|
بررسي انواع سكسكه و راه هاي مقابله با آن
هفت قلپ آب بنوش!
صدف كوه كن
|
|
|
سكسكه چيزي است كه بي گمان همه در طول زندگي خود با آن مواجه شده اند، هق هق هاي بي اماني كه در صورت تداوم، فرد را مستأصل مي كند و در مواردي حالت بيماري به خود مي گيرد. در زبان لاتين به سكسكه Singultus اطلاق مي شود كه از لغت Singult به معني تلاش براي نفس كشيدن در حين هق هق گريه مشتق شده است.سكسكه همچنان به عنوان يكي از اسرار پزشكي باقي مانده است و تا به حال، نقش و عملكرد مفيدي براي آن شناخته نشده است.
در واقع سكسكه عبارت است از انقباضات ناخودآگاه و مكرر عضله ديافراگم و عضلات تنفسي بين دنده اي.
سكسكه يك علامت است و نه يك بيماري، در ايجاد سكسكه ديافراگم (عضله بزرگ و نازكي كه قفسه سينه را از شكم جدا مي كند) و عصب فرنيك (عصبي كه ديافراگم را به مغز وصل مي كند) نقش دارند. معمولاً در حين سكسكه، صدايي تند و سريع كه در اثر حركت غيرارادي عضلات ديافراگم و متعاقب آن بسته شدن سريع تارهاي صوتي، پديد مي آيد،شنيده مي شود.
تقريباً همه ممكن است دچار سكسكه شوند، حتي جنيني كه در رحم مادر است، اما به طور كلي مردان به مراتب بيشتر از زنان دچار سكسكه مي شوند. اما عملاً هر فردي از نوزادان گرفته تا افراد بزرگسال، آن را تجربه مي كنند.
سكسكه معمولاً يك مشكل گذرا و خوش خيم است. با اين حال، همين عارضه ساده، در صورتي كه بيش از حد ادامه پيدا كند، مي تواند آزار دهنده و
ناتوان كننده باشد.
در ضايعات مغزي، ضربه و تومورهاي مغزي و يا به دنبال بي هوشي ها نيز، امكان بروز سكسكه وجود دارد. عموماً سكسكه با اين علت، خود به خود بهبود يافته و غالباً در افراد مضطرب و داراي استرس بالا و يا متعاقب خبر خوشايند و غم انگيز تظاهر مي كند و در برخي مواقع مصرف دارو و سموم نيز علت آن است.
علل سكسكه
تحريك اعصابي است كه عضلات تنفسي، خصوصاً ديافراگم را تحريك مي كنند، علت سكسكه كوتاه مدت معمولاً ناشناخته است اما در صورتي كه سكسكه طولاني مدت باشد يا به شكل مكرر رخ دهد، امكان دارد به علل زير ايجاد شده باشد:
خوردن يا آشاميدن غذا يا نوشيدني داغ يا مواد تحريك كننده، بيماري پرده جنب (پرده اي كه روي ريه را مي پوشاند)، ذات الريه، اورمي (جمع شدن مواد زايد سمي در اثر نارسايي كليه)، الكلي بودن، مصرف برخي از داروها، اختلالات معده، مري، روده يا لوزالمعده، حاملگي، تحريك مثانه، هپاتيت، سابقه عمل جراحي (خصوصاً جراحي روي شكم)، علل عاطفي، پربودن معده، خنده شديد يا احساسات قوي، تغيير در دماي محيط. چنانچه گفته شد، معده خيلي پر و انباشته نيز مي تواند باعث حمله هاي سكسكه شود كه به شكل غيرارادي بروز مي كند و در شرايط زير پيش مي آيد: خوردن بيش از حد غذا و با سرعت، به درون كشيدن هواي بيش از اندازه، تغيير ناگهاني در دماي معده؛ مثل نوشيدن مايعات سرد بلافاصله بعد از نوشيدن يك نوشيدني داغ.
در گزارش جالبي كه سالها پيش در ژورنال نيوانگلند به چاپ رسيد، بيماري را معرفي كرده بود كه براي چند روز دچار سكسكه هاي مقاوم به درمان شده بود، بررسي هاي مختلف در او هيچ مشكلي را نشان نمي دادند و تنها يافته غير طبيعي، وجود مورچه در گوش او بود! و تنها پس از خارج كردن اين مورچه، مشكلش برطرف شده بود!
از موارد بالا مي توان نتيجه گرفت كه در بسياري از موارد، علت مشخصي براي اين حالت شناسايي نمي شود.
اغلب اوقات سكسكه، بيش از 48 ساعت طول نمي كشد ولي در فرم مداوم، فرد بيش از 2 روز و كمتر از 1 ماه مبتلاست و در موارد بيشتر يا در صورتي كه با بيماري ها ي ديگري مثل مشكلات قلبي- ريوي همراه باشد، فرد نياز به مراجعه به بيمارستان دارد.
اگر شما دچار سكسكه هايي مي شويد كه تا چند روز يا بيشتر ادامه پيدا مي كنند، پزشك شما مي تواند دستور انجام آزمايشاتي را تجويزكند كه براي بررسي احتمال وجود يك مشكل جدي تر به كار مي روند.
روش هاي درمان سكسكه متنوع هستند و درمان هاي غيردارويي معمولاً بر روش هاي تحريك ناحيه حلق و بيني مبتني هستند. در زير به مواردي اشاره مي شود كه شما مي توانيد در حين بروز مشكل، يك يا تعداد بيشتري از آنها را به كار بنديد:
۱ - نفس خود را نگاه داريد و تا 10 بشماريد.
۲ - داخل يك كيسه كاغذي تنفس كنيد (كيسه پلاستيكي به دليل احتمال چسبندگي آن به بيني و خصوصاً در اطفال به هيچ عنوان، توصيه نمي شود.)
۳ - انگشت شست خود را بين دندان ها و لب بالا قرار دهيد، سپس لب بالا را با انگشت سبابه خود، درست در زير سوراخ بيني سمت راست، فشار دهيد.
۴ - يك ليوان آب را به سرعت بنوشيد، باوري قديمي وجود دارد مبني بر اينكه نوشيدن هفت جرعه آب سكسكه را متوقف مي كند.
۵ - نان خشك يا يخ خرد شده، قورت دهيد.
۶ - زبان خود را به ملايمت بكشيد.
۷ - يك قاشق چاي خوري شكر خشك بخوريد.
۸ - بازي پول من را تو برداشتي؟ را به منظور پرت كردن حواس فرد انجام دهيد.
۹ - ترساندن ناگهاني فرد مبتلا مي تواند مؤثر باشد (به اين شرط كه فرد دچار مشكلات بعدي نشود!)
۱۰ - در برخي متون به گذاشتن يخ و ليمو روي زبان براي متوقف كردن سكسكه، اشاره شده است.
۱۱ - گذاشتن ژله انگور در زير زبان
۱۲ - بو كردن موادي كه بوي نافذي دارند.
در بيماري كه آيروفاژي علت سكسكه است، بايد از صحبت حين صرف غذا، پرهيز كند، غذا را به خوبي جويده و با استرس و اضطراب صرف نكند. درمان سكسكه با علت رفلاكس، مصرف حجم كم غذا و پرهيز از خوابيدن پس از غذا خوردن است. غذاي
پر چرب، نوشابه هاي گازدار، پياز خام، مركبات و حتي سيگار كشيدن، سبب تشديد رفلاكس معده مي شود.
داروهايي هم براي درمان سكسكه معرفي شده اند كه سردسته داروهاي مؤثر در درمان سكسكه كلروپرومازين است كه هم به شكل قرص و هم به صورت آمپول وجود دارد؛ البته اين دارو از انواع داروهاي اعصاب است و ظاهراً به اين دليل تجويز مي شود كه سكسكه يك رفلكس عصبي است، اما بايد به خاطر داشته باشيد كه درمان هاي دارويي را هرگز بدون تجويز پزشك، استفاده نكنيد، چرا كه عارضه جانبي دارد.
به طور كلي سكسكه معمولاً حالت خوش خيم داشته و با درمان هاي خانگي برطرف مي شود، در مواردي هم كه به طول بينجامد يا به درمان هاي معمول جواب ندهد معمولاً با دخالت پزشك برطرف خواهد شد.
|
