اي است كه در حوزه تشخيص، پيشگيري اوليه، ثانويه، درمان و بازتواني بيماران نقش كليدي و حساسي را به عهده دارد. در يكي از تعاريف ساده اين رشته به اين نكته اشاره مي شود كه به طور معمول درمان بيماري به عهده پزشك معالج است در صورتي كه درمان ناتواني هاي حاصل از بيماري به عهده گروه فيزيوتراپي و توانبخشي است. از آنجايي كه حذف مفاهيم غلط از ذهن بيمار بسيار حائز اهميت است، گفت وگويي با دكتر رضا قلمقاش- فيزيوتراپيست- انجام داده ايم كه از نظرتان مي گذرد:
***
*آيا بيماران در تمام مدت درمان بايد در مراكز درماني حضور داشته باشند؟
- خير! در الگوهاي جديد توانبخشي كه در دنيا مطرح است، صرفاً بيماران براي بهبود و حصول نتايج اوليه به مراكز درماني مراجعه مي كنند و سپس بيماران شخصاً تمرينات و دستورات را ادامه مي دهند و با گروه درمان در تماس هستند تا نتيجه كامل به دست آيد، شايد در اين بين نياز به چند بار مراجعه به مركز را هم داشته باشند. براي مثال مراجعين غير ايراني كه از ساير كشورها مراجعه مي نمايند فقط چند جلسه اول را به منظور ارزيابي و اجراي قسمتهاي اصلي درمان، در مراكز درماني حضور خواهند داشت و پس از انجام تمرينات و مراقبت ها به كشور خود بازمي گردند و از طريق اينترنت، با گروه درماني خود در ارتباط هستند و دستورات و پروتكل هاي جديد درماني را دريافت مي كنند.
*خود بيمار در روند درمان چقدر نقش دارد؟
- يكي از رويكردهاي نوين فيزيوتراپي نقش فعال بيماران در درمان است. به طور كلي ديگر درمان هاي فعال جاي خود را به درمانهاي غيرفعال مي دهند. در طي يك درمان غير فعال، بيمار روي تخت خوابيده است و پس از اتمام هر جلسه فيزيوتراپي، مركز را به اميد بهتر شدن ترك مي كند و بعد از 48 ساعت مجدداً مراجعه كرده، تا پايان 10 جلسه كه به اميد جواب مثبت پزشك معالج به او مراجعه مي كند، اما در اين گونه درمان ها، روند بهبود، بسيار ضعيف خواهد بود.
اما در يك روند درمان فعال بيمار خود جزء فعالي از برنامه درماني است. در ابتداي درمان، ارزيابي هاي لازمه به دقت انجام گرفته و درمانگر از جزئيات مشكلات بيمار در وجوه مختلف جسمي، روحي و اجتماعي مطلع شده است، آموزشها و مشاورات لازمه انجام شده است و پيشبرد نتايج حاصله در هر جلسه، اجراي ورزش درماني به طور روزانه چند نوبت (كه البته اين تمرينات هم با پيشرفت بيمار تغيير خواهند كرد و از يك سطح ساده تا مراحل عملكردي و پيشرفته توسعه مي يابند)، مراقبت و حفظ نتايج به دست آمده كاملاً مطلع است.
*آيا روش هاي نوين فيزيوتراپي نتيجه بخش تر است؟
- استفاده از كاربردهايي نظير Surface EMG و EMG Biofeedback در تشخيص ميزان تأثير بيماري بر افت توان عضلاني بيماران، خصوصاً ايجاد اشكال در حركات دقيق بيمار از جمله در ضايعات دست و يا فلج عصب صورتي، باعث بهبود و كسب نتايج معجزه آسا خواهد شد. و يا در برنامه تجويز ورزش، فيزيوتراپيست با كمك دستگاه آناليز گازهاي تنفسي، توانايي عملكردي افراد و بيماران را اندازه گيري كرده و سپس برنامه ورزشي مناسب را تجويز مي كند.
*اين مورد اخير تنها در رابطه با بيماران است؟
- نه لزوماً! مثلاً در ورزشكاران حرفه اي تمامي رشته ها، خصوصاً رشته هايي مانند فوتبال، واليبال، كشتي و رشته هاي رزمي كه نياز مربي به دانستن آستانه خستگي بازيكنان و ميزان توانايي عملكردي بدن بازيكنان از اهميت فوق العاده اي برخوردار است، اين نوع اندازه گيري به مربي آگاهي مي دهد كه هر بازيكن را تا چه زمان مي تواند در زمين نگه دارد و از چه زماني بازيكن وارد آستانه خستگي مي شود. احتمال وقوع صدمات شديد در بازيكنان، انجام خطاهاي خطرناك و يا حمله و درگيري هاي عصبي همانند بازيكنان مطرح در جام جهاني گذشته، بعد از گذشت از آستانه خستگي چندين برابر مي شود.
* شما در مقدمه به نقش پيشگيرانه فيزيوتراپي اشاره كرديد، منظور از پيشگيري چيست؟
در حقيقت پيشگيري دو سطح دارد؛ اوليه و ثانويه. در زمينه پيشگيري اوليه (در افراد سالم) فيزيوتراپيست سعي دارد تا با آموزش افراد جامعه در استفاده صحيح، نگهداري و مراقبت از ستون فقرات، اين افراد را از ابتلا به مشكلات جدي ستون فقرات حفظ كند، كه باعث ارتقاي سطح سلامت عمومي جامعه و كاهش هزينه هاي سنگين درمان اين بيماري مي شود . در مورد پيشگيري ثانويه (بعد از بروز بيماري) سعي ما بر آن است تا از بروز مجدد بيماري، پيشرفت و توسعه بيماري، نياز به بستري شدن و جراحي هاي مجدد و ناتواني هاي معلول كننده پيشگيري نماييم. مثلاً در مورد بيماران اسكوليوز با آموزش صحيح و جامع ورزش درماني، از پيشرفت بيماري و نياز فرد به جراحي جلوگيري خواهد شد.
*در رابطه با بيماران بستري در بيمارستان چطور؟
- در مورد درمان زخم هاي بستر و ديابتيك نقش درماني روشهاي فيزيوتراپي در بيمارستانها بلا رقيب است. استفاده به موقع از ليزر و يا اشعه ماوراء بنفش و تحريك الكتريكي باعث درمان قطعي زخم خواهد شد.
* فيزيوتراپي در مورد توانبخشي بيماران چه نقشي را ايفا مي كنند؟
- در بحث توانبخشي، فيزيوتراپي داراي سابقه مؤثر و ديرينه اي است ولي به ندرت به ظرافتهاي آن توجه مي شود. براي مثال در برخي مواقع تصور مي شد كه اگر يك بيمار سكته مغزي كه دچار فلج اندام ها شده است درمان دقيق نشود و يا توسط همكاران ساير رشته ها درمان شود تفاوتي نمي كند. شايد تنها در برخي موارد بيمار خودش هم قادر باشد با تلاش بسيار، روزي راه برود، ولي هنر فيزيوتراپي در برگرداندن سريع، كم هزينه و جامع به زندگي روزمره است. متأسفانه تعداد زيادي از اين بيماران به علت نقص در برنامه توانبخشي دچار زمين خوردگي و شكستن سر استخوان ران مي شوند كه به ندرت ديگر يك زندگي عادي را تجربه خواهند كرد. اما به اعتقاد من، تعداد زيادي از بيماران سكته مغزي، در صورت استفاده صحيح و به موقع از اثرات يك برنامه جامع فيزيوتراپي، توانايي هاي عملكردي اندام هاي خود را به راحتي به دست خواهند آورد.
* منظور از رويكرد جسمي، روحي و اجتماعي چيست؟
- در سال هاي اخير رويكرد جامع جسمي، روحي و اجتماعي در كليه رشته هاي علم پزشكي مطرح و در حال اجراست. بيماري فرد در اين رويكرد به عنوان تعامل مشكلات جسمي و روحي و شغلي و اجتماعي او بررسي مي شود. همه اجزا و حتي موقعيت معنوي افراد در پيشرفت بيماري و يا بهبودي معجزه آساي او نقش دارند.
* منظور از زندگي با كيفيت چيست؟
- نتيجه كلي از دنبال كردن جلسات متعدد فيزيوتراپي و درمان هاي توانبخشي، رسيدن به يك زندگي با كيفيت براي بيماران است. اين كيفيت به معني امكان انجام زندگي روزمره با حداقل محدوديت  در توانايي هاي روحي و فيزيكي است. هر چند معناي اين كيفيت زندگي، بسته به فرهنگ، محيط و اجتماعي كه فرد در آن زندگي مي كند تغيير پذير است، ولي به طور عمده عوامل مؤثر بر كيفيت زندگي بيماران شامل مواردي چون: سطح سلامت عمومي بيمار، وضعيت جسماني و ظرفيت توانايي عملكردي افراد، توانايي هاي فردي در انجام امور روزمره، رضايتمندي شغلي، منظور قابليتهاي شغلي و رضايتمندي بيمار از حضور و انجام كار است، وضعيت اجتماعي بيمار مانند تأهل، ارتباط با اقوام و نحوه صرف اوقات فراغت، وضعيتهاي ذهني، عاطفي و اقتصادي بيمار، ميزان رضايتمندي از زندگي، شادابي و نشاط، ميزان تسلط بر امور روزمره، تكرار بيماري و نياز به بستري شدن مجدد، درد، مشكلات تنفسي و خستگي مزمن، نياز به تكرار درمانهاي جدي و مجدد و عوارض جانبي بيماري مي شود.
* تمهيدات لازم براي اجرايي شدن چنين برنامه اي را چه مي دانيد؟
- صحبت از نوعي عرضه و تقاضا است. از يك طرف، ايجاد آگاهي در بيماران و بالا رفتن دانش تخصصي در همكاران پزشك جهت چنين طرح درماني لازم است. چون فيزيوتراپي يك درمان ارجاعي است و بايستي بيماران از طرف اطبا ارجاع داده شوند، ايجاد كنگره هاي چند جانبه و بين گروهي كمك به تبادل دانش روز بين گروه ها كرده و پزشكان از يك برنامه جامع با خبر شده و آنها را از نحوه صحيح عملكرد يك فيزيوتراپي استاندارد مطلع مي كند.

گروه اجتماعي :پانزده روزتا سلامتي، عنوان كتابي است كه به بازخواني آيات مربوط به تغذيه انسان در قرآن كريم مي پردازد. اين كتاب داراي فصل هاي متنوع و مختلفي از جمله بررسي ساختمان بدن انسان، غذاهاي مفيد و مضر براي استخوان، سيستم بينايي، كبد، كليه ها و گوش ها بوده، مواد چهارگانه غذايي مورد نياز بدن را مورد بررسي قرار مي دهد، به مبحث غذاهاي حلال و حرام پرداخته و در كل راهكارهاي تغذيه هاي ارائه شده در قرآن را به شكل مفصل بيان مي كند.پاكسازي بدن از سموم،عنوان بخش نهم اين كتاب است كه در آن به بررسي نكات ظريفي مثل عدم استفاده از غذاهاي فريز شده-ضرورت استفاده از مغزها، سبزي ها و ميوه هاي تازه و دستورهاي غذايي مفيد پرداخته است.
اين كتاب توسط جمشيد خدادادي تأليف و به وسيله دفتر پژوهش و نشر سهروردي به چاپ رسيده است.

همشهري آنلاين: آمبولي ريوي هنگامي  رخ مي دهد كه لخته خوني از وريد هاي بخش ديگري از بدن اغلب ساق  پا به رگ هاي ريه وارد مي شود.
لخته خون در شريان ريوي گير مي كند و انسدادي كه در مسير جريان خون به وجود مي آورد ممكن است به آسيب ريه ها و ساير اندام ها منجر شود. آمبولي ريوي در بسياري موارد مرگبار است.
مؤسسه ملي قلب، ريه و خون آمريكا مي گويد كه هر سال در اين كشور تقريباً 600000 مورد آمبولي ريوي تشخيص داده مي شود كه 60000 مورد آنها به مرگ بيماران مي انجامد.
افرادي كه به علت دچار بودن به بيماري هاي مختلف مجبورند مدت ها در بستر دراز بكشند بيش از همه مستعد آمبولي ريوي اند.

ترجمه؛ راحله زندوكيلي- بوي بد دهان نه تنها مي تواند اطرافيان را آزار دهد بلكه مي تواند نشانه بيماري باشد. در زير 5 دليل عمده بدبويي دهان و راه حل آنها ذكر مي شود:
۱ - خوب نشستن دهان: دليل 90درصد بدبويي ها، نشستن دهان است چرا كه باقيمانده غذا در دهان، باعث فعال شدن باكتري ها مي شود. دكتر ريچارد پرايس- سخنگوي سازمان بهداشت دهان و دندان آمريكا- مي گويد: بوي بد دهان هم مثل بوي بد بقيه اعضاي بدن، ناشي از فعاليت ميكروب ها است. در دهان، اين ميكروب به شكل باكتري ظاهر مي شود كه معمولاً روي خرده غذاهاي باقيمانده در دهان و در فضاي بين دندان ها، خون، بافت لثه و زبان و... زندگي مي كند و اگر فضاي دهان به خوبي پاك نشود، با ترشح تركيبات سولفوري كه بدبو هم هستند، باعث بدبويي فضاي دهان مي شود.
-2 بروز شرايط خاص در دهان: برخي بيماري هاي دهاني مثل بيماري هاي لثه يا خشكي دهان، مي تواند فعاليت باكتري ها و در نتيجه بوي بد دهان را تشديد كند. بيماري هاي لثه باعث خونريزي مي شود كه در نتيجه محيط براي رشد و تكثير باكتري ها مناسب مي شود ولي عمده موارد بدبويي دهان در كساني ديده مي شود كه از خشكي دهان رنج مي برند. معالجه بيماري هاي لثه و همچنين مرطوب نگه داشتن محيط دهان با نوشيدن مايعات، مي تواند راه حل مناسبي براي اين مشكل باشد.
۳ - غذاهاي بدبو: اگر غذاهاي بدبو بخوريد، طبيعي است كه بوي بد آن پس از بلعيده شدن هم از دهان استنشاق شود. پس از خوردن اين نوع غذاها، عصاره آن وارد رگ هاي خوني مي شود و در نتيجه تا 3 يا 4ساعت، اين بوي بد از دهان شما متصاعد خواهد شد. پياز، سير و تنباكو، عوامل عمده بروز بوي بد دهان هستند. با اجتناب از خوردن مواد بدبو از جمله موارد ذكرشده در بالا و همچنين نوشيدن روزي 2فنجان چاي، مي توان بوي بد دهان را كنترل كرد. آدامس هاي بدون قند هم حاوي ماده اي به نام گزيلتول هستند كه مي توانند باكتري ها را از بين ببرند و محيط را براي فعاليت آنها نامناسب كنند.
۴ - ناكافي بودن كربوهيدرات ها: با پيروي از رژيم هاي پروتئيني و اجتناب از خوردن كربوهيدرات ها، بدن شروع به سوزاندن چربي هاي ذخيره شده مي كند و در بدن، ماده اي به نام كتون كه بدبو نيز هست، توليد مي شود.
۵ - بيماري ها: در برخي موارد، بوي بد دهان مي تواند هشداري باشد براي بروز بيماري ها و مشكلات جدي. ديابت از بيماري هايي است كه باعث بروز بوي بد در دهان مي شود.
منبع: MS/Health