اولين همايش تخصصي گردشگري سلامت 14 تا 16 آذر در هتل پارسيان شهر رامسر برگزار شد. توريسم  درماني، بحثي كه چندسالي است مسئولان بهداشت و درمان و گردشگري كشور به آن توجه نشان داده اند، در سال 83 و پس از ادغام سازمان ميراث فرهنگي و سازمان ايرانگردي و جهانگردي، شوراي مستقلي به نام خود ايجاد كرد، اما با اينكه الان بيش از دو سال از تشكيل اين شورا مي گذرد، هنوز به اندازه يك كودك دو ساله هم پيشرفت نكرده.
گذشته از آن كه گردشگري بر سلامت جسمي، روحي و رواني فرد تاثير بسزايي دارد، در كشور ما با مشكلات فراوان فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي روبه روست، توريست هايي كه از كشورهاي خارجي براي درمان به كشور ما مي آيند نيز در اغلب موارد دچار سردرگمي مي شوند كه اين خود احساس عدم امنيت را در آنها تقويت مي كند. اين در حالي است كه حداقل حدود ??هزار نفر در سال با نيت دريافت خدمات درماني به ايران سفر مي كنند و كشور ايران از نظر جذب توريسم در رتبه هفتادم كشورهاي جهان قرار دارد.
***
مسير گردشگران سلامت از كشورهاي پيشرفته به سمت كشورهاي در حال توسعه در حال تغيير است و فقط در سال 2005 بر اساس آمار رسمي 50 هزار آمريكايي براي درمان از اين كشور خارج شده اند و به دليل پايين تر بودن هزينه هاي درمان، كيفيت مناسب و نوبت هاي كوتاه تر و در دسترس بودن امكانات پا به كشورهايي گذاشته اند كه از نظر رتبه بندي جهاني در پله هاي پايين تري قرار دارند. وزير بهداشت با بيان اين جملات در سخنراني افتتاحيه همايش، مي گويد كه بيشترين تعداد كساني كه جهت درمان وارد كشور مي شوند، براي درمان بيماري هايي از قبيل درمان ناباروري، خدمات دندانپزشكي از قبيل جراحي فك و صورت، جراحي قلب و جراحي هاي پلاستيك به مراكز درماني ما مراجعه مي كنند. وي با اشاره به اينكه هر نقطه از كشور مي تواند قطبي مهم براي توريسم درماني محسوب شود ادامه مي دهد: در غرب كشور و شهر مهران مراكز مهم ام.آر.آي، سي تي اسكن، آنژيوگرافي و اتاق عمل جهت ارائه به كشورهاي غربي راه اندازي شده است.
شنيدن اين عبارات از زبان وزير بهداشت، كامران باقري لنكراني شايد ما را به اين فكر بيندازد در كشوري كه بيمارانش از وضعيت مراكز درماني آن، چه دولتي و چه خصوصي رضايت كافي ندارند، چطور مي توان انتظار داشت بيماري از كشور بيگانه با خيالي آسوده خود را به دست پزشكان و متخصصان آن بسپارد؟ به گفته لنكراني بيمارستان هلال احمر ايران در دبي به تنهايي 30 درصد بيماران سرپايي را در اين كشور تحت پوشش قرار مي دهد و هنوز هيچ بيمارستاني نتوانسته اين ركورد را در اين مورد بزند. آيا اين مي تواند مفهومي بجز ناديده گرفتن نيروها و استعدادهاي داخلي و بي توجهي به صنعت توريسم درماني باشد؟
ادعا مي كنيم!
جاذبه هاي طبيعي و وجود آبهاي گرم و معدني در كشور ما همچنان درگير بي توجهي مسئولين است و از سوء مديريت رنج مي برد. محمد شريف ملك زاده، معاونت فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي ضمن بيان اينكه در طي 28 سال گذشته تا به حال هيچ اقدامي در زمينه گردشگري و توريسم درماني نشده و حتي يك سايت مستقل درباره گردشگري و سلامت ايجاد نشده است، به همشهري مي گويد: هم اكنون ما در 95 درصد از استان هاي كشور آبهاي معدني با خواص درماني داريم كه متاسفانه رها شده اند و توسعه زير ساخت ها در اين آبها به فراموشي سپرده شده، به طوري كه ما هيچ اطلاع دقيقي در مورد خواص درماني اين آبها نداريم، ولي همواره ادعا كرده ايم از بهترين مقام در صنعت اكوتوريسم جهاني برخوردار هستيم.
وي با بيان اينكه مراكز درماني كه به اين بيماران خدمات ارائه مي كنند، بايد هر 6 ماه يك بار مورد بررسي قرار گيرند، ادامه مي دهد: بعضي هنوز واژه گردشگري سلامت را به مفهوم توريسم  درماني خلاصه مي كنند. توريسم  درماني يكي از زير شاخه هايي است كه به عنوان گردشگري سلامت تعريف مي شود. البته اين حوزه هم مشكلات خاص خودش را دارد. هنوز ما از ورودي هاي كشور كه به عنوان درمان وارد مي شوند اطلاع خاصي نداريم. توريست هايي كه تحت عنوان درمان وارد كشور مي شوند، اصلا مشخص نيست كه بايد به كجا مراجعه كنند و همين باعث مي شود كه اين افراد مبلغي شوند بر ضد سلامت و گردشگري.
بيمارستاني شبيه هتل
اگر تعريف گردشگري پزشكي، مسافرت به منظور درمان يك سري از بيماري ها و يا انجام يك نوع عمل جراحي در بيمارستان ها و مراكز درماني است، پس مي توانيم تصور كنيم كه يك بيمار خارجي وقتي وارد مراكز درماني ما مي شود، در درجه اول نسبت به وضعيت ظاهري آن مركز چه قضاوتي خواهد كرد. دكتر مويد علويان، معاون سلامت وزارت با اشاره به اينكه بيمارستان هاي ما هم مي توانند مثل بيمارستان هاي كشورهاي پيشرفته در جذب گردشگران شبيه لابي هتل ها شوند، گفت: متاسفانه وضعيت ظاهري بيمارستان هاي ما به گونه اي نيست كه بيمار را ترغيب به ادامه روند درمان كند. همين امر باعث افزايش مشكلات در جذب گردشگران خارجي خواهد شد.
دكتر علويان ضمن بيان اينكه وضعيت بيمه و تعرفه هاي اين بيماران همچنان داراي مشكلات اساسي است ادامه مي دهد: ما هنوز نمي دانيم عده  اي از بيماراني كه از كشورهاي ديگر وارد مي شوند چه نوع خدمات درماني به آنها عرضه مي شود و يا اينكه آيا آنها از روند درمانشان راضي هستند يا خير . هنوز خيلي از اين بيماران بيمه نشدند و قانوني براي در نظر گرفتن بيمه مكمل براي آنها وجود ندارد. خيلي از بيماران ايراني بيمه كشورهاي پيشرفته را دارند تا در صورت نياز به عمل جراحي به آن كشورها مسافرت كنند، ولي ما هنوز براي گردشگران خارجي اين كار را نكرديم و هنوز تعرفه هاي درماني آنها را به طور دقيق تعريف نكرديم. گاهي نيز همان تعرفه اي كه مربوط به بخش دولتي هست از اين بيماران گرفته مي شود و اصلا توجهي به اينكه بيمار چه شرايطي دارد، نمي شود.
نگاهي به روند پيشرفت كشورهايي مثل مراكش، هند و مالزي در جذب گردشگران نشان مي دهد اين كشورها با ايجاد رقابت در مبلغ خدمات، ايجاد تسهيلات، ايجاد امنيت براي توريست ها و ايجاد اماكني به نام شهر سلامت، در اين زمينه بسيار موفق عمل كرده اند، ولي در كشور ما هنوز حتي تبليغاتي كه امكانات و جذابيت هاي كشور ما را براي گردشگران معرفي كند، وجود نداشته است.
به گفته دكتر علويان مشكلات اساسي ما اين است كه ما در مراكز درماني حتي يك بروشور براي معرفي خدماتمان به توريست ها نداريم؛ هيچ كدام از مجلات علمي ما دو زبانه نيستند و استانداردها هنوز تعريف نشده اند تا اقدامات درماني بر روي بيماران خارجي بدون عارضه باشد. همه اين عوامل باعث مي شود نه تنها جذب توريست صورت نگيرد بلكه حتي نتوانيم جلوي خروج بيماران خودمان را از كشور بگيريم.
يك بند اجرا نشده ديگر از قانون
قانون برنامه چهارم وزارت بهداشت را مكلف كرده كه 30 درصد ارز مورد نياز خود را از جذب گردشگري سلامت به دست آورد. با اين حال هنوز تمهيدات لازم در اين خصوص بكار گرفته نشده است. دكتر اعتماديان، رييس بيمارستان شهيد هاشمي نژاد تهران در بخش ديگري از همايش گردشگري سلامت در اين باره گفت: شرايط ما در بخش دولتي به گونه اي نيست كه بتوانيم بيمار خارجي را جذب كنيم. بيماري كه مي خواهد چيزي حدود 350 دلار هزينه كند بايد امكانات خوبي هم در اختيارش گذاشته شود. ما در بخش دولتي براي درمان بيماران يارانه دريافت مي كنيم و اگر قرار باشد كه بيمار خارجي هم به مجموعه درماني ناقص ما اضافه شود نه تنها دردي دوا نمي شود بلكه به مشكلات نيز اضافه خواهد شد.
دكتر اعتماديان در گفت وگو با همشهري نيز با بيان اين كه مطالعات نشان مي دهد 7 درصد افرادي كه به كشورهاي ديگر مراجعه مي كنند، به خاطر درمان است گفت: در ايران آمارهاي سال 83 نشان مي دهد كه حدود 12 هزار نفر و در سال 84 حدود 17 هزار نفر به خاطر آب درماني به كشور ما مراجعه كرده اند. يعني امروزه بيشترين انگيزه توريست ها در كشور ما استفاده از چشمه هاي طبيعي و آب هاي معدني است در حاليكه ما در بيمارستان ها پزشكان حاذقي را داريم كه مي توانند بيماران خارجي را جذب كنند و بعد از آن بايد شاخصه هاي نيروي انساني را تقويت كنيم تا بتوانيم بيمار خارجي را جذب كنيم. هر مركز درماني كه بخواهد پذيراي بيمار خارجي باشد بايد يك دوره را بگذراند. بهره وري را در خودش افزايش دهد و از ابزارهاي نوين مديريتي استفاده كند. براي بيماران بيمه مكمل را در نظر بگيرند و از سرمايه بخش خصوصي و دولتي استفاده كنند كه متاسفانه در كشور ما اين دو بخش با هم هماهنگ نيستند.
هم اكنون وزارت بهداشت براي توسعه توريسم درماني تهيه طرح جامع توريسم درماني كشور را در نظر دارد كه يكي از برنامه هايي است كه هنوز به نتيجه نهايي نرسيده است و بخشي از مقررات اين طرح در معاونت سلامت وزارت بهداشت قابل تصويب است. بخشي ديگر نيز كه مستلزم تكاليف قانوني است، بايد به تصويب هيات دولت برسد. از جمله موارد مورد تاكيد در اين طرح، تلاش براي جذب بيمار، فراهم شدن مقدمات براي ورود بيمار به ايران، نظارت بر مراكز درماني و جمع آوري آمار بيماران است و براساس اين طرح بيمارستان ها و موسسات درماني فعال در بحث توريسم درماني بايد در زمره بيمارستان هاي درجه يك باشند و مجموعه اي از سرويس هاي مناسب درماني را نيز ارائه دهند.
اگر فراموش نكنيم كه در منطقه اي ساكن هستيم كه 245 ميليون نفر در اطراف آن ساكن كشورهاي عربي هستند و درصد بسيار بالايي از آنها در كشورهاي اروپايي و آمريكايي خدمات پزشكي و درماني مي گيرند، مي توانيم تصور بكنيم كه بيماران اين كشورها به جاي رفتن به كشورهاي دور، اگر به كشور ما مراجعه كنند، چه ميزان مي توانند به اقتصاد سلامت ما كمك كنند. اين تنها يك روي سكه توريسم درماني است. روي ديگر سكه، اعزام متخصصان و پزشكان به خارج از كشور است و در آن زمينه هم كشور ما مي تواند توانمندي هاي خود را به معرض ديد جهانيان بگذارد.

غير از آن  كه چاقي هزار درد و مرض و خطر با خودش مي آورد، محققان اطلاعات تازه اي درباره فوايد كم خوردن و وزن متناسب پيدا كرده اند. اين كه دريافت كالري كمتر مي تواند به شما كمك كند كه بهتر بتوانيد در برابر عوامل بيماري زا مقاومت كنيد.
محققان دانشگاه اورگان مي گويند آنها با بررسي سلول هاي دفاعي نوعي ميمون شبيه به انسان دريافته اند وقتي كالري دريافتي اين جانوران كم مي شود، كار اين سلول ها هم بهتر مي شود. سايت Health Day درباره اين مطالعه گزارش كرده  است كه احتمالاً بررسي هاي بيشتر روي سلول هاي ايمني بدن انسان هم نتايج مشابهي دارد.
به اين ترتيب مي توان گفت با كم كردن كالري غذاي مان مي توانيم خود را در برابر انواع بيماري ها مجهز و مسلح كنيم و كمتر بيمار شويم.  از آنجا كه با بالا رفتن سن به طور طبيعي از قدرت دفاعي بدن كم مي شود، رژيم غذايي مناسب مي تواند به طول عمر بيشتر و سالم تر انسان كمك كند.
اين پژوهش در نشريه آكادمي ملي علوم آمريكا به چاپ رسيده است.

زير 50 سالگي دنبال سرطان سينه نگرديد
براي اين كه در هر فردي نگران بيماري خاصي باشيم و او را بررسي كنيم كه آيا مشكل دارد يانه، بايد دليل منطقي و كافي داشته باشيم. در مورد سرطان پستان هم قضيه از همين قرار است. محققان به تازگي دريافته اند گشتن دنبال اين بيماري قبل از سن 50 سالگي باعث نمي شود مورد جديدي از آن را زودتر پيدا كنيم و عملاً بي فايده است.
خبرگزاري رويترز در اين باره گزارش كرده است اين محققان براي مطالعه خود در مركز تحقيقات سرطان لندن، بيش از 160 هزار زن 40 ساله را انتخاب كردند و آنها را براي 10 سال تمام، بررسي كردند. به اين ترتيب كه سالانه از آنها ماموگرام تهيه كردند و تصاوير به دست آمده را به دقت كنترل كردند. نتيجه نهايي اين بررسي آن بود كه در هر هزار نفر 40 نفر شناسايي شدند كه اقدامات كمكي براي آنها توانست تنها 5 سال به عمر آنها اضافه كند.
اين محققان مي گويند خطر و استرس ناشي از چنين آزمايش هايي آن قدر هست كه بتوان از خير اين تشخيص زودرس گذشت. به علاوه اين كه عملاً پيدا كردن اين تعداد از موارد بيماري نيز آن قدر نيست كه ارزش تحمل اين خطر را براي آنها داشته باشد. خطرهايي مثل تابش اشعه زيان آور كه خود مي تواند عامل ايجاد سرطان باشد و همچنين تحمل استرس زيادي كه يك نتيجه مثبت اشتباه مي تواند به فرد وارد كند. ضمن اين كه موضوع هزينه انجام آزمايش سالانه ماموگرام را نيز نمي توان نديده گرفت.