تصوير شماتيك جدايي هويگنس از كاسيني و فرود آن روي تايتان
نمايي از جو تايتان كه تلسكوپ ها گرفته اند
گروه دانش- يك ماه قبل از فرود هويگنس روي سطح تايتان، در يك اتفاق نادر، اين قمر از مقابل دو ستاره با فاصله زماني 5/7 ساعت گذشت. اين يك فرصت استثنايي براي تحقيق درباره جو تايتان بود. برونو سيكاردي از رصدخانه پاريس، يك سفر تحقيقاتي براي رصد و ثبت اين پديده ترتيب داد و حالا نتايج علمي آن منتشر شده است.
به نوشته سايت نجوم، دو پديده كه در نوامبر 2003 اتفاق افتاد، باعث شد تا گروهي از اخترشناسان بتوانند دنياي دورافتاده تايتان را بررسي كنند.
اين بررسي ها موجب تاييد الگوي جوي تايتان شد؛ الگويي كه قرار بود براي فرود هويگنس از آن استفاده شود. اين اطلاعات ارزشمند به دانشمندان در تعيين مسير فرود هويگنس كمك كرد و موجب شناخت بيشتر لايه هاي جو تايتان شد.
گاهي اوقات تايتان از مقابل ستاره اي دوردست مي گذرد و مانع رسيدن نور آن به ما مي شود. اما چون تايتان جوي غليظ دارد، نور ستاره يك دفعه قطع نمي شود، بلكه به تدريج كم مي شود و سپس ناپديد مي شود. اخترشناسان با بررسي چگونگي كم شدن نور ستاره و آهنگ تغييرات نور، مي توانند برخي از خصوصيات جو را تشخيص دهند. يك ماه قبل از فرود هويگنس روي سطح تايتان، هم چنين اتفاقي افتاد.
اختفاي اول بعد از نيمه شب در اقيانوس هند و نيمه جنوبي آفريقا و اختفاي دوم در اروپاي غربي، اقيانوس اطلس و نيمه شمالي آمريكا قابل رؤيت بود. تيم هاي رصدي در طول مسير اختفاها مستقر شدند و به رصد آن پرداختند. سيكاردي با اشاره به يكي از اين اختفاها مي گويد: جو تايتان مانند يك عدسي عمل مي كند. طوري كه در ميان اختفا يك درخشش پر نور اتفاق مي افتد. اگر جو تايتان كاملا يكنواخت بود، اين درخشش فقط در نزديكي مركز سايه سياره اتفاق مي افتاد.
اما او با بررسي بعدهاي داده هاي رصدي متوجه شد كه شكل اين درخشش روي زمين به صورت يك مثلث بوده است. اين پديده مانند آن است كه نور ردشده از ميان يك ليوان آب روي ميز، قسمت هاي روشني پديد آورد. نور كانوني شده كاملا دايره اي نيست زيرا ليوان يك عدسي كامل نيست.
بررسي شكل درخشش نشان داد كه جو تايتان در قسمت شمال آن پخ شده بود. دليل اين امر آن است كه در زمان اختفا، قطب جنوب تايتان به سمت خورشيد بوده و گازهاي آن ناحيه با گرم شدن به سمت شمال قمر و گازهاي سرد شمالي به سمت پايين حركت كرده بودند.
سيكاردي و تيمش با بررسي اطلاعات اختفاها نكته مهم ديگري را نيز كشف كردند. آنها متوجه توفاني با سرعت و ارتفاع بالا شدند كه در عرض 50 درجه شمالي تايتان مي وزيد. آنها سرعت توفان را 720 كيلومتر در ساعت و ارتفاع آن را 200 كيلومتري جو تايتان تخمين زدند.
سيكاردي اين توفان را به يك جِت تشبيه مي كند و مي گويد: ما به گروه هدايت هويگنس هشدار داديم كه در ارتفاع 510 كيلومتري انتظار ضربه هايي را به دليل تغييرات سريع دمايي داشته باشند.
در 14 ژانويه 2005 هويگنس چنين ضربه هايي را هنگام فرود تجربه كرد. ژان پير لبرتون، يكي از دانشمندان همكار در پروژه هويگنس مي گويد: در اين ارتفاع، هويگنس تفاوت دمايي محسوسي را اندازه گيري كرد. با اينكه دو سال از زمان فرود هويگنس مي گذرد، هنوز كار روي داده هاي آن ادامه دارد و بررسي داده ها موجب شناخت بهتر ما از اين قمر سرد و دورافتاده مي شود.