دوشنبه ۴ دي ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره۴۱۶۷ - Dec 25, 2006
از غول كوير نهراسيم
بيابان؛ سفره پربركت، اما متروك ايران
عبدالرضا اميني
در گذشته هاي دور، به خاطر نبود صنعت، زندگي مردم از طريق دامداري و كشاورزي مي گذشت و فكر مي كردند كوير مايه بدبختي و نكبت است، زيرا خاك آن قابل كشت براي گياهان زراعي نبود و حتي محصولاتي مانند پسته و خرما هم در آن به عمل نمي آمد اما امروزه كوير به خاطر جاذبه توريستي و مناظر زيبايي كه دارد، به عنوان منابع درآمد ياد مي شود، ضمن اينكه املاح فراواني كه از كوير به دست مي آيد مي تواند در صنعت مورد استفاده قرار بگيرد.
عجايب كوير ايران
دكتر حميد عباس نژاد مدرس دانشگاه مي گويد: منطقه گندم بريان شهداد كه گرم ترين نقطه كوير در جهان و در قلب ايران به شمار مي رود، به كره ماه مي ماند و گدازه هاي سياه رنگ واقع در اين منطقه، نور خورشيد را بيش از حد معمول جذب مي كند و باعث افزايش بيش از حد دما مي شود. همچنين برخي لايه هاي شكل گرفته در كوير، از نظر زمين شناسي غير قابل باروري است .
شهداد، در شرق ارتفاعات كرمان با نخلستان ها و باغ هاي مركبات و نيز آثار تمدن شش هزار ساله آراتا از ديدني هايي است كه به راستي در طبيعت نفس گير كوير، نفس هر طبيعت گردي را مي گيرد. 
پرفسور پرويز كردواني بيابان شناس معروف نيز اين منطقه را به دليل وجود گدازه هاي آتشفشاني، گرم ترين نقطه كره زمين به شمار آورده كه دماي آن در تابستان در سايه به 60 درجه سانتيگراد بالاي صفر نزديك مي شود. وي با اشاره به تپه هاي تخم مرغي شكل در كوير شهداد كه به طور منظم چيده شده اند، مي افزايد: در بيابان شهداد، هيچگونه حيات، موجود زنده و حتي باكتري وجود ندارد و شايد يگانه نقطه فاقد حيات در كره زمين محسوب  شود، سرزميني كه هنوز بسياري از طبيعت گردان، كاشفان و ديرين شناسان جهان آرزوي بازديد و پيمايش تمامي آن را دارند. شهداد با هفت هزار سال تاريخ مستند، يكي از كهن ترين تمدن هاي بشري است. منطقه گندم بريان به مساحت 480 كيلومتر، جايي در داخل اين كلوت هاست. هر باراني كه بر كوير لوت مي بارد، صورتي تازه براي هر كلوت مي سازد و باد و باران، دو معمار قسم خورده كلوت اند. در اين منطقه به علت گرماي زياد، دانه گندم به حالت برشته درمي آيد و به همين خاطر به آن گندم بريان گفته مي شود .
پروفسور كردواني همچنين مي گويد: سوراخ  نبودن لايه ازون در فضاي بالاي كوير لوت از مهم ترين قابليت هاي اين دشت بزرگ ايران است و اشعه آفتاب در كوير لوت نه تنها خطرناك نيست، بلكه خاصيت درماني نيز دارد، بنابراين، ماسه درماني و آفتاب درماني از قابليت هاي مهم كوير لوت است .
به گزارش خبرگزاري ميراث فرهنگي، وي يكي ديگر از جاذبه هاي گردشگري اين منطقه را برنزه كردن پوست براي گردشگراني كه علاقه بسياري به اين امر دارند، مي داند، ضمن اينكه توريست ژها نيز در شب، كوير لوت را محل مناسبي براي رصد ستارگان مي ژدانند.
براساس گزارش هاي موجود، درجه حرارت در قسمت مياني كوير لوت بسيار بالاتر از صحراي آفريقا و نواداست، به طوري كه صحراي آفريقا و عزيزيه ليبي 57 درجه است اما در دشت لوت 65 درجه گزارش شده است. يك ژنرال انگليسي در ايران پس از ديدار از كلوت ها مي گويد: آثار مهم كلوت ها از عجايب طبيعت است و كسي كه از اين منطقه عبور مي كند، از شگفتي آن به خود مي لرزد و اين حس القا مي شود كه انسان در ساخت و ساز آنها نقش داشته است .
نگرش جهاني به كوير
سازمان ملل متحد سال ???? را به عنوان سال بين الملل كوير و كويرزداي نام گذار كرد. اين اقدام به منظور افزايش آگاه عموم مردم جهان به منظور حمايت از تنوع زيست سرزمين ها خشك كه يك سوم كره زمين را تشكيل م دهند و نيز حمايت از دانش بوم ? ميليارد انسان كه در كوير زندگ م كنند صورت گرفته است.
غول بيابان بيدار مي شود
دانشمندان پيش بيني مي كنند زمين تا سال 2100 ميلادي خشكسالي هاي شديد به خود خواهد ديد و تا آن زمان 30 درصد كل اين سياره خاكي بيابان مي شود. به گزارش ايسنا، خشكسالي بيشتر دامن كشورهاي پيشرفته را خواهد گرفت و فوج عظيم گرسنگان و تشنگان در اين سرزمين ها قد علم خواهند كرد چرا كه كشاورزي اين كشورها نابود خواهد شد. بيابان زايي پديده اي است كه باعث كاهش قوه بارخيزي و توليدي خاك مي شود و حدود 14 درصد مردم جهان در مناطق كويري و بياباني زندگي مي كنند. دكتر محمدطاهر نظامي مدرس دانشگاه نيز معتقد است: خشكي و كم آبي، شور شدن، قليايي، زه دار شدن و از بين رفتن عناصر حاصلخيز خاك از عوامل اصلي بيابان زايي هستند كه نهايتاً منجر به ضعف پوشش گياهي مي شوند كه محدوديت زندگي گياهي و جانوري را به دنبال دارد .
وي با اشاره به مناطق خشك و نيمه خشك دنيا كه 40 درصد سطح كره خاكي را تشكيل مي دهند، يادآوري كرد: حدود 800 ميليون نفر از مردم جهان در مناطق كويري و بياباني زندگي مي كنند . اين مدرس دانشگاه اكوسيستم هاي بياباني را ضعيف و شكننده مي داند و مي افزايد:  بي توجهي به مراتع فقير و چراي نامناسب و بي رويه باعث تبديل آن اراضي به بيابان مي شود، دخالت هاي غلط انسان در طبيعت باعث شده شتاب بيابان زايي از فعاليت هاي بيابان زدايي پيشي بگيرد به طوري كه به گفته برخي كارشناسان هر سال بخش عظيمي از كشور با شدت يك درصد به سوي بيابان زايي پيش مي رود . وي با اشاره به برنامه هاي اصلاح مراتع بياباني از 40 سال پيش تاكنون تصريح كرد: نهال كاري، بذركاري، عمليات نظارت، قرق بخش عظيمي از مناطق بحراني، تثبيت تپه هاي شني متحرك و حتي استفاده از مالچ نفتي از جمله اقداماتي است كه در جهت بيابان زدايي انجام گرفته است .
ايران، يكي از كشورهاي پيشرو و با سابقه در اجراي برنامه هاي بيابان زدايي در منطقه و جهان است و در سال هاي پيش از انقلاب با اجراي موفق طرح هاي مبارزه با بيابان زايي، مردمي كه گرفتار غول بيابان بودند به همكاري با مجريان طرح پرداختند و در نهايت ايران جزو پنج كشور موفق در اجراي برنامه هاي مهار بيابان زايي و تثبيت شن هاي روان شناخته شد و در سال هاي اخير نيز امكانات و بودجه براي بيابان زدايي دو تا سه هزار برابر شده، اما به دليل مديريت ضعيف بخش منابع طبيعي غول بيابان دوباره به پا خاسته و فعال شده است.

چشم انداز
007632.jpg
كوير به عنوان پست ترين سطح دشت، نقطه  انتهايي هدايت سيلاب ها، پساب ها و آب هاي هرز محسوب شده و به همين دليل ماندگار بوده و تلاش براي زدودن آن، ناممكن به نظر مي رسد، زيرا پست ترين نقطه همواره وجود خواهد داشت و قابل حذف هم نيست، اما آنچه بايد مهار شود، جلوگيري از پيشروي كوير و گسترش پهنه آن است تا زمين هاي بيشتري را به كام خود
فرو نبرد.
كوير يعني متمركزشدن نمك در سطح زمين و به زمين هايي كويري گفته مي شود كه آن چنان تحت تأثير شديد نمك هستند كه هيچ گياهي در آنها رشد نمي كند.

نگاه دوم
۵۸۶۲ پرونده تجاوز
به عرصه هاي منابع طبيعي
در انتظار حكم
007635.jpg
سايت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري: به علت بالا بودن هزينه هاي دادرسي براي بسياري از پرونده ها حكم قضايي صادر نشده است.
قائم مقام سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري كشور ضمن بيان اين مطلب افزود: به علت بالا بودن هزينه هاي دادرسي پنج هزار و هشتصد و شصت و دو پرونده تجاوز به عرصه هاي منابع طبيعي در محاكم قضايي در انتظار حكم است.
شمس الله شريعت نژاد با تاكيد بر ضرورت معافيت اين سازمان در پرداخت هزينه هاي دادرسي گفت: اين تعداد پرونده حدود 8 هزار هكتار از عرصه هاي منابع طبيعي شمال كشور را شامل مي شود.
به گزارش روابط عمومي و اموربين الملل معاونت جنگل، اين مقام مسئول اعتبارات امسال طرح هاي جنگل، مرتع و آبخيزداري شمال كشور را 510 ميليارد ريال اعلام كرد و اظهار داشت: از اين مبلغ 140ميليارد ريال آن از اعتبارات تخصيصي براي اجراي طرح صيانت جنگل هزينه مي شود. وي ادامه داد: مابقي اين اعتبار براي اجراي ساير طرح هاي اين سازمان در شمال كشور در نظر گرفته شده است.
شريعت نژاد يكي از عمده مشكلات سازمان جنگل ها را انباشت زباله در عرصه هاي جنگلي برشمرد و تصريح كرد: در 18 نقطه از بهترين عرصه هاي جنگلي شمال كشور در سطح 1 تا 5 هكتار زباله انباشت مي شود كه اين امر موجب تخريب جنگل ها شده و اين سازمان براي رفع اين مشكل زمين بلامعارض براي احداث كارخانه كمپوست واگذار مي كند.
وي اولويت طرح هاي اين سازمان را براي پيشگيري از تخريب جنگل و احياء آن خروج دام از جنگل دانست و افزود: تاكنون 1 ميليون و 57 هزار واحد دامي آن از سطح 400 هزار هكتار از عرصه هاي جنگلي خارج شدند.
طبق آمار سال 64 بيش از 4 ميليون واحد دامي در عرصه هاي جنگلي شاخ  شماري شد.
اين مقام هم چنين اظهار داشت: تا پايان برنامه چهارم توسعه و در صورت تأمين و جذب اعتبار، پيش بيني مي شود 70 درصد دام باقي مانده از جنگل خارج شوند.
وي اعتبار هزينه شده براي دام هاي خارج شده را افزون بر 330 ميليارد ريال عنوان كرد.

زادبوم
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
بين الملل
سياسي
شهر تماشا
سلامت
شهري
دانش
ورزش
يادداشت
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   دانش   |   ورزش   |   يادداشت   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |