ابراهيم حاتمي كيا ديروز چهل و پنج ساله شد؛ فيلمسازي كه دو دهه پيش با فيلم به لحاظ تكنيكي ضعيف هويت ، به خاطر نگاه متفاوتش از سوي برخي منتقدان جدي گرفته شد. ديده بان نشان داد كه اين اميد بستن بيهوده نبوده است. سينماي دفاع مقدس، صاحب فيلمسازي شده بود خوش قريحه و تيزبين كه توانايي ثبت لحظات معنوي حاكم بر جبهه ها را داشت. مهاجر در نقطه اوج دوره اول فيلمسازي حاتمي كيا؛ هنوز هم دست نيافتني به نظر مي رسد. در اين سال ها، حاتمي كيا در قامت فيلمسازي غريزي آنچه را خود در جبهه ها مشاهده كرده بود در قاب دوربينش ثبت مي كرد. از همان فيلم ها هم مشخص بود كه حاتمي كيا بيشتر دغدغه آدم هاي جنگ را دارد تا خود جنگ. شايد به همين خاطر در فيلم هايش هرگز به چهره دشمن نزديك نشد. در وصل نيكان  حاتمي كيا آدم هاي ملموسش را به شهر آورد و ناكامي اش موجب شد تا متهم به نشناختن شهر شود. بعد از وصل نيكان   خيلي ها گفتند كه حاتمي كيا شهر را نمي شناسد و بايد به فضاي جبهه بازگردد. هر چند او در فيلم بعدي اش فقط يك سكانس را به جبهه اختصاص داد و اين بار قهرمان تك افتاده اش را به كنار رود راين آلمان برد.
از كرخه تا راين به عنوان اولين رويكرد حاتمي كيا به ملودرام، به شهرت و محبوبيتي كم نظير دست يافت. با اين فيلم، نام حاتمي كيا در ذهن مردم به عنوان فيلمسازي شاخص ثبت شد. از اين فيلم به بعد حاتمي كيا با تسلطي كه بر ابزار يافته بود، از غريزه به سمت خودآگاهي حركت كرد. دوره دوم فيلمسازي حاتمي كيا كه با كرخه آغاز و با خاكستر سبز، برج مينو و بوي پيرهن يوسف تداوم يافت، از كوشش هاي اين سينماگر براي دستيابي به يك بيان مشخص خبر مي داد. در اين فيلم ها ديگر از شفافيت و زلالي ديده بان و مهاجر خبري نيست؛ هم آدم ها پيچيده تر شده اند و هم موقعيت ها.
آژانس  شيشه اي به عنوان طليعه دوره سوم فيلمسازي حاتمي كيا، هم از يك جهش تكنيكي قابل توجه خبر مي داد و هم اينكه حرف هاي تازه اي درباره آدم هاي جنگ و جامعه معاصر مي زد. آژانس شيشه اي در كنار كرخه به عنوان موفق ترين فيلم حاتمي كيا در جذب مخاطب؛ يك اتفاق مهم ديگر را هم در خود داشت: تجربه همكاري با پرويز پرستويي. اين تجربه چنان دلچسب بود كه حاتمي كيا در اغلب فيلم هاي بعدي اش آن را ادامه داد. روبان قرمز، موج مرده، سريال خاك سرخ و حالا به نام پدر با حضور پرويز پرستويي ساخته شد كه همگي مضموني مرتبط با دفاع مقدس و آدم هايش داشتند. جالب اينكه حاتمي كيا در دو تجربه خارج از حيطه سينماي جنگش يعني ارتفاع پست و به رنگ ارغوان از پرستويي استفاده نكرد.
دوره سوم فيلمسازي حاتمي كيا با تصوير پرويز پرستويي در اذهان حك شده است. از حاج كاظم آژانس شيشه اي تا سردار راشد موج مرده و حالا ناصر شفيعي به نام پدر. پرستويي در طول يك دهه مسيري را با حاتمي كيا طي كرده كه در آن دستاوردهاي قابل توجهي هم به چشم مي خورد. او مي گويد هرگز براي حاتمي كيا بازي  نكرده و همواره با تمام وجودش مقابل دوربين او ايستاده است.
***
* به عنوان بازيگري كه حدود يك دهه با حاتمي كيا همكاري كرده ايد در چند جمله چه توصيفي از او مي كنيد.
- به اعتقاد من حاتمي كيا صادق ترين و شايسته ترين كارگرداني است كه توانسته روح انساني جنگ را از منظر سينماي دفاع مقدس به تماشاگرش بشناساند.
