فرهاد جم
برنامه ملي توسعه گردشگري پيش بيني كرده است تا پايان سال 85، دو تا دو و نيم ميليون گردشگر وارد كشور شوند. اما دكتر محمدي، مدرس گردشگري معتقد است اگر همه ورودي هاي كشور را با احتساب گداهاي پاكستاني و جويندگان كار قفقازي جمع بزنيم به رقمي كمتر از نصف پيش بيني برنامه ملي گردشگري هم نمي رسيم!
درآمد صنعت گردشگري در ايران بين 250 تا 300 ميليون دلار است در حالي كه آمارهاي جهاني درخصوص صنعت گردشگري دنيا نشان مي دهد درآمد صنعت گردشگري در سال گذشته ميلادي در زمينه اشتغال و توسعه 500 ميليارد يورو بوده و حدود 880 ميليون گردشگر از كشورهاي مختلف ديدن كرده اند كه نشان از رشد 5/5 درصدي اين صنعت نسبت به سال گذشته ميلادي دارد.
اين ميزان درآمد معادل 10 درصد توليد ناخالص جهان، 4/11درصد اشتغال و 11 درصد درآمد كل دنيا است. در همين زمان از طريق گردشگري براي 340 ميليون نفر در جهان فرصت شغلي جديد ايجاد شد كه براساس آمارها از هر هشت نفر مشغول به كار در جهان، يك نفر در اين بخش فعاليت دارد.
اين بدان معناست كه ميانگين درآمد سهم ايران از درآمد صنعت گردشگري 4 صدم درصد است! گردشگري در آسيا 7 درصد بيشتر از متوسط جهاني رشد داشته است و منطقه خاورميانه با وجود مناقشات سياسي و نظامي با 6 درصد رشد نسبتاً خوبي داشته و درگيري بين لبنان و اسرائيل تأثير چنداني بر وضعيت گردشگري منطقه نداشته است.
در اين شرايط، مايه سرشكستگي است كه سهم ايران به عنوان كشوري آسيايي، از درآمد اين صنعت تنها چند صدم درصد باشد. سرزميني كه در تمامي زمينه هاي اصلي صنعت توريسم اعم از اكوتوريسم، توريسم فرهنگي و توريسم تفريحي ظرفيت هايي بسيار بالا دارد و از نظر تنوع و تعداد آثار تاريخي، تنوع آب و هوايي، تنوع ژنتيك، تنوع آثار طبيعي همچون چشمه هاي آب گرم، چشم اندازهاي منحصر بفرد و...در شمار 10 كشور نخست دنياست. براي نمونه، جنگل هاي هيركاني شمال كشور تنها جنگل هاي بازمانده از دوران سوم زمين شناسي در سراسر دنياست و از 9 گونه چشمه آب گرم شناخته شده در دنيا، 8 نوع آنها در ايران وجود دارد. يا جالب است بدانيد طول قنات هاي ايران به اندازه مسافت زمين تا كره ماه يا معادل 5/7 دور، گرد خط استواست و ديوار چين با آن همه شهرت يك هفتم اين مقدار طول دارد؛ يا آن كه منطقه اي در كوير لوت وجود دارد كه آن را شعبه كره ماه در زمين لقب داده اند و... با وجود همه اين جذابيت ها، واقعيت هاي گردشگري ايران نشان از آشفتگي و نابساماني هاي ريشه دار اين صنعت دارد.
محمد حسن كرماني رئيس هيأت مديره انجمن صنفي دفاتر خدمات مسافرت هوايي و جهانگردي ايران با انتقاد از سياست هاي متولي بخش گردشگري كشور يعني سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري مي گويد: سياست سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري يك رويكرد غيرتخصصي است. نگراني اين است كه نتيجه كار سازمان ميراث فرهنگي در اعمال حاكميت خود بخش خصوصي گردشگري را كه 50 سال سابقه فعاليت دارد و بيش از دو هزار مدير عضو آن هستند از هم بپاشد.
كرماني اضافه مي كند: اخيراً سازمان،موضوع اتحاديه درست كردن براي آژانس هاي مسافرتي را عنوان كرده است. بايد پرسيد اگر اتحاديه مربوط به بخش خصوصي است چه ارتباطي مي تواند به سازمان ميراث فرهنگي داشته باشد.
دولت براساس چشم انداز بيست ساله، بايد تا سال 2020 ميلادي، 20 ميليون گردشگر را به داخل كشور جذب كند و براساس آمارهاي موجود در سازمان مديريت و برنامه ريزي، عملكرد مربوط به درآمد ارزي حاصل از جهانگردي در سال 79 معادل 5/81 درصد از اهداف تعيين شده در برنامه بوده، در سالهاي بعد و با سيري نزولي در سال 83 به 46 درصد اهداف برنامه مي رسد! به تناسب درآمد ارزي تعيين شده از 2036 ميليون دلار در نظر گرفته شده در سال 83 تنها 950 ميليون دلار آن تحقق پيدا كرده كه معادل 46 درصد است. اين در حاليست كه در سال 82 از ميزان 1606 ميليون دلار در نظر گرفته شده 753 ميليون دلار معادل 47 درصد درآمد ارزي تحقق يافته و در سال 81 از 1289 ميليون دلار منظور شده نيز تنها 5/792 ميليون دلار معادل 61 درصد، در سال 80 از 1029 ميليون دلار نيز تنها 701 ميليون دلار معادل 68 درصد و در سال 79 از 822 ميليون دلار 671 ميليون دلار معادل 5/81 درصد تحقق يافته است. آمارهاي پيش گفته به رغم ادعاهاي مسئولان مربوطه، به خوبي خبر از آشفتگي و بي برنامگي جدي در عرصه گردشگري كشور مي دهد. در اين شرايط، معلوم نيست رويكرد عجيب سازمان ميراث فرهنگي در اقدامي  غيراصولي براي گسترش تصدي گري در بخشي كه براساس اصول اوليه و بديهي اقتصاد مي بايست در كنترل بخش خصوصي باشد را چگونه مي توان توجيه كرد.
پيش از اين قرار شده بود كه دولت با كوچك كردن حجم خود و دست كشيدن از امور تصدي گرايانه تنها سياستگذار باشد و عرصه را براي بخش خصوصي خالي كند. اما آنچه در عمل روي مي دهد حكايتي ديگر است. به گفته محمد حسن كرماني ... سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري علي رغم مفاد اصل 44 قانون اساسي در حوزه اقتصادي وارد شده و به بهانه تشكيل يك شركت به نام شركت توسعه گردشگري ايران در كار برگزاري نمايشگاه هاي جهانگردي دخالت كرده است... شايد بد نباشد سياستگذاران و دست اندركاران گردشگري كشور سخن دل كارشناسان و متخصصان گردشگري كشور را بشنوند كه در بيانيه همايش فرهنگي گردشگري خليج فارس، چنين مي گويند: ...امروزه بدنه گردشگري كشور در عرصه تصميم گيري و اجرا، از نبود تئوري هاي علمي و دانشگاهي رنج مي برد و قادر نيست بنيان هاي گسترش گردشگري كشور را برپايه ريشه هاي علمي و بازرگاني جهاني گردشگري و نيروهاي توانمند تعريف و پيشنهاد كند...
تجربه نشان داده است عملكرد تصدي گرايانه دولت در سال هاي گذشته نتيجه اي جز شكست در پي نداشته است اما گويا شكست تجربه اي است كه در دوري باطل، گردشگري كشور را همچنان به كام خود فرو مي برد و آنچه برجاي گذارده است پيكره در حال اغماء صنعت گردشگري است كه ديگر هيچ ضربه اي، هرچند كوچك را تاب نمي آورد.

چشم انداز
براساس برنامه ملي توسعه گردشگري تا پايان سال 85 بايد حدود 5/2 ميليون گردشگر وارد كشور شوند اما رقم فعلي با در نظر گرفتن تمامي موارد ورودي به كشور كه در واقع بسياري از آنها را نمي توان گردشگر ناميد به كمتر از نصف اين مقدار هم نمي رسد.
در نتيجه سياست هاي نادرست و نبود برنامه اي جامع و اصولي، سهم ايران از درآمد صنعت جهانگردي دنيا تنها 4 صدم درصد است.

اسدالله افلاكي
گروه شهري-سازمان جنگل ها و مراتع، طرح موسوم به زراعت چوب را از سال 83 تا كنون در دست اجرا دارد. براساس اين طرح، درختان از همان ابتدا به قصد بريدن، كاشته مي شوند و پهنه هاي مورد استفاده، جنگل هاي دست كاشت و جديد خواهند بود. تا اينجاي كار، طرح، طرح خوبي به نظر مي رسد؛ به ويژه اگر باعث كاهش فشار بر منابع جنگلي شود مي توان از آن به عنوان راهي براي حفظ جنگل ها هم ياد كرد.
اما در عمل تجربه نشان داده است تاجران چوب به تدريج سر از محدوده جنگل هاي طبيعي درمي آورند و از سوي ديگر كنترل حريم جنگل ها به واسطه گسترش فعاليت تاجران چوب دشوار مي شود. سؤال اساسي از كارشناسان اين است كه آيا واقعاً در كشور خشكي مثل ايران اين همه تلاش براي توسعه تجارت چوب ضرورت دارد يا نه؟
دكتر پيمان يوسفي- مديركل جنگل هاي خارج از شمال- در گفت وگو با همشهري، زراعت چوب را يكي از طرح هاي موفق سازمان جنگل ها و مراتع ذكر كرد و گفت: اين طرح در راستاي سياست هاي سازمان در سال 83 به مرحله اجرا درآمد تا از اين طريق بخشي از نياز سالانه چوب كشور كه 12 ميليون متر مكعب تخمين زده شده است تأمين شود.
يوسفي در خصوص ضرورت اجراي طرح زراعت چوب تصريح كرد: واردات چوب يكي از شيوه هايي است كه مي تواند در حفظ جنگل ها و كاهش برداشت چوب مجاز و غيرمجاز از اين عرصه ها مؤثر باشد. اما راهكار ديگري كه ارزآوري و اشتغالزايي در پي دارد. زراعت چوب است و از همين رو، اين طرح از يك سو، با استقبال خوب مردم و از سوي ديگر با استقبال دست اندركاران و كارخانه داران توليدات چوبي مواجه گرديد، به طوري كه درحال حاضر، كارخانه داران صنايع چوبي، با مراجعه به مجريان طرح زراعت چوب، چوب ها را پيش خريد مي كنند و اين نشان دهنده موفقيت اين طرح است.
يوسفي با اشاره به اين كه تسهيلات بسيار خوبي از جمله تسهيلات بانكي براي اجراي طرح زراعت چوب در نظر گرفته شده است، افزود: سازمان جنگل ها در طول برنامه چهارم موظف به اجراي 100 هزار هكتار زراعت چوب بوده است كه براين اساس در سال 84 بايد 20 هزار هكتار از اراضي به كشت چوب اختصاص مي يافت در حالي كه اين ميزان به 21 هزار هكتار و بيش از ميزان تعهد سازمان رسيد.
وي ميزان مصرف سرانه چوب در جهان را 6 دهم متر مكعب ذكر كرد و گفت: در كشور ما ميزان مصرف سرانه چوب 2 دهم متر مكعب است كه نسبت به ميزان سرانه مصرف جهاني بسيار پايين است. از همين رو، براي توسعه توليد چوب و مصرف آن، براساس طرح هاي از پيش تعيين شده، 55 هزار هكتار از اراضي شمال و 95هزار هكتار از اراضي استان هاي خارج از شمال به زراعت چوب اختصاص يافته است كه در اراضي شمالي صنوبر و در استان هاي جنوبي انواع اكاليپتوس و گز كاشته شده است.
به گفته وي، با توجه به قابليت هاي موجود، در صورت تأمين اعتبار مي توان تا 500 هزار هكتار ديگر از اراضي كشور را به زراعت چوب اختصاص داد.
وي گفت: در حال حاضر، حدود 5 ميليون متر مكعب چوب از طريق واردات، توليد و برداشت از جنگل هاي تجاري تأمين مي شود. با اين همه 7 ميليون متر مكعب ديگر مورد نياز كشور است كه مي توان با توسعه طرح وزارت چوب بخش عمده آن را تأمين كرد. به ويژه آن كه در حال حاضر، حدود 50 ميليارد متر مكعب آب قابل استحصال از منابع متعارف و غيرمتعارف وجود دارد كه از اين ميزان حدود 6 ميليارد متر مكعب از رودخانه هاي مرزي بدون استفاده از كشور خارج مي شود يا به دريا مي ريزد كه مي توان با كاناليزه كردن، اين ميزان آب را به زراعت چوب اختصاص داد. افزون براين با بهينه كردن شيوه هاي آبياري سنتي مي توان از 65 درصد اتلاف آبي كه با اين شيوه هدر مي رود جلوگيري كرد.
وي مهم ترين مشكلات موجود در زمينه اجراي طرح زراعت چوب را قوانين دست و پاگير بانكي عنوان كرد و گفت: افزون بر 10 ميليارد تومان تسهيلات بانكي كه در سال جاري براي اين طرح اختصاص يافته، 500?ميليون تومان نيز وام بلاعوض براي توليدكنندگان نهال در نظر گرفته شده است، از همين رو، انتظار مي رود با اطلاع رساني به موقع و همكاري بانك ها، در توليد چوب به نقطه مطلوبي برسيم.
حفظ گونه هاي نادر گياهي
مديركل دفتر فني جنگل هاي خارج از شمال از ابلاغ دستورالعمل چگونگي اجراي طرح ذخيره گاه هاي جنگلي كشور، تا پايان هفته جاري خبر داد و گفت: اين طرح پس از بررسي هاي فراوان، به تصويب شوراي عالي جنگل رسيد و به زودي در سراسر كشور اجرا مي شود و در پي آن، ذخيره گاههاي جنگلي كشور شامل گونه هاي نادر، در معرض انقراض، آسيب ديده و گونه هايي كه حفظ منظر و سيماي آنها ارزشمند است تحت مديريت بهينه قرار مي گيرد. بدين ترتيب، براي نخستين بار اين گونه ها به شيوه علمي و مطابق با آخرين استانداردهاي جهاني حفظ و صيانت خواهد شد.
وي گفت: در كشور ما قابليت هاي فراواني در اين زمينه وجود دارد و انتظار مي رود با اجراي اين طرح، گونه هاي مختلف به ويژه گونه هاي در معرض انقراض، به عنوان نماد و سمبلي از گونه هاي رويشي كشور حفظ شود.
وي در خصوص چگونگي اجراي طرح ذخيره گاههاي جنگلي تصريح كرد: براي نمونه ارسباران با 200 هزار هكتار جنگل تحت مديريت سازمان جنگل ها قرار دارد اما به دليل كمبود امكانات و نيرو احتمال حفاظت ايده آل از منطقه اي با اين وسعت وجود ندارد و به دليل بهره برداري روستاييان و چراي بي رويه دام همواره احتمال نابودي و تخريب گونه هاي موجود در اين عرصه ها وجود دارد. اما با اجراي اين طرح، 10درصد از منطقه به طور ويژه انتخاب خواهد شد و با تعيين زون با فروهسته و ايجاد حاشيه امن براي آن گونه هاي نادر و در معرض خطر در اين محدوده حفظ و صيانت خواهد شد.
حفاظت از اين محدوده ها نيز به گونه اي خواهد بود كه نه تنها از ورود دام به اين محدوده ها جلوگيري مي شود كه با اقدامات حفاظتي، از ورود انسان نيز به اين مناطق به شدت جلوگيري مي شود و تنها متخصصان و كارشناسان با هماهنگي اجازه خواهند داشت براي پژوهش به اين مناطق وارد شوند.
يوسفي با اشاره به اين كه در سال جاري 15 ميليارد ريال اعتبار در قالب طرح هاي استاني به اجراي طرح ذخيرگاههاي جنگلي اختصاص يافته است، خاطرنشان كرد: دستورالعمل اجرايي اين طرح مطابق با آخرين استانداردهاي اتحاديه جهاني حفاظت از منابع طبيعي (اي. يو. سي.ان) تدوين شده، ضمن آن كه برخي از گونه هايي كه كارشناسان منابع طبيعي احتمال انقراض آن را مي دادند به فهرست اي.يو.سي.ان اضافه شده است.

در پي درج گزارشي به عنوان رودخانه چالوس در آستانه نابودي كه تاريخ 6/8/85 در همين صفحه به چاپ رسيد، وزارت راه و ترابري جوابيه اي ارسال كرده كه متن آن به قرار ذيل است:
روزنامه محترم همشهري
با سلام
عطف به مطلب مندرج در صفحه 7 مورخ 6/8/85 آن روزنامه محترم تحت عنوان رودخانه چالوس در آستانه نابودي جوابيه ذيل جهت تنوير افكار عمومي ارسال مي گردد.
بر پايه اعلام شركت آزادراه تهران- شمال:
1 - وزارت راه وترابري از زمان شروع طرح آزادراه تهران- شمال در سال 1375 و به رغم فقدان هر گونه معذوريت قانوني در آن سال اقدام به تهيه گزارش مطالعاتي ارزيابي زيست محيطي مي نمايد و گزارش آن طي نامه شماره 11/7860 مورخ 30/4/76 وزير محترم راه و ترابري وقت به سازمان حفاظت محيط زيست ارسال مي شود و سازمان مذكور پس از مكاتبات متعدد و درخواست گزارشات مطالعات تكميلي ارزيابي زيست محيطي بالاخره طي نامه شماره 2779-21 مورخ 15/10/77 با اعلام تشكر از انجام مطالعات تكميلي انجام يافته و تاييد اينكه موارد قابل توجهي از نظرات سازمان فوق لحاظ گرديده است، توضيحات بيشتري راجع به جزئيات طرح فني و برنامه زيست محيطي مناطق چهارگانه آزاد راه را خواستار مي شود كه متعاقب آن گزارشات مطالعات برنامه زيست محيطي مناطق مختلف به شرح آتي تهيه و براي آن سازمان ارسال مي گردد. ضمناً براي ارزيابي اثرات زيست محيطي روش ماتريس ارزيابي دوبعدي كه يكي از روش هاي بسيار متداول و شناخته شده بين كارشناسان زيست محيطي مي باشد، تهيه و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. در ماتريس تعداد بيست و سه ريز فعاليت مشتمل بر 16 مورد در مرحله ساخت و 7 مورد در مرحله بهره برداري نسبت به 40 مورد از اجزاي زيست محيطي محل اجراي طرح مورد ارزيابي قرار گرفته است كه نتيجه اجراي طرح آزادراه تهران- شمال را از نظر مسائل زيست محيطي مثبت ارزيابي نموده است.
۲ - در راستاي اقدامات فوق جزئيات طرح فني و برنامه زيست محيطي مناطق يك، دو و چهار، مسير آزادراه تهيه و به سازمان حفاظت محيط زيست ارسال مي گردد كه پس از بررسي توسط آن سازمان گزارشات مناطق يك و چهار برابر بند يك صورتجلسه مورخ 30/5/79 كميته اجرايي نظارت بر آزادراه و همچنين نامه شماره 3/1838/2 مورخ 26/5/84 سازمان محيط زيست به تصويب سازمان مذكور رسيده است.
گزارش مطالعات برنامه زيست محيطي منطقه 2 طي نامه شماره 4209/84/آ مورخ 10/7/84 شركت آزادراه به سازمان محيط زيست ارسال گرديده است كه با توجه به بند 6 صورتجلسه مورخ 19/5/77، ضمن سپري شدن مدت مقرر بررسي و اظهارنظر، عملا تصويب شده تلقي مي گردد.
۳ - كميته اجرايي نظارت بر فعاليت هاي آزادراه توسط معاون محترم محيط زيست انساني وقت سازمان محيط زيست تشكيل و جلسات در اتاق ايشان و با حضور نمايندگان دفاتر مختلف سازمان مذكور و همچنين وزارت راه و ترابري و تشكل هاي زيست محيطي و طرف مشاركت برگزار مي گرديد و كليه طرح ها و گزارشات مطالعاتي و همچنين گزارشات نظارت و بازرسي از مناطق مختلف آزادراه مورد بررسي قرار مي گرفت.
۴ - به پيشنهاد شماره 2/5096 مورخ 26/9/81 معاون محترم محيط زيست انساني وقت سازمان محيط زيست، مشاور ذيصلاح و رتبه بندي شده از طريق استعلام از دفتر امور مشاوران سازمان مديريت و برنامه ريزي انتخاب و نظارت كامل بر فعاليت هاي آزادراه را داشته و دارد و گزارش بازرسي دوره اي مناطق فعال را به صورت سه ماهه تهيه نموده و در كميته اجرايي نظارت بر آزادراه مطرح و مورد بررسي قرار گرفته است.
۵ - درخصوص فعاليت هاي اجرايي آزادراه اعلام مي دارد كه در منطقه يك، تونل هادي تالون به طول 5 كيلومتر تماماً حفاري شده است و با توجه به قرارداد فاينانس با گروه چيني و گشايش اعتبار، مقرر گرديده است كه بقيه عمليات اجرايي منطقه يك، توسط اين گروه ظرف مدت 3سال به اتمام رسد.
در منطقه دو، مطالعات آن تكميل گرديده و اقدامات قانوني براي برگزاري مناقصه در حال انجام مي باشد. ضمناً تونل هادي البرز به طول 2/6كيلومتر با دستگاه T.B.M در اين منطقه در حال حفاري مي باشد و تاكنون بيش از 3300 متر حفاري گرديده است.
در منطقه سه، مسير آزادراه با توجه به حركت زمين در آن منطقه مطالعات انجام شده مسير در حال بازنگري مي باشد.
همچنين در منطقه چهار، آزادراه از پل ذغال تا شهر چالوس به طول 24 كيلومتر توسط پيمانكاران در حال انجام است كه انشاءالله ظرف 2 سال آينده به اتمام و بهره برداري خواهد رسيد.
۶ - در خصوص اجراي طرح هاي جنگلكاري و درختكاري در اراضي حاشيه و دره هاي مشرف بر مسير آزادراه تاكنون 785 هكتار جنگلكاري و درختكاري در مناطق شمال و تهران انجام و بيش از يك ميليون اصله نهال غرس گرديده است.

آرش نورآقايي - له بوري در گزارش هاي خود مي نويسد: اين گونه در اسارت قابل تكثير نيست . آزادمنش ها كميابند و اين تراژدي عصر ماست. او در اين جمله از آزادمنشي يكي از ناياب ترين گل هاي جهان مي گويد.
گلي كه محل رويش آن در روستاي كوچك داماش از منطقه عمارلو از توابع رودبار استان گيلان است و به غير از همين محل و منطقه لنگران در كشور آذربايجان در هيچ جاي ديگر يافت نمي شود.
پرورش آن در خارج از زيستگاه طبيعي كاري بس دشوار است. اين گل سوگلي خانواده ليليوم است كه به نام ليليوم له بوري آن را مي شناسند و تنها گلي است كه در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است. سوسن چلچراغ از اواسط خرداد گل مي دهد و گل هاي آن تا نيمه تيرماه پايدار مي ماند.
اين گياه معمولا 4 تا 10 گل دارد البته نمونه هايي با 15 گل هم از آن يافت شده است. هرساله در زمان گل دهي اين گياه تعداد زيادي از دوستداران به سراغش مي روند و اين گونه ايراني با شهرت جهاني را مي ستايند.

گروه شهري - كشتي صد ساله پرسپوليس پس از بازسازي به موزه دريا و دريانوردي منتقل مي شود.
اين كشتي با موفقيت از آبهاي خليج فارس خارج و به اسكله نيروي دريايي منتقل شد.
به گزارش خبرگزاري ميراث آريا، كشتي پرسپوليس به سفارش ناصرالدين شاه قاجار در سال 1903 در بندر برمن آلمان ساخته شد و پس از انتقال به ايران به مدت نيم قرن به تأمين امنيت كناره شمالي خليج فارس و حفاظت از مرزهاي كشور پرداخت.
به گفته احمد دشتي، رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان بوشهر، پس از مذاكراتي كه با كشور آلمان صورت گرفته، قرار است عكس هاي قديمي اين كشتي به ايران فرستاده شود تا بر اساس آن كشتي بازسازي شده و پس از تأسيس موزه دريا و دريانوردي در عمارت كلاه فرنگي، براي بازديد آماده شود.

گروه شهري- سدسازي و فعاليت هاي كشاورزي، بيشترين آسيب را به محوطه هاي تاريخي 6 هزار و 500 ساله شهر عيلامي وارد كرده است.
سد مارون و لايروبي اخير كانال هاي آبياري شركت سدسازي مارون به تخريب بيشتر اراضي باستاني شهر ارجان منجر شد.
پاييز سال 61 هنگام خاكبرداري به منظور عمليات سدسازي روي رودخانه مارون در محوطه باستاني ارجان، حفره اي در زمين ايجاد و آرامگاهي از دوره عيلامي كشف شد. اين آرامگاه متعلق به كيتين هوتران، پادشاه دوره عيلام نو بود كه در اواخر هزاره دوم پيش از ميلاد بر اين منطقه حكمراني مي كرده است.
مجتبي گنجي، مدير پايگاه پژوهشي ارجان در اين مورد به ميراث خبر گفت: چندي پيش شركت مارون براي آبياري زمين هاي كشاورزي، اقدام به لايروبي كانال هاي آب كرد كه اين امر به عريض تر شدن كانال و تخريب بخش هايي از محوطه باستاني ارجان منجر شد.
به گفته وي بزرگترين مشكلي كه هم اكنون محوطه باستاني ارجان با آن روبه رو است فعاليت هاي عمراني و كشاورزي است.
گنجي شمار حفاري هاي غيرمجاز اين محوطه را به دليل وسعت زياد قابل توجه دانست اما تاكيد كرد كه ارجان بيش از هر چيز به دليل ساخت وساز و كشت و زرع  آسيب مي بيند.
بر اساس بررسي باستان شناسان ارجان از دو محدوده قديم و جديد تشكيل مي شود.
محدوده قديم كه بيشتر در كرانه رودخانه مارون قرار دارد از رهگذر فعاليت هاي ساختماني، به ويژه احداث سد شهدا روي رودخانه مارون و ديگر الحاقات آن آسيب فراوان ديده اما بررسي ها نشان مي دهد اين محدوده ظاهراً از دوره عيلام قديم تا ميانه (حدود 2000 سال پيش از ميلاد) تا دوره هخامنشي (حدود 300 پيش از ميلاد) مسكوني بوده  است.