افت كيفيت نظام آموزشي در عراق
تا پيش از جنگ كويت در سال 1991 ، عراق يكي از بهترين عملكردهاي آموزشي را در منطقه داشت
|
|
گروه علمي فرهنگي- در جريان حادثه اي كه اخيراً در بغداد رخ داد، مردان مسلح ملبس به لباس پليس عراق حدود 150 نفر از استادان دانشگاههاي اين كشور را از وزارت آموزش عالي ربودند. علا مكي رئيس كميته آموزش عراق اين اقدام را فاجعه اي ملي خواند و عابد ذهاب العجيلي وزير آموزش عالي اعلام كرد فعاليت دانشگاههاي بغداد تا زماني كه جزئيات حادثه روشن شود، متوقف خواهد شد. وي افزود: ما ديگر نمي خواهيم استادان بيشتري را از دست دهيم. تا چند روز پس از حادثه 70 نفر از اين استادان آزاد شدند، اما از سرنوشت سايرين اطلاعي در دست نيست.
به گزارش اينترپرس نيوز، دانشگاهيان در كنار ساير متخصصان از جمله اقشاري هستند كه در خشونتهاي لگام گسيخته در مناطق مختلف عراق به طور فزاينده اي هدف قرار دارند. هزاران نفر از پژوهشگران و استادان دانشگاه از اين كشور جنگ زده گريخته اند. مدير امور اداري يكي از دانشگاههاي بزرگ در بغداد گفت: دانشگاههاي عراق به ستاد شبه نظاميان و جوخه هاي مرگ تبديل شده اند. وي افزود هر روز كه سر كار مي رود، به خاطر جان خود مي ترسد. به گفته وي، به نظر مي رسد دولت اين وضع را پذيرفته است چون كاري براي تغيير اوضاع انجام نمي دهد.
اين اتهام به نيروهاي امنيتي عراق وارد مي شود كه در چندين آدم ربايي دسته جمعي شركت كرده اند يا دست كم آن را ناديده گرفته اند. بسياري معتقدند حوادثي از اين دست كار گروههاي فرقه اي است.
تهاجم آمريكا و اشغال عراق به همراه وعده هاي بي عمل در مورد بازسازي و نوسازي نظام آموزشي كشور تنها عامل فاجعه كنوني نيست. يونسكو گزارش داده بود كه تا پيش از جنگ كويت در سال 1991 ، عراق يكي از بهترين عملكردهاي آموزشي را در منطقه داشت. ميزان باسوادي بسيار بالا و ثبت نام در مدارس ابتدايي 100 درصد بود.
در زمان زمامداري صدام حسين، شمار مدارس عراق در نتيجه تصويب قانون آموزش اجباري در دهه 1970 به دو برابر افزايش يافت؛ برنامه اي عظيم براي ريشه كني بي سوادي ترتيب يافت و مردم براي پرهيز از تبعات قانوني، بچه هايشان را به مدرسه مي فرستادند.
به علاوه، كارگزاران آموزشي و آموزگاران ترجيح مي دادند عمدتاً براي امنيت شغلي به حزب حاكم بپيوندند، اما به هر حال بايد از نظر علمي تاييد مي شدند.
با آغاز تهاجم آمريكا و به خصوص در زمان حاكميت دولت موقت عراق به رياست پل برمر، بيشتر آموزگاران بر اساس طرح بعثي زدايي اخراج، بازداشت يا بعداً توسط جوخه هاي مرگ ترور شدند. كساني جايگزين آنان شدند كه از جانب احزاب حاكم معرفي مي شدند. اين عوامل در كنار وضعيت دشوار اقتصادي باعث آسيب شديد به نظام آموزشي عراق شده است.
در اين ميان بعضي از آموزگاران پيرتر از آن هستند كه درس بدهند و برخي ديگر كه از جانب احزاب سياسي شبه نظامي فرستاده شده اند، مدرك قلابي دارند. ظاهراً ميلياردها دلار صرف بازسازي مدارس عراق شده است كه در جريان تهاجم آمريكا، به شدت بمباران شدند.
اما كيفيت كار انجام شده توسط پيمانكاران خارجي مانند شركت بكتل به قدري پايين بوده است كه هنوز هزاران مدرسه در سراسر كشور در وضعيت اسفناكي به سر مي برند. بيشتر اين پول صرف نقاشي مجدد و خريد وسايلي شده است كه دوام چنداني نداشته اند.
يكي از مديران آموزشي گفت: پول بازسازي مدارس بين شوراي حكومتي عراق كه منصوب آمريكا بود و پيمانكاران غربي ناپديد شد. ما سعي خود را مي كنيم كه فعاليت آموزشي را تسهيل كنيم اما در اين راه با مشكلات بزرگي مواجه هستيم.
مشكل ديگر در برخي مناطق آن است كه مدارس در اختيار اداره آموزش نيست. مردم در شهرهاي ناآرام مانند رمادي و بخشهايي از بغداد شكايت كرده اند كه سربازان آمريكايي از ساختمانهاي آموزشي به منظور استقرار نيروي رزمي از جمله تك تيراندازان استفاده مي كنند. شبه نظاميان و جوخه هاي مرگ از ساير مدارس در بغداد و استانهاي جنوبي كشور استفاده مي كنند.
امروز، امنيت احتمالاً مُبرم ترين نياز نظام آموزشي در عراق است. در چنين وضعيت ناامني، آموزگاران و دانش آموزان مي گويند تردد بين خانه و مدرسه بسيار خطرناك است. ترس زيادي از ربوده شدن براي باج گيري و احتمال ترور توسط جوخه هاي مرگ وجود دارد.
اوضاع نابسامان اقتصادي نيز مزيد بر علت شده است. عمر جاسم پدر چهار بچه است كه در بغداد سكونت دارد. وي گفت: من به هيچ شكلي نمي توانم هزينه مدرسه را بدهم. من بيكارم و زندگي بسيار پرهزينه است. پول سرويس مدرسه و لباس بچه ها را ندارم. مجبورم نگذارم بچه ها به مدرسه بروند و وادارشان كنم براي تامين معاش به من كمك كنند.
بسياري از خانواده ها تصميم گرفته اند بچه هايشان را به جاي مدرسه، به كار نظافت يا گدايي در خيابان وادارند. ماه گذشته وزارت آموزش عراق آماري را منتشر كرد كه نشان مي داد فقط 30 درصد از 5/3 ميليون نفر جمعيت دانش آموزان كشور در سر كلاس حاضر مي شوند. اين نصف نسبت سال پيش است كه 75 درصد بود.
ميزان افراد مدرسه رو در آغاز سال تحصيلي جديد در اول مهر به شكل بي سابقه اي كاهش يافت. تا پيش از تهاجم آمريكا نسبت حضور در مدرسه 100 درصد بود. در خلال دوران اشغال، حدود 270 استاد دانشگاه در عراق كشته شده اند.
|