دوشنبه ۲۹ آبان ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۱۳۷ - Nov 20, 2006
حذف ديوار ادارات، اقدامي ديرهنگام اما ضروري
دعوت چشم ها به ضيافت تازه
اسد الله افلاكي
گروه شهري- ديوار ادارات از سيماي شهر حذف مي شود . اين عنوان خبري بود كه در 15آبان ماه جاري در صفحه اول روزنامه همشهري به چاپ رسيد؛ خبري كه نشان از عزم مديريت شهري براي زيباسازي پايتخت دارد. براساس اين خبر، سازمان زيباسازي شهرداري تهران به منظور توسعه قلمرو ديد عمومي و افزايش آرامش بصري و رواني شهروندان ديوار املاك دولتي و نيمه دولتي را حذف مي كند و فضاي سبز نرده يا پرچين جايگزين اين ديوارها مي شود.
دكتر نصرالدين مقدم، استاد دانشگاه در اين باره به همشهري گفت: حذف اين ديوارها گام مثبتي در جهت زيباسازي پايتخت است، چرا كه در حال حاضر ديوار ادارات قسمت اعظمي از فضاهاي شهري را به خود اختصاص داده است. اين ادارات كه برخي براي خدمات رساني روزمره مفيدند و برخي جايگاه ستادي دارند، در واقع جداره هاي بسيار وسيعي از خيابان هاي اصلي شهر را دربرگرفته اند. صدا و سيما نمونه اي از اين ادارات است كه در خيابان وليعصر جداره وسيعي از خيابان را به خود اختصاص داده است. در حالي كه حذف اين ديوارها مي تواند مسير عابر پياده و سيماي شهري را بهبود بخشد و پاره اي از فضاي شهر بشود.
وي با اشاره به اينكه در كشورهاي توسعه يافته سالهاست ديوار مراكز دولتي به ويژه اداراتي كه كار ستادي انجام مي دهند حذف شده و اين ادارات جزو فضاهاي شهري هستند، گفت: در اين كشورها كمتر اداره اي را مي توان يافت كه با ديوار يا نرده از فضاي شهري جدا شده باشد. اما در تهران، قضيه برعكس است. مثلاً دانشگاه تهران با ديوار وسيعي در جنوب، شمال و شرق و غرب از فضاي اطراف خود جدا شده است، درحالي كه اگر اين ديوارها حذف و مبلمان شهري در آن طراحي شود، از يك سو باعث زيبايي شهر مي شود و از سوي ديگر امكان استفاده از آن براي عموم فراهم مي آيد، چرا كه عابر پياده در هنگام تردد اگر احساس خستگي كند در صورت آماده سازي اين فضاها مي تواند در آن رفع خستگي كند، يعني رفت و آمدها مي تواند در اين فضاها صورت بگيرد و به عبارتي به فضاي ملاقات كننده تبديل شود، به طوري كه عموم بتوانند از آن استفاده كنند. به گفته اين مدرس رشته معماري و شهرسازي آنچه امروز در تهران شاهد آن هستيم اينكه فضاي بسياري از ادارات و مراكز آموزشي به ويژه دانشگاه ها به دليل وجود نرده يا ديوار جداكننده براي عموم قابل دسترسي نيست، اين امر از يك سو،  امكان استفاده از يك فضاي قابل توجهي را از عموم سلب كرده و از سوي ديگر به دليل ناهمگوني ديوارها و جداره ها، در مواردي سيماي شهري نامطلوبي را به معرض نمايش گذاشته است؛ فضاهايي كه از مقياس هاي محلي بزرگترند و برخي نظير دانشگاه ها و بيمارستانها مقياس فرا شهري دارند، حال آنكه فضاهايي از اين قبيل را مي توان با طراحي شهري به فضايي مطلوب تبديل كرد و با طراحي مبلمان يا اثاثيه شهري در اين فضاها از جمله نصب نيمكت هاي استراحت،  نصب باجه تلفن و كيوسك اين فضاها را جزو فضاهاي شهري كرد. مقدم تصريح كرد: هر شهروند در شهر با هدفي خاص در حال حركت است. برخي مي خواهند زود به مقصد برسند اما برخي افراد مثل زنان باردار، معلولان، افراد سالخورده و كودكان و به طور كلي كم توانان جسمي در سطح شهر در حال حركت اند، افرادي كه در طول مسير به فضايي براي استراحت و توقف چند دقيقه اي نياز دارند كه مي توان با حذف جداره ها و ديوارهاي طولاني كه در كنار خيابان هاي بزرگ و شريان هاي اصلي، فضاهاي مراكز دولتي و ادارات را از فضاهاي عمومي جدا مي كنند، فضاي مورد نظر را تأمين كرد.
وي خاطر نشان ساخت: با حذف اين ديوارها، شهروند احساس مي كند كه اين فضا يك فضاي دولتي نيست، بلكه فضايي عمومي و مربوط به شهر است، در نتيجه با ورود به اين فضا براي حفظ آن كوشش خواهد كرد، ضمن آنكه ديگران هم به او تذكر لازم را خواهند داد. يعني وقتي اين ديوارها حذف و با طراحي شهري، مبلمان شهري جايگزين آن بشود و شهروندان بتوانند به اين فضاها وارد شوند، احساس خواهند كرد كه اين فضا متعلق به خود آنهاست و در نتيجه از آن مواظبت خواهند كرد. شيوه اي كه در اروپا سابقه دارد و با موفقيت توأم بوده است.
مقدم افزود: در حال حاضر، حدود 30 الي۳۵ درصد از فضاهاي شهري در اختيار ادارات، 40درصد در اختيار سكونت و 30درصد در اختيار شبكه رفت و آمد (اعم از كوچه، خيابان و ديگر شريان هاي شهري) است. به ويژه فضاهايي كه در شهرهاي بزرگ به شريان ها و معابر اختصاص يافته، صرفاً به فضايي براي عبور خودرو تبديل شده است، به طوري كه نمي توان از اين فضاها به عنوان يك فضاي قابل دسترسي براي تفريح و پياده روي استفاده كرد. علاوه بر اين افزايش روز افزون خودرو در خيابانها هر روز بر اين مشكل بيشتر دامن مي زند. بنابراين، براي جبران اين فضا مي توان 30درصد فضايي كه در اختيار ادارات و مراكز دولتي و غيردولتي است را تبديل به فضاي شهري قابل دسترس براي عموم شهروندان كرد، چرا كه فضاهاي مسكوني فضاي خصوصي محسوب مي شوند و خيابان ها و گذرها هم به گونه اي شده كه امكان استفاده تفريحي و گردشي از آن امكان پذير نيست. در اين ميان، فقط 30درصد فضايي كه براي خدمات رساني در نظر گرفته شده قابليت تبديل شدن به فضاهاي عمومي شهري را دارند.
اين استاد دانشگاه در خصوص زيباسازي كلانشهر تهران گفت: براي زيباسازي ضروري است براي هر يك از كاربري هاي كلان، طراحي خاصي براي آن در نظر گرفته شود، چرا كه اين كاربري ها نقش و عملكردي فراتر از محله دارند. كاربري هايي مانند بيمارستانها، مراكز آتش نشاني، تاسيسات زيربنايي شهر- مثل آب، برق كه فضاهاي وسيعي را در اختيار دارند- به ويژه فضاهاي بلافصل آنها با پياده روها، فضاهايي هستند كه بايد با طراحي شهري توأم با مبلمان شهري تبديل به فضاهاي قابل دسترس عموم شوند.
در اين فضاها مي توان با نصب باجه تلفن، توالت هاي عمومي طراحي شده، ايستگاه اتوبوس، نصب نيمكت هايي براي نشستن، از يك سو فضايي مطلوب براي عموم ايجاد كرد و از سوي ديگر سيماي شهري را بهبود بخشيد.

چشم انداز
002253.jpg
سالانه از بودجه عمومي مبلغ قابل توجهي براي زيباسازي عرصه و حفظ فضاي سبز ساختمانهاي ادارات، وزارتخانه ها و ديگر مراكز عمومي هزينه مي شود. با حذف ديوارها مي توان امكان بهره مندي بصري عموم مردم را از اين فضاها ايجاد كرد. كاري كه معلوم نيست چرا تا حالا در تهران، شهري با نماي بصري بسيار محدود و فضاي سبز بسيار محدودتر انجام نشده است. ممكن است به بهانه مسائل امنيتي در مقابل اجراي اين طرح مقاومت شود. امانبايد فراموش كرد كه در حياط همه سازمان ها،نهادها و وزارتخانه ها اقدام امنيتي! صورت نمي گيرد و اگر بحث حفظ اموال باشد، به جاي ديوارهاي سنگي مي توان حائل هاي محكم، اما مشبك نصب كرد. به مرور اجراي طرح هم ديد بصري تهران را اضافه مي كند، هم به فضاي سبز شهر مي افزايد و هم شايد موجب شود كودكان به گونه اي كه در تصوير مي بينيد مجبور به كشيدن رؤياي درخت و سبزه روي ديوار نباشند.

در صورت رعايت نكردن ضوابط زيست محيطي صورت مي گيرد
دخالت مدعي العموم در پروژه آزاد راه تهران-شمال
002256.jpg
گروه شهري - به رغم گذشت 10 سال از كليد خوردن پروژه  آزادراه تهران و رشد فيزيكي 7/5درصدي آن پروژه، گزارشات سازمان حفاظت محيط زيست حاكي از عدول از ضوابط زيست محيطي و ايراد صدمات جبران ناپذير به محيط زيست منطقه است.
دكتر سعيد صفاتيان، مشاور اجتماعي دادستاني كل كشور ضمن بيان اين مطلب در جلسه بررسي مشكلات زيست محيطي ناشي از فعاليت هاي عمراني پروژه آزادراه تهران-چالوس با تاكيد بر حساسيت هاي زيست محيطي رودخانه  چالوس، بر ضرورت رعايت ضوابط و مقررات زيست محيطي در اين منطقه تاكيد كرد و گفت: در صورت عدم رعايت ضوابط زيست محيطي مدعي العموم وارد عمل خواهد شد و با متخلفان وفق مقررات برخورد قانوني صورت خواهد گرفت.
صفاتيان با اشاره به عدم وصول يا تدوين طرح ارزيابي زيست محيطي براي ساخت بزرگراه تصريح كرد: مجري پروژه  آزادراه تهران -شمال و نمايندگان وزارت راه و ترابري اذعان داشتند كه جهت فاز 1 و 2 و 4 پروژه مزبور طرح ارزيابي زيست محيطي تهيه و ارسال شده و تنها منطقه 3 اين بزرگراه به دليل آن كه هنوز مراحل ساخت يا مسير جاده مشخص نبوده است در آينده تدوين و ارسال خواهد شد.
مشاور اجتماعي دادستاني كل كشور با تاكيد بر استمرار فعاليت كميته اجرايي زيست محيطي آزادراه تهران- شمال گفت: در طول اين مدت كميته  مزبور تنها يك جلسه برگزار كرده و لذا در جلسه دادستاني كل مصوب شد حداكثر طي يك ماه آينده كميته اجرايي زيست محيطي فعال و نسبت به پيگيري ابعاد مختلف مساله و رفع مخاطرات تهيه كننده سلامت زيست محيطي منطقه اقدامات عاجلي مبذول شود و طرح نهايي زيست محيطي تدوين و به دادستاني كل كشور گزارش شود.
در پايان جلسه، همچنين مقرر شد به منظور رفع عاجل معضلات زيست محيطي و اصلاح روند موجود، نمايندگان سازمان حفاظت محيط زيست و مجريان پروژه به صورت مشترك از منطقه عملياتي بازديد كارشناسي به عمل آورند تا ضمن تدبير و تلاش مسئولان امر، هم محيط زيست منطقه و خصوصا رودخانه چالوس در معرض بحران زيست محيطي قرار نگيرد و هم در روند عمليات احداث پروژه  مزبور خللي ايجاد نشود.
صفاتيان با اعلام اين كه دادستان كل تا انجام كليه  تعهدات مساله را دنبال خواهد كرد، افزود: ظرف يك ماه آتي جلسه اي به منظور بررسي و ارزيابي اقدامات دستگاه هاي مسئول برگزار خواهد شد و نسبت به تصميم گيري نهايي در اين خصوص تدابير و اقدامات مقتضي به عمل خواهد آمد. جلسه بررسي مشكلات زيست محيطي ناشي از فعاليت هاي عمراني پروژه آزادراه تهران-چالوس به رياست مشاور اجتماعي دادستاني كل كشور و با حضور نمايندگان سازمان حفاظت محيط زيست، وزارت جهاد كشاورزي، وزارت راه و ترابري و مديرعامل شركت آزادراه تهران شمال (مجري پروژه) در سالن جلسات دادستاني كل كشور برگزار شد.

پرونده آلودگي هواي تهران مفتوح است
002265.jpg
گروه شهري تخلف بعضي از دستگاه ها در گذشته در بحث آلودگي تهران محرز است و اين تخلفات به دولت منعكس شده است.
نايب رئيس كميسيون اصل نود ضمن بيان اين مطلب به ايسنا افزود: اين پرونده همچنان در كميسيون مفتوح است.
علي عسگري درخصوص پرونده آلودگي هواي تهران كه در اين كميسيون در دست بررسي است، گفت: اين بحث در يك كارگروه با مسئوليت دكتر رياض، نماينده تهران در حال پيگيري است و با دستگاه هاي مختلفي هم در اين خصوص جلساتي برگزار شده است.
وي افزود: به نظر مي رسد اگر دستگاه هاي مختلف هر كدام عامل به وظايف خود بودند كار به شرايط بحران در بحث آلودگي هوا نمي رسيد.
عسگري گفت: بحث دوگانه سوز بودن وسايط نقليه، پيشگيري از بعضي آلاينده ها، مشكل مربوط به ترافيك شهري و مسايل مربوط به محيط زيست در كميسيون مورد بحث قرار گرفت و دستگاه هاي مربوطه نسبت به وظايف شان توجيه شدند. به نظر مي رسد مثل گذشته، يك اراده راسخي در پيگيري اين مسايل وجود ندارد و هر دستگاهي كار را به گردن دستگاه ديگري مي اندازد.
وي تاكيد كرد: استانداري تهران، شهردار تهران و نمايندگان تهران بايد در اين ارتباط پيگيري مجدانه اي داشته باشند.

اندازه  گيري دقيق
ثقل قله دماوند
002268.jpg
گروه شهرستانها- براي نخستين بار، طي يك برنامه ريزي دقيق و با مساعي كارشناسان سازمان نقشه برداري كشور، قله دماوند با ارتفاع تقريبي 5670متر، مورد اندازه گيري دقيق ثقل قرار گرفت. اين اندازه گيري با دستگاههاي ثقل سنج نسبي به صورت رفت و برگشت بين پنج ايستگاه كوهنوردي از پائين ترين آنها بنام گوسفندسرا تا بالاترين ارتفاع قله در مدت پنج روز انجام گرفت. علاوه بر اندازه گيري ثقل، موقعيت دقيق محل ايستگاهها نيز با سيستم موقعيت جهاني (GPS) اندازه گيري شد.
دكتر يحيي جمهور از كارشناسان نقشه برداري زميني گفت: مقدار ثقل در قله دماوند، به عنوان مرتفع ترين نقطه ايران، داراي كمترين مقدار است كه آگاهي از آن، اهميت بسزايي در ژئودزي، مهندسي نقشه برداري و به ويژه در محاسبات مربوط به تعيين سطح مبناي ارتفاعي دارد. از كاربردهاي ديگر اندازه گيري مقدار ثقل در قله دماوند، واسطه يابي ثقل به منظور پيش بيني در مناطق غيرقابل دسترس در سطح كشور است. همچنين اين نوع اندازه گيري ها، نقش مهمي در مطالعات ايزوستازي پوسته زمين دارد كه متأسفانه تا به حال توجه جدي به آن نمي شده است.
اعضاي گروه متخصص اعزامي به قله دماوند همچنين آماده شده اند تا طي يك صعود ديگر، ارتفاع اين قله را از طريق مثلثاتي اندازه گيري كنند. اين محاسبات در تعيين سطح مبناي ارتفاعي به عنوان نقطه كنترل، مورد استفاده قرار مي گيرد.

عجايب ايران
پارك ملي تندوره
002259.jpg
آرش نورآقايي - پارك ملي تندوره يكي از شانزده پارك ملي كشورمان است كه به لحاظ نمونه هاي برجسته مظاهر طبيعي تحت حفاظت سازمان حفاظت محيط زيست قرار دارد.
پارك ملي تندوره منطقه اي است كوهستاني با صخره ها و تپه ماهورهاي متعدد و دره هاي عميق و پرشيب پوشيده از گياهان مختلف. اين مكان از بهترين زيستگاه هاي جانوران وحشي است. نه تنها كل و بز و گرگ و گراز و شغال و... در آن ديده مي شوند، بلكه ميش و قوچ اوريال نيز كه از بزرگترين نژاد اين نوع جانوران هستند را مي توان در پارك ملي تندوره مشاهده كرد.
از طرفي يكي از بزرگترين پلنگ هاي جهان در اين منطقه زيست مي كند. گربه وحشي پالاس هم يكي از بزرگترين و نادرترين پستانداران گوشتخوار اين پارك است.
عقاب طلايي، جغد، كبك، قمري، تيهو، باقرقره و... تنها بخشي از پرندگان متنوع پارك را تشكيل مي دهند. از خزندگان خطرناك اين منطقه مي توان به مار كبرا، مار جعفري و افعي شاخدار اشاره كرد.

احياي درياچه هامون با ثبت جهاني در فهرست يونسكو
گروه شهري بررسي مدارك براي ارائه به يونسكو در سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري سيستان و بلوچستان در دست انجام است و به  زودي اين مدارك به سازمان مركزي ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري ارائه مي شود.
حسنعلي شهركي، مدير كل سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان سيستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرگزاري ميراث فرهنگي با بيان اين مطلب گفت: با وجود تفاهمنامه اي كه در زمينه تامين آب درياچه هامون با كشور افغانستان وجود دارد، به دليل پايبند نبودن اين كشور و سد زدن بي رويه بر هيرمند، درياچه هامون خشك شده است.
پرويز آرامنش، مدير كل سازمان محيط زيست سيستان و بلوچستان نيز در اين باره مي گويد: هامون، هفتمين تالاب ثبت شده در كنوانسيون بين المللي رامسر است، اما چون افغانستان عضو اين كنوانسيون نيست، نمي توان از اين طريق از افغان ها به دليل مختل كردن آبرساني به پايين دست رود، بازخواست كرد.
به گفته آرامنش، در صورت ثبت هامون در ميراث جهاني يونسكو، مي توانيم به اقدامات اين سازمان در ملزم كردن افغانستان به آزاد كردن آب رود هيرمند براي آبرساني به درياچه هامون اميدوار باشيم. همچنين مي توانيم با درخواست كمك از GO هاي محيط زيستي و نيز GOهاي ميراث فرهنگي سراسر دنيا، هامون را دوباره احيا كنيم.
به گفته شهركي، به نظر مي رسد كه ثبت جهاني درياچه هامون با توجه به نفوذ يونسكو، يكي از موثرترين اقداماتي است كه مي توان براي نجات اين درياچه انجام داد. درياچه هامون بزرگترين درياچه آب شيرين ايران است و از جاذبه هاي طبيعي مهم استان سيستان و بلوچستان محسوب مي شود. تاكنون هشت منطقه ارگ بم، بيستون، تخت جمشيد، پاسارگاد، نقش جهان، گنبد سلطانيه، تخت سليمان و چغازنبيل در فهرست ميراث جهاني يونسكو ثبت شده است.

نگاه دوم
پيشنهاد خريد كتابخانه يزد
به مسكن و شهرسازي
002262.jpg
گروه شهري - رئيس سازمان ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري يزد گفت: سازمان ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري استان يزد پيشنهاد خريد كتابخانه در حال ساخت در بافت تاريخي يزد را به سازمان مسكن و شهرسازي يزد داده است.
عزيزالله سيفي با بيان اين مطلب به خبرگزاري ميراث آريا گفت: پيشنهاد ما تا به امروز مورد موافقت سازمان مسكن و شهرسازي قرار نگرفته است و در صورتي كه اين امر اتفاق بيفتد اين محل را تبديل به موزه خواهيم كرد. وي افزود: سالن هاي اين كتابخانه به شكل نگارخانه است و موقعيت خوبي براي تبديل شدن به موزه دارد.
سيفي درخصوص ميزان اعتبار خريد اين كتابخانه گفت: در صورت موافقت، براي اين منظور به يك ميليارد تومان اعتبار نياز داريم.
وي افزود: در حال حاضر فعاليت هاي عمراني اين كتابخانه متوقف است و به زودي يك هيأت كارشناسي شامل كارشناسان مسكن و شهرسازي، استانداري و سازمان ميراث فرهنگي نظرات خود را براي حل اين مشكل مطرح مي كنند.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري يزد همچنين از ارائه پيشنهاد ديگري خبر داد و گفت: پيشنهاد ديگر آن است كه كتابخانه با همان ارتفاع ساخته شود، اما نماي آن مطابق با ضوابط ميراث فرهنگي باشد تا نماي منظري بافت به هم نريزد كه البته اين پيشنهاد هم هنوز مورد تاييد دفتر سازمان قرار نگرفته است.
وي در پايان تاكيد كرد: ما همچنان مصمم بر تخريب هستيم.
به گزارش خبرگزاري ميراث آريا، به دنبال ساخت كتابخانه اي به ارتفاع 18 متر در داخل بافت تاريخي شهر يزد از سوي سازمان مسكن و شهرسازي، مسئولان سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خواستار كاهش ارتفاع اين سازه شدند.
اين كتابخانه بدون رعايت ضوابط ميراث فرهنگي طراحي و ساخته شده و براي حفظ بافت تاريخي اين شهر بايد تعديل شود، در غير اين صورت شانس ثبت جهاني اين بافت بسيار كاهش مي يابد.

زادبوم
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
بين الملل
سياسي
شهر تماشا
سلامت
شهري
علمي فرهنگي
دانش
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   علمي فرهنگي   |   دانش   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |