سميه شرافتي- همزمان با حلول ماه مبارك رمضان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اطلاعيه نكات تغذيه اي را در اين ماه اعلام و هموطنان را به رعايت اين نكات دعوت كرد.
در اين اطلاعيه آمده است: در ماه رمضان به جاي غذاهاي چرب و سرخ شده از غذاهاي آب پز، بخارپز و كبابي استفاده كنيد. همچنين بر ضرورت استفاده از چهار گروه اصلي غذايي (نان، غلات، ميوه ها و سبزي ها، گوشت و حبوبات و تخم مرغ، شير و لبنيات) تأكيد فراوان شده است. افراد روزه دار همانند زماني كه روزه نيستند ملزم به استفاده از سه وعده غذايي هستند كه اين وعده ها شامل افطار، شام و سحر است. البته مصرف غذا در دفعات كمتر مثلاً 2 بار نيز اشكالي ندارد و بهتر است غذاي مصرفي در سحر خصوصيت و ويژگي وعده ناهار را داشته باشد. در اين اطلاعيه اعلام شد: استفاده از سبزي و ميوه در هنگام افطار و سحر به دليل اينكه منبع خوبي از فيبر هستند براي دستگاه گوارش بسيار مفيد است و مانع از بروز يبوست مي شود. روزه داران بايد براي تأمين آب مورد نياز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدريج انواع ميوه، چاي كمرنگ و ساير مايعات به ويژه آب براي جبران كم آبي بدن بنوشند و افطار خود را با كمي آب گرم و يا چاي آغاز كرده و پس از آن مي توانند از خرما يا كشمش استفاده كنند، زيرا اين دو سبب كنترل اشتها مي شود.
گفتني است: مصرف خرما در ماه رمضان در تنظيم قند خون بسيار مفيد است. همچنين به افراد روزه دار توصيه شده از مصرف انواع شيريني مثل زولبيا كه فقط حاوي انرژي و فاقد مواد مغذي هستند پرهيز كرده و خرما و كشمش را جايگزين آن كنند. در عين حال از مردم خواسته شده از مصرف تنقلات زياد در فاصله افطار تا سحر پرهيز كنند.
سحري را حذف نكنيد
صدف كوه كن- روزه يكي ازعبادات بسيار خوب اسلام است كه علاوه بر فوايد فراوان روحي در صورتي كه درست گرفته شود، مي تواند سلامت جسمي فرد را نيز تضمين كند. ولي متأسفانه در برخي موارد به دليل عدم رعايت نكات كليدي در روزه داري، نه تنها افراد نمي توانند از مزاياي آن بهره مند شوند بلكه دچار مشكلات جانبي خواهند شد كه چندان سودمند نيست.
يكي از نكاتي كه روزه داران بايد به آن دقت كنند اين است كه هرگز وعده سحري را حذف نكنند زيرا اين مسأله به خصوص براي افرادي كه فعاليت ذهني دارند (دانش آموزان) و يا كارگراني كه فعاليت بدني زيادي دارند بسيار حائز اهميت است.
علاوه برآن به دليل فاصله زماني بين وعده سحري و افطار و براي جلوگيري از گرسنگي و تشنگي در طول روز بهتر است از تمام گروه هاي غذايي در وعده سحر استفاده شود: مصرف ميوه و سبزي علاوه بر تأمين ويتامين ها و مواد مغذي، مقدار فيبر بالايي را نيز به بدن مي رساند كه هم از يبوست جلوگيري مي كند و هم مصرف ميوه ها و سبزي هاي تازه قسمتي از آب مورد نياز بدن را نيز تأمين مي كنند.
بهتر است در وعده سحر از مواد حاوي كلسيم مثل پنير و شير استفاده شود، نان هاي سبوس دار نيز گزينه بسيار مناسبي براي وعده سحري هستند.
در وعده سحر مي توان سالادي متشكل از سبزي هاي برگ سبز (كاهو، خيار و سبزي هاي معطر) به همراه مواد غذايي حاوي ويتامين ث نظير گوجه فرهنگي، فلفل دلمه و ليموترش و همچنين هويج رنده شده يا جوانه گندم به همراه 1 يا 2 عدد گردو يا اندكي روغن زيتون نيز استفاده كرد. مصرف بيش از حد زولبيا و باميه و مواد غذايي شيرين در فاصله كمي، روزه دار را گرسنه مي كنند زيرا قندهاي ساده سريع تر وارد جريان خون شده و با تحريك ترشح انسولين، قند خون را پس از مدتي كاهش مي دهند.
در وعده سحر استفاده از غلات و حبوبات نيز سودمند است، مثلاً مصرف عدسي به همراه روغن زيتون، گلپر و ليموترش گزينه بسيار مناسبي است البته به شرطي كه از مشكلات گوارشي رنج نبريد و توصيه اكيد وجود دارد مبني بر اين كه حتماً حبوبات را قبل از مصرف 2 بار خيس كرده و آب آن را عوض كنيد و پس از صرف چنين وعده هايي بهتر است يك استكان كوچك عرق نعناع يا عرق رازيانه مصرف كنيد.
همچنين نوشيدن مقدار زياد مايعات در وعده سحري از ترس تشنگي به هيچ وجه توصيه نمي شود زيرا زياد نوشيدن چاي موجب افزايش دفع ادرار و از دست رفتن املاح معدني بدن مي شود. در اين زمينه مصرف چاي كمرنگ، ميوه ها و سبزي هاي آبدار، شير كم چرب و... به خصوص در افراد مسني كه روزه مي گيرند بسيار اهميت دارد.
در خاتمه بهتر است ذكر كنيم كه چنانچه روزه داري براساس اصول كلي بهداشتي انجام شود باعث ايجاد تعادل در چربي هاي خون شده، وزن را كاهش مي دهد، در طول دوران روزه داري سموم بدن دفع شده، فشار خون تعديل مي شود و در كل وضعيت سلامت افراد بهبود چشمگيري خواهد يافت.