* براي هر بازيگري كه به شكلي ثابت با كارگردان دلخواهش همكاري مي كند آن شخص يك وجه تفاوت كلي در مقايسه با ديگر كارگردان ها دارد و همين وجه تمايز ملاك اولويت او مي شود. به همين خاطر پذيرفتن يك نقش كوتاه فرعي را در فيلم آن كارگردان به نقش اصلي در فيلمي ديگر ترجيح مي دهد. براي شما اين تفاوت از چه عواملي ناشي مي شود؟
- ترجيح مي دهم اين وجه تفاوت را اولويت خطاب نكنم. به اين خاطر كه علاوه بر حاتمي كيا، كمال تبريزي و مجيد مجيدي و محمدرضا هنرمند هم در قابي مشابه قرار مي گيرند و لذت همكاري با هر يك از آنها به خاطر وجوه حرفه اي و نگاه مشتركي است كه حاصل مي شود. شرح وظايف من به عنوان يك بازيگر ايجاب مي كند در قاب دوربين اين دوستان بايستم و ايفاي نقش كنم. اما تفاوت حاتمي كيا با سايرين از نظر من ظريف انديشي آثار اوست. طي 5 - 4 فيلم مشتركي كه با هم در توليدش سهيم بوده ايم نگاهي دقيق تر از نگاه حاتمي كيا پيدا نكرده ام. به بيان واضح  تر مي شود گفت: حاتمي كيا مي گردد و موضوعاتي را پيدا مي كند كه تماشاگران را درگير بعد انساني اثر مي كند. يعني آن نقاط پنهان مانده اي را كه آدم هاي جنگ به خودشان اجازه ندادند بروز دهند او بروز مي دهد، وگرنه كمال تبريزي هم براي من نه به عنوان بازيگر، بلكه به عنوان تماشاچي فيلم ليلي با من است در اين قاب قرار مي گيرد. ولي او در قالب طنز اين كار را مي كند.
* بنابراين هم پوشاني درك و دريافت دوطرفه به وجود آورنده لذت همكاري مشترك مي شود، درست است؟
- بله همينطور است. مي توانم از نقل قول هاي خود او كه چندي پيش در گفت وگويي تلويزيوني به اين نكته اشاره داشت مثال بزنم. حاتمي كيا در آن گفت وگو نكته قشنگي گفت مبني بر اينكه، من هر زماني بخواهم در ساخت فيلمي از عقلم استفاده كنم از بازيگر ديگري غير از پرستويي دعوت به كار مي كنم، ولي جايي كه مي خواهم با دلم حرف بزنم و دلم را به تصوير بكشم پرستويي را انتخاب مي كنم. اين اتفاق در من، شيدايي و غلياني را ايجاد مي كند كه از محدوده بازيگري خارج مي شود. به واقع انگار لباس رزم پوشيده ام و عازم جنگ هستم، همان اتفاقي كه در آژانس شيشه اي  و به نام پدر   رخ داد. اينجا ديگر تكنيك در بين نيست، بحث بازي نكردن است.
* اين نكته اي كه شما به آن اشاره مي كنيد، البته از منظر منتقدان حسن اتفاق تلقي نشد و گفته شد كه به نام پدر تكرار هياهوي فيلم هاي قبلي بود.
- بله، خواندم و شنيدم كه در نقدهايي كه براي به نام پدر  نوشته شد گفته شده كه اين كار شبيه فيلم  هاي قبلي حاتمي كياست. ولي حرف من تاكيد بر اين نكته است كه با حاتمي كيا به نقطه اي رسيده ام كه در متن كار صحبتي نداريم. به زبان ساده تر چوب لاي چرخ هم نمي گذاريم.
فيلمنامه را روخواني مي كنيم؛ بداهه گويي داريم، اتود زدن ها انجام مي شود، ولي به جايي رسيده ايم كه نوع نگاه هم را تفسير نمي كنيم.
* شما هم مانند غالب تماشاگران سينما، به حتم در اطرافتان نسل سومي هايي را داريد كه از جنگ فقط روايات ديگران و يا تصاوير مستند را ديده اند. به عنوان يكي از بازيگران محوري سينماي دفاع مقدس آيا سينماي حاتمي كيا توانسته با نسل سوم ارتباط برقرار كند؟
- آمار فروش فيلم ها اينجا كاربري دارند. طبق آماري كه اهالي مطبوعات منتشر مي كنند بيشترين طرفداران فيلم هاي حاتمي كيا جوانان هستند نه نسل جنگ. حاتمي كيا صرفاً براي پدران نسل سوم فيلم نمي سازد. يك نمونه واضح به نام پدر است كه اتفاقا حقايق عميقي را بازگو مي كند. اين فيلم مي خواهد بگويد به تعداد هر نفري كه از جنگ برمي گردد دو تا مين خنثي نشده باقي مانده است. يعني مخاطب ما همان كسي است كه بايد به او جواب پس بدهيم. تماشاگران سينماي فعلي برخلاف نگاه عده اي كه اصرار دارند فيلم هايشان به زور ستاره ها و سوپراستارها بيننده داشته باشد به ما جهت مي دهد. به اين نكته هم لازم است اشاره كنم كه من مبلغ حاتمي كيا نيستم ولي بحث بر سر مطرح كردن درد مشترك است و اعتقاد و تفكري كه پشت فيلم نهفته است. اين اعتقاد همان ميكروفوني است كه بايد ببريم مقابل در سينماها و آمار فروش فيلم برتر را با اين ملاك بسنجيم.
* هر كارگرداني در كارنامه حرفه اي اش يك نقطه اوج دارد كه بازتاب دهنده حداكثر ظرفيت هاي نبوغ و خلاقيت اوست. اين حداكثر را شايد بتوان حداعلا و مرز صعود هنري وي دانست. آيا از منظر شما حاتمي كيا پس از دو دهه فعاليت حرفه اي در سينما به اين حداكثر رسيده است؟
- تا جايي كه روياهاي او را مي شناسم به حداكثر فكر نمي كند، اگر چه طي ساخت اين 15 فيلم مسلماً كارهاي متوسطي هم داشته، ولي مسير مشخصي را ترسيم كرده و به اعتقاد من، هم به لحاظ تكنيكي و هم معناشناسي فيلم هايش پوياتر از قبل حركت مي كند.
* اگر بخواهيد چهل و پنجمين تاريخ تولد ابراهيم حاتمي كيا را در يك جمله به او تبريك بگوييد چه خواهيد گفت؟
- اينكه سن حاتمي كيا با شمارش اعداد تقويم تولدش بالا نمي رود، بلكه هر سال اگر يك تولد شناسنامه اي برايش اتفاق مي افتد، يك تولد كاري هم در كنارش حاصل مي شود و من اميدوارم اين زايش هاي فكري ادامه داشته باشد.

SI Episodes Emergece
سيستم: PC
سبك: اكشن
اين بازي، مدت ها پيش همزمان با عرضه بازي Half Life به بازار آمد كه متأسفانه اين همزماني، به كل نسخه اول اين بازي را از صفحه روزگار محو كرد. اما بعد از چندي سازندگان به فكر تهيه قسمت دوم كه در واقع بازسازي مجدد بازي اول بود پرداختند و حاصل كار آنها شد بازي SI Episodes.در اين بازي شما نقش پليسي در يك شهر در دنياي آينده را بر عهده داريد كه بايد شهر را از وجود اشرار پاك كند. سبك بازي اكشن بزن برو جلو است و سلاح هايي هم كه در اختيار داريد بسيار معمولي هستند. يك تپانچه، يك كلت، يك شاتگان و يك مسلسل كه در ميان سيل عظيم انواع سلاح هاي بازي هاي FPS حرفي براي گفتن ندارند. گرافيك در حد متوسطي است. ولي سبك تيراندازي و شليك در بازي بسيار جالب توجه و سرگرم كننده است. اگر باز هم مي خواهيد يك بازي تكراري بزن برو جلوي اكشن را تجربه كنيد اين بازي بي برو برگرد باب دل شماست.

50 Cet
سيستم:PSP
سبك: اكشن
چندي پيش با يكي از فجايع تاريخ بازي هاي كامپيوتري و ويدئويي به نام 50 Cet روي كنسول PS2 روبه رو شديم. امروز همان نسخه البته با كمي تغيير براي PSP پيچيده شده است. در نسخه PSP بازي باز هم ماجراي 50 Cet و دنياي بي قانون زيرزميني آمريكا را مشاهده مي كنيم. دوربين اين بار از فضايي ايزومتريك ماجرا را دنبال مي كند و سبك بازي كاملاً عوض شده است. بازي هنوز حالت اكشن فوق سنگين خود را حفظ كرده اما حالا دوربين هم به عوامل آزاردهنده اضافه شده است. در بسياري از قسمت ها، پايين صفحه به دليل محو شدن پشت ديوار از نظر ناپديد مي شود و حتي خودتان را هم ممكن است نبينيد. پس مي توان حدس زد بعد از چند مرحله بازي چه اعصابي از شما خرد و خاكشير خواهد شد. گرافيك بازي در حد متوسطي است و ابداً پرداخت گرافيكي در بازي مشاهده نمي شود. صداگذاري ها به بدي نسخه قبل است ولي كنترل كمي از آن حالت فاجعه بار خودش فاصله گرفته است.

ناصر شفق:عدم امنيت شغلي كارآفرينان به زيان كارگران منجر خواهد شد
يكي از مشكلات اساسي قانون فعلي كار اين است كه در عرصه هنر تعريف نشده است. ناصر شفق، عضو انجمن سينماي دفاع مقدس ضمن اعلام اين مطلب به خبرنگار ما گفت: نه تنها در حوزه هنر كار تعريف نشده است، بلكه يك بلبشوي بسيار عجيبي هم بر آن حاكم است.
وي گفت: وقتي به هنر اهميت داده ني شود همه حوزه ها آسيب پذير مي شوند، چرا كه هنر شيوه و بيان بليغ مشكلات است و بسياري از مشكلات چون از زبان هنر بيان نمي شود عملاً با سختي و صعوبت روبرو مي شود.
شفق ضمن تاييد بر مشكلات اساسي در قانون فعلي كار و عدم وجود رابطه مناسب و منطقي بين كارگر و كارفرما در آن گفت: متأسفانه يك مشكل ديگر نيز اين است كه در كشور ما جايگاه شايسته سالاري بسيار ضعيف است و برعكس جايگاه دلالي بسيار پررونق.
وي گفت: تا زماني كه كارفرما احساس امنيت شغلي نكند قطعاً كارآفريني نخواهد كرد و در نهايت ضررش هم براي كارگر خواهد بود.
شفق در پايان گفت:  مهمترين حسن اصلاح منطقي قانون كار اين است كه چرخه توليد دوباره رونق خواهد گرفت، وقتي چرخه توليد رونق گرفت عوايد آن نصيب كارگر نيز خواهد شد و از سوي ديگر توليد كننده فقط به توليد فكر خواهد كرد و نه به دلالي و شغل هاي كاذب ديگر.

پرويز پورحسيني:عدم اصلاح قانون كار
داغ شدن هر چه بيشتر بازار دلالي را به دنبال دارد
پورحسيني بازيگر سينما و تلويزيون اصلاح قانون فعلي كار را يك ضرورت خواند و خواستار ايجاد يك رابطه منطقي بين شغل و دستمزد افراد شد.
وي به خبرنگار ما گفت: اگر ما بتوانيم يك رابطه منطقي بين كارگر و كارفرما ايجاد نماييم بسياري از مشكلات مرتفع خواهد شد.
از سوي ديگر اگر يك آمار مقايسه اي با دستمزد كارگران در ابتداي انقلاب انجام دهيم، مي بينيم كه يك كارگر كه در سال 57، با دلار 7 تومان، 400 تومان حقوق مي گرفت، امروز بايد حداقل يك ميليون تومان بگيرد.
پورحسيني گفت: در صورتي كه قانون كار اصلاح نشود شاهد گرم شدن هر چه بيشتر بازار دلالي بجاي توليد در كشور خواهيم بود. متاسفانه در جامعه اين ذهنيت بوجود آمده كه زندگي شرافتمندانه و آبرومندانه با حقوق كارگري و كارمندي امكان پذير نيست. وي گفت: قبل از انقلاب همه به دنبال تحصيلات عاليه براي فرزندانشان بودند. اما پس از پيروزي انقلاب به دليل جنگ، تحريم و... شاهد داغ شدن بازار دلالي بوديم.پورحسيني با اشاره به يك مثال گفت: يكي از دوستانم از ژاپن آمده بود و به من گفت كه در ژاپن فردي به خاطر اينكه از اداره اش اخراج شده از فرط ناراحتي دست به خودكشي زده است. درست در مقابل اين نقطه يكي از همكاران ما در تئاتر شهر در سال 1360 از آنجا اخراج شد. بعد از مدتي كه وي را ديدم از وضعيتش جويا شدم. در جواب به من گفت كه خدا پدر و مادر آن كس را بيامرزد كه من را از آنجا اخراج كرد. اگر من در تئاتر شهر بودم تا آخر عمرم صاحب هيچ چيز نمي شدم ولي امروز هم ماشين، خانه، مغازه و همه امكانات را در اختيار دارم.
پورحسيني گفت: چرا بايد اينگونه باشد؟ معضل كارگر و كارفرماي ما فقط با اصلاح قوانين كار و اصلاح ساختار بودجه نويسي قابل حل است.

جهانگير الماسي : بهبود رابطه كارگر و كارفرما
منوط به اصلاح قانون است
جهانگير الماسي كارگردان، تهيه كننده و بازيگر سينما و تلويزيون، مهمترين مشكل قانون كار را متناسب نبودن حقوق كارگر و كارفرما دانست و گفت:  تا زماني كه قانون كار اصلاح نشود و حقوق كارگر و كارفرما به درستي در نظر گرفته نشود هر روز وضعيت بدتر خواهد شد.
به گزارش خبرنگار ما وي ضمن اعلام اين مطلب گفت: عدم وجود عدالت در رابطه بين كارگر و كارفرما بزرگترين معضل كار است و به نظر مي رسد كه تعريف اجتماعي قانون كار، مشكل اساسي دارد.
الماسي گفت: هر كسي كه منفعت بيشتري به جامعه مي رساند بايد از رفاه و منزلت بيشتري برخوردار باشد. متاسفانه در جامعه سنتي ما به دليل حضور طولاني و پررنگ فئوداليسم، بيگانگان و سايه هاي سنگين استعمار و استثمار اين قاعده اصلا وجود نداشته است.
وي افزود: اين اميد به وجود آمده است كه در ميانه دهه سوم انقلاب، به پشتوانه جسارتي كه انقلاب به هواداران و دوستداران خود القاء  نموده است، بتواند اين حقوق واقعي را تحصيل نمايد.
وي ادامه داد: براي تحقق عدالت اجتماعي بايد كليه قوانين ما به سوي حركت هاي عدالتخواهانه حركت كند، اصلاح قانون كار، اصلاح قوانين مدني و... همه بايد به درستي و با در نظر گرفتن عدالت صورت پذيرد.
الماسي افزود: در گذشته پذيرفته بوديم كه يك نفر خان باشد و بقيه كارگر و رعيت او. خان هم مي گفت ديگران كار كنند تا من لذت ببرم. متاسفانه اين فرهنگ به نحو بسيار مطلوبي در ما تبليغ شد و بر اثر ترويج همين فرهنگ امروز شاهديم كه همه دوست دارند خان بشوند، چرا كه ديده اند خان چگونه با لذت زندگي مي كند.
وي افزود: بعد از پيروزي انقلاب نيز فقط خان تغيير نام داد و دلال نام گرفت. وقتي مردم دلالي را مي بينند كه نه سواد دارد، نه روابط اجتماعي را مي شناسد و نه به ديگران احترام مي گذارد و سوار بر ماشين آخرين مدل چند صد ميليوني مي شود، از خود سؤال مي كنند كه اين دلال از چه راهي به اين جايگاه و منزلت رسيده است؟
وي ادامه داد: وقتي سؤال مي كني كه اين آقا از كجا آورده است؟ مي گويند آقا دارد نفت، گاز، گوگرد و... دلالي مي كند. بعد مردم به خودشان مي گويند پس فلسفه وجودي وزارت نفت و شركت گاز چيست؟ پس كار سازمانهايي كه ناظر بر عملكرد اين دستگاهها هستند چيست؟
الماسي گفت: متأسفانه انسان مشاهده مي كند كه دست هايي در كار است كه كارخانجات ما با تعطيلي روبرو شود و قشر عظيم كارگران ناراضي جلوه دهند. به عنوان مثال ببينيد به دلالي اجازه مي دهند مبلمان هاي درجه 2 و 3 با قيمت پايين وارد كشور كند. اين بدان معنا نيست كه بازار كاذب قبلي خوب بوده است. ولي اين سؤال نيز مطرح است كه اگر قرار است از چين مبلمان بياورند چرا جنس درجه۱ را وارد نكرده اند و در جهت رقابتي كردن و تعديل قيمت هاي بازار ايران از آن استفاده نمي كنند؟ بر همين اساس مي بينيم صنايع داخلي ما به دليل عدم امكان رقابت در بسياري از موارد با تعطيلي روبرو مي شوند و با خيل عظيم كارگر بيكار روبرو مي شويم.
گروه ادب و هنر