سه شنبه ۱ اسفند ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره۴۲۱۱ - Feb 20, 2007
به بهانه طرح مبارزه با شپش در مدارس تهران
كشتم پديكولوز شش پا را
دكتر اعظم السادات هاشمي
014724.jpg
برنامه اي مشترك بين آموزش و پرورش و دانشگاه هاي علوم پزشكي سه گانه شهر تهران در دست اجراست كه بخشي از آن، اجراي طرح مبارزه با پديكولوز (شپش) براي مدارس فاقد مربي بهداشت است. ارائه آموزش فني به مربيان بهداشت مدارس و آموزش بهداشت به مسئولان و معلمان مدارس توسط كارشناسان مبارزه با بيماري ها و بهداشت محيط و همچنين برنامه هاي آموزشي جهت اطلاع رساني به دانش آموزان و خانواده ها در رأس اين برنامه هاست.
اگر چه بهبود وضعيت بهداشتي، اقتصادي و اجتماعي تاثير بسزايي در كاهش آلودگي به شپش داشته است، اما همچنان اين انگل گستردگي جهاني دارد، به طوري كه در دهه گذشته در ايالات متحده آمريكا هر سال 6 ميليون مورد ابتلا به شپش گزارش مي شود.
شپش مختص جامعه يا طبقه اجتماعي خاصي نبوده و تمام افراد جامعه را مخصوصا در فصول سرد سال ممكن است درگير كند. شيوع اين بيماري در كودكان بسيار بيشتر است و در جنس مونث شايع تر از جنس مذكر است.
اين حشره، به دنبال تماس هاي نزديك بين فردي يا هنگامي كه افراد خانواده در فصول سرد براي تامين گرما لباس هاي بيشتري مي پوشند و به صورت دسته جمعي زندگي مي كنند، از شخصي به شخص ديگر انتقال مي يابد.
شناسنامه شپش
شپش حشره كوچكي به رنگ سفيد مايل به خاكستري است كه داراي دهاني مخصوص مكيدن خون، دو شاخك و سه جفت پاي كوتاه است.
شپش يك انگل خارجي بدن انسان محسوب مي شود. مي تواند سر، بدن و عانه را آلوده كند. تخم شپش رشك نام دارد و بيضي شكل و سفيدرنگ و به اندازه ته سنجاق است و به مو و درز لباس ها مي چسبد. شپش در مو و لباس زندگي مي كند و فقط به خاطر تغذيه روي سطح بدن مي آيد و خودش را به پوست بدن مي چسباند و پوست را سوراخ كرده و بزاق خود را در زير پوست تزريق نموده و با مكيدن خون، مواد زائدي را نيز از خود دفع مي كند. همين تلقيح مواد زائد و بزاق به زير پوست منجر به ايجاد برآمدگي قرمز رنگ خارش داري مي گردد.
از نظر شدت و شيوع آلودگي به انواع شپش، عواملي چون سن، جنس، نژاد، وضعيت اقتصادي و اجتماعي موثر شناخته شده اند. آلودگي در تمام گروه هاي سني ديده مي شود ولي شپش سر در كودكان (سنين مدارس ابتدايي) شيوع بيشتري دارد. نكته اينجاست كه اگر چه به طور معمول شپش در جوامع فقير و متراكم شايع تر است، ولي در شرايط همه گيري كليه طبقات اجتماعي و اقتصادي جامعه را فرا مي گيرد و حتي در جوامع چندنژادي مشاهده شده كه شپش سر در سفيدپوستان شايع تر از سياه پوستان است.
شپش سر:انتقال شپش سر عمدتاً در اثر تماس مستقيم و يا تماس با اشياي آلوده مثل حوله، شانه و برس سر، كلاه، روسري، بالش، لباس هاي خواب و... كه به طور مشترك مورد استفاده قرار بگيرند و يا اينكه در يكجا روي هم قرار داده شوند، صورت مي گيرد. همچنين به وسيله صندلي هاي سالن هاي اجتماعات، كلاس ها، وسايل نقليه عمومي و كمدهاي لباس، حمام هاي عمومي و استخرها و... هم انتقال انجام مي شود. گاهي هم به مناطق كم موي بدن مهاجرت مي كند ولي هرگز در ابرو يا پلك تخم گذاري نمي كند.
شپش تن:آلودگي به شپش تن در حال حاضر منحصر به جوامعي است كه دچار بحران هاي سياسي، اجتماعي و فقر هستند و يا به عنوان يك مشكل عمده بهداشتي متعاقب وقوع حوادث و بلاياي اجتماعي نظير جنگ، زلزله، سيل و... اتفاق مي افتد.
انتقال شپش تن عمدتاً توسط البسه خصوصاً پوشيدن لباس زير ديگران، استفاده از ملحفه و رختخواب مشترك و حوله صورت مي گيرد. به علاوه توسط صندلي وسايل نقليه عمومي و سالن ها هم صورت مي گيرد.
شپش عانه: شپش عانه در مقايسه با دو نوع ديگر از شيوع پايين تري برخوردار است. اين شپش معمولاً از طريق تماس جنسي منتقل مي گردد و لذا در كودكان و مدارس بسيار نادر است. اين بيماري در مردان از شيوع و شدت علائم بيشتري برخوردار است و عمدتاً خارش ناشي از آن در ساعات عصر و شب معمول تر است.
دردسرهاي شپش
آلودگي پوست بدن، موي سر يا عانه روي بدن شخص را پويكولوزيس  مي گويند. عوارض مهم پويكولوزيس عبارتند از:
۱ خارش شديد كه فرد را كلافه، خسته و پريشان و بي خواب مي كند و همين امر مي تواند يكي از علل افت تحصيلي در دانش آموزان باشد.
۲ پوسته پوسته شدن و ضخيم شدن پوست در اثر خاراندن زياد.
۳ عفونت ثانويه پوست، مثل زرد زخم كه در اثر خاراندن شديد رخ مي دهد.
۴ انتقال بعضي از بيماري هاي خطرناك مثل تيفوس كه شپش تن، ناقل آن است.
راه هاي پيشگيري و درمان
اولين نكته اين است كه درمان فرد بيمار در آلودگي به شپش تاثيرگذار نيست. حتي اگر با بهترين روش ها نيز درمان شود. چرا كه اگر فردي در مجاورت و تماس نزديك با يك فرد آلوده به شپش قرار داشته باشد، حداكثر تا 2 هفته بعد مجددا آلوده مي گردد، پس مهمترين اصل در مبارزه با شپش، انجام درمان دسته جمعي و همگاني و رفع آلودگي از كليه لوازم و وسايل مورد استفاده افراد به طور همزمان است.
مهمترين نكته در مهار شپش دانش آموزان هم بازديد روزانه موي سر و در صورت لزوم بازديد لباس و بدن آنها توسط معلمان و مربيان مدارس و ارجاع سريع موارد آلوده به واحدهاي بهداشتي درماني براي درمان فرد آلوده به همراه خانواده و اطرافيان وي است. پس از درمان ضدشپش، احتمال انتقال آلودگي از بين مي رود و دانش آموز مي تواند به مدرسه بازگردد.
۶ راه مبارزه با شپش
۱ استحمام مرتب و منظم، شانه كردن موهاي سر در روز به دفعات مختلف، تميزكردن و شست وشوي منظم برس و شانه و لباس ها، روسري و كلاه و ديگر وسايل شخصي از اصول مهم پيشگيري از شپش است.
۲ در شرايط گسترش آلودگي به شپش تن شست وشوي لباس و ملحفه در آب جوش به مدت حداقل 30 دقيقه و يا استفاده از ماشين لباسشويي و خشك كن و اتو كردن منظم لباس و مخصوصا درزهاي لباس براي از بين بردن شپش و رشك مهم است.
۳ پرهيز از تماس لوازم شخصي و لباس هاي افراد آلوده و عدم استفاده از كلاه و شانه و برس ديگران بايستي مورد توجه قرار گيرد.
۴ در موارد آلودگي شديد، شپش سر حتي از طريق پشتي صندلي اتومبيل و اتوبوس، سالن هاي اجتماعات و سمينارها نيز منتقل مي گردد و بايد مورد توجه باشد.
۵ طول موي سر در آلودگي به شپش سر نقشي ندارد و در صورت رعايت مسائل بهداشت فردي و دسترسي به درمان مناسب، كوتاه كردن موي سر ضروري نيست.
۶ در تجربيات دانشكده بهداشت دانشگاه تهران روش پودرپاشي به صورت هفته اي يكبار تا 4 هفته با پودر گامابنزن بسيار موثر بوده و آلودگي را تا حد صفر كاهش داده است. اين روش در صورت وجود آلودگي شديد و وجود خطر انتشار در بين افراد آسيب پذير انجام مي شود.
نحوه كار به اين صورت است كه دست ها، پاها، پشت و جلوي تنه و گردن و همچنين رختخواب ها و ملحفه ها و البسته بايد پودرپاشي گردند.
البته در صورت آلودگي استفاده از داروهاي ضد شپش (از جمله شامپو و لوسيون گامابنزن، شامپو و لوسيون پرمترين) طبق دستور پزشك الزامي است.

محققان مي گويند
به خاطر حفظ ايمني خودتان خوب بخوابيد
گروه سلامت-اينكه كسي بتواند با بيماري ها مبارزه كند و آنها را از بدنش بيرون كند، خيلي چيز عجيب و غريبي نيست. فقط لازم است درست زندگي كنيم تا بتوانيم سالم هم باشيم. براي مثال يك مطالعه جديد نشان داده است خواب مناسب شبانه باعث تقويت دستگاه ايمني بدن افراد مي شود. اين يعني كه اگر درست و به موقع بخوابيد، بهتر مي توانيد با بيماري ها مبارزه كنيد.اگر با كمي خوب خوابيدن مي توان اثر واكسن ها را بهتر كرد، پس بهتر است امتحانش كنيم. نه خرجي دارد و نه زحمت و ضرري.
پيپ هم خطرناك است
گروه سلامت-اينكه چرا برخي فكر مي كنند مصرف دخانيات به شكل هاي كمتر رايج، مثل پيپ يا سيگار برگ يا قليان براي سلامتشان بي ضرر است، معلوم نيست از كجا آمده است. اما محققان كه كارشان جواب دادن به پرسش هاي بي پايان ما و صد البته رد كردن سفت و سخت باورهاي غلطمان است، مطالعه اي انجام داده اند و متوجه شده اند استفاده از پيپ يا حتي سيگار برگ هم به اندازه سيگار معمولي خطرناك است. محاسبه اين احتمال در افرادي كه پيپ يا سيگار برگ استفاده مي كردند، نشان داد كه استفاده از اين نوع دخانيات، درست مثل اين است كه آنها روزي ??عدد سيگار يا بيشتر بكشند.
آموزش به درمان سكته مغزي كمك مي كند
گروه سلامت- اول يك سكته، بعد ناتواني به دنبال آن، فردي كه تا حالا فعال و كاري بوده، حالا درجاتي از ناتواني پيدا كرده است. نتيجه يك بيماري مبتلا به سكته مغزي است كه حالا افسردگي هم پيدا كرده و همين افسردگي باز احتمال سكته قلبي و مغزي را در او بيشتر مي كند و احتمال مرگ را بالاتر مي برد و احتمال بهبودي را پايين تر. اين است كه حدود يك سوم افراد از سكته مغزي جان سالم به در برده اند. پيشنهاد محققان براي بيرون آمدن از اين بن بست مأيوسانه، آموزش و درمان بيماراني است كه دچار سكته مغزي شده اند. آنها مي گويند اين روش را امتحان كرده اند و خيلي خوب جواب مي دهد.به گزارش خبرگزاري يونايتدپرس، محققان گروه نورولوژي دانشگاه اينديانا پوليس، روي گروهي از بيماران مبتلا به سكته، يك طرح سه مرحله اي اجرا كردند. به اين ترتيب كه درباره علائم و اهميت هاي افسردگي به آنها آموزش دادند و با روش هاي گوناگون به آنها كمك كردند تا تشخيص و درمان آن را بپذيرند. در مرحله سوم هم براي آنها كه نياز به درمان داشتند، داروهاي ضد افسردگي تجويز كردند.

سلامت در ايران
سرطان گوارش و پوست، عمده ترين سرطان ها در كردستان
سنندج خبرنگار همشهري: براساس موارد جديد شناسايي شده، سرطان گوارش و پوست، عمده ترين سرطان ها در اين استان به شمار مي آيند.
از ابتداي سال جاري 438مورد سرطان در اين استان شناسايي شده كه نسبت به سال قبل 58 مورد افزايش نشان مي دهد.
در چند سال اخير سرطان گوارش و ريه همواره در رده اول و دوم سرطان هاي استان قرار داشتند ولي در سال جاري سرطان پوست، در رده دوم قرار گرفت.
سرطان ها پس از بيماري هاي قلبي و حوادث غيرعمدي، سومين عامل مرگ و مير در استان كردستان بوده و به طور متوسط حدود 13درصد مرگ و مير استان ناشي از سرطان مي باشد.
بيشترين آمار مبتلايان به سرطان مربوط به سنين 65 تا 74 سال است.
عامل مهم بروز سرطان گوارش، استفاده چند باره از روغن هاي خوراكي، مصرف سوسيس و كالباس و مصرف كم ميوه و سبزيجات است.
آغاز طرح بسيج سلامت نوروزي در سراسر كشور
گروه سلامت: به منظور تشديد نظارت و كنترل ژهاي بهداشتي مراكز تهيه و عرضه مواد غذايي، طرح بسيج سلامت نوروزي از امروز در سراسر كشور آغاز مي ژشود.
در اجراي اين طرح، كليه بازرسان بهداشت محيط در سراسر كشور، به منظور ايمني مواد غذايي، مراكز تهيه و عرضه مواد غذايي شامل فروشگاه ژها، رستوران ژها، اماكن بين راهي، انبارهاي مواد غذايي و عمده ژفروشي ژها را كنترل و نظارت خواهند كرد.
بنابراين گزارش، در طرح بسيج سلامت نوروزي كليه ستادهاي مراكز بهداشت استان ژها و شهرستان ژها از ساعت 8 صبح تا 8 شب حتي در روزهاي تعطيل آماده پاسخگويي به شكوائيه ژهاي مردمي هستند، همچنين در محدوده تحت پوشش هر شهرستان يا منطقه، حداقل يك تيم سيار جهت نظارت و كنترل بهداشتي فعال است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اجراي صحيح اين طرح را در گرو مشاركت مردمي دانست و از هموطنان تقاضا كرده است كه در صورت مشاهده هرگونه تخلف بهداشتي مراتب را به نزديك ژترين مركز بهداشتي درماني يا مركز بهداشت شهرستان اطلاع دهند.
گفتني است، طرح بسيج سلامت نوروزي از امروز به مدت 45 روز با همكاري بازرسان بهداشت محيط در سراسر كشور اجرا مي ژشود.

سلامت
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
بين الملل
سياسي
شهر تماشا
داخلي
شهري
دانش
يادداشت
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   حوادث   |   بين الملل   |   سياسي   |  
|  شهر تماشا   |   سلامت   |   داخلي   |   شهري   |   دانش   |   يادداشت   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